________________ દિલમાંથી ય નીકળી ગઈ છે. હવે આપ નામદારને એક નમ્ર અરજ છે કે ફોજદારને સજા બંધ કરાવો. અમારા પોચા બૈરા અને છોકરા એની કરુણ ચીસો અને આક્રંદ સાંભળી કફળી ઊઠે છે. તો હવે મહેરબાની કરો.” નવાબ કહે છે, “છોડું તો ખરો, પણ પછીની એની સારી ચાલની જવાબદારી લો છો ?' શું કહે ? હા શી રીતે કહેવાય ? માણસના હૃદયની ખબર પડે છે કે આજે સીધો તે કાલે વાંકો નહિ થાય ? આપણાં જ હૃદયને તપાસોને કે ગુરુનો ઉપદેશ સાંભળી, યા સારું ધાર્મિક વાંચન કે કોઈ મજેની સિદ્ધગિરિયાત્રા કરી સીધું બનેલું એ હૈયું પાછું વાંકું થયું છે કે નહિ ? લાલચ દેખાઈ એટલી જ વારે હૈયું કહ્યું છે કે નહિ ? એટલે મહાજન ‘હા’ શી રીતે કહે ? ત્યારે “ના” પણ કહે શું વળે? મૂંઝાયા, શું કહેવું ? બે ડાહ્યા માણસો કહે છે, “નામદાર આવા નરકાગારનાં દુઃખ જોયા પછી હવે એ વાંકો ચાલે ? શંકા જ શી ? આપ એને અમારી સમક્ષ બોલાવો, મહેર કરો.” બોલાવ્યો એને. મહાજન પૂછે છે, “કેમ છૂટવું છે ?' પેલો કહે છે, “હા માબાપ !" પણ પછી કેવા ચાલશો? જાણો છો ને કે નામદાર સાહેબ કોણ છે ?' જાણું . સારો ચાલીશ, મરીશ પણ ખોટાં કામ નહિ કરું.” નવાબે છોડી મૂક્યો એને. એણે પછી તો નાની દુકાન કરી. પણ કહે છે કે કોઈ પણ નાની છોકરીય માલ લેવા જાય ત્યારે એના મોંઢા સામે જોવાની વાત નહિ, નીચી મૂંડીએ સોદો પતાવે એટલી બધી એને એક આંખનાય દુરાચારની નફરત થઈ ગઈ. વિષયચિંતાના અનર્થ : વિષયચિંતા ભૂંડી છે, જીવની ગ્લેશ્યા બગાડે છે, ભાનભૂલા કરે છે, ઉત્તમ આત્મોક્રાન્તિના માર્ગ રંધે છે, ઉન્નતિના ઉપાયની અવગણના કરાવે છે. વિષયચિંતાથી તો સગા અનોખો વાર્તાસંગ્રહ
