Book Title: Charitrya Suvas
Author(s): Atmanandji Maharaj
Publisher: Shrimad Rajchandra Sadhna Kendra Koba
Catalog link: https://jainqq.org/explore/001294/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa prayojaka : pU. zrI AtmAnaMdajI prakAzaka8 zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra (zrI sadbhuta sevA sAdhanA saMcAlita) Jain Education national For Private Pers nal Use Only ww ainelibrary.org Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya suvAsa : prayojaka : 4 parama zraddhayazrI AtmAnaMdajI kArataka Aja - - - - - - - ' s * : prakAzaka : Imad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra (zrI mathuta-sevA-sAdhanA kendra saMcAlita) kobA - 382 007 (ji. gAMdhInagara, gujarAta) phona : (079) 2327 219/483 phekalsa : (079) 2327 142 E-mail : srask@rediffinail.com - = - - 1 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ L: prakAzaka : jayaMtabhAI ema. zAha, pramukha zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra kobA - 382 007 (ji. gAMdhInagara, gujarAta) phona : (079) 2327 6 219/483 phekasaH (079) 2327 6142 AvRtti agiyAra AvRtti bAramI AvRtti nakala saMkhyA 28000 vi.saM. 2062 3000 bAhya ka rU. 15 lAkha : TAIpaseTiMga : zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra, kobA ji. gAMdhInagara, gujarAta phona naM. 23276219-483 bhagavatI oNphaseTa 15/sI, baMsIdhara esTeTa, bAraDolapurA amadAvAda-380 004 phona naM. 2216 7603 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarpaNa jeo jIvanavikAsane jhaMkhe che, jeo potAnA jIvanamAM dhyeyaniSTha che, jeoe vividhalakSI sadguNasaMcayanA kAryakramamAM jhaMpalAvyuM che, jeoe sanmArganI upAsanAthI ja satyasukhanI prAptinI zraddhAne dRDha karI che, ane Ama karavAne lIdhe jeo sAcA arthamAM satyam, zivama, suMdaramanA upAsako thayA che tevA sau sajjanone A kRti sAdara samarpita karatAM AnaMda anubhavIe chIe. - prayojaka - - - - - - - - - - Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramI AvRtti sAhityajagatamAM sAmAnya rIte koI paNa pustakanI lokapriyatA ane lokopayogitA tenI keTalIka AvRttio ne keTalI nakalo bahAra paDI te uparathI aMkAya che. sadarahu pustakanI agiyAra AvRttionI 28,000 (aThThAvIsa hajA2) nakalo vecAI gaI che ane sTaoNka khalAsa thatAM A AvRttinI 3000 nakala prakAzita karavAmAM Ave che. A pustaka vidyArthIone vAMcavA mATe amadAvAdamAM keTalIka zALAoe apanAvyuM che. yuvAnavarganA cAritryaghaDatara mATe A pustaka atyaMta upayogI sAbita thayuM che. prAthamika bhUmikAmAM sAdhanA tarapha jIvone vALavA mATe AvI pre2ka prasiddha kathAo-prasaMgo rasamaya, upayogI ane upakAraka nIvaDe che. AvI nAnI kathAonA vAcanathI ucca ane Adarza jIvana jIvavAnI preraNA maLe che mATe jJAnaprasAramAM vizvAsa dharAvatI vyaktio AvuM pustaka vadhumAM vadhu vAcakavargane pahoMce ane vaMcAya te tarapha lakSa Apaze to eka sAruM preraka kArya thayuM gaNAze. A pustakanuM Amukha vAMca javA amArI khAsa bhalAmaNa che. kobA, gAMghInagara I. sa. 2006 sAhitya prakAzaka samiti Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha mAnavavyaktitvano sarvatomukhI vikAsa thavAmAM je aneka guNo sahAyaka che tevA guNonuM AcaraNa jIvanamAM kevI - rIte karavuM te prazna jIvanavikAsanA dareka yAtrI samakSa eka yA bIjA rUpamAM koIka samaye to upasthita thAya ja che. A praznane hala karavAnA aneka upAya che. temAMno eka zreSTha upAya te e che ke tevA guNonuM AcaraNa pUrve je koI mahAna puruSoe karyuM hoya temanA te te guNonuM digdarzana karAvanArA te jIvanaprasaMgono abhyAsa karI temAMthI preraNA meLavavI. AvA aneka guNonuM pragaTavuM jemAM thAya che tevuM AdhyAtmika jIvana jIvavAnI eka uttama praNAlikA A dezamAM prAcInakALathI cAlI Ave che, ane tethI ja A dezanI saMskRtimAM AdhyAtmikatAnI mukhyatA rahI che. rAjakIya svAyattatA pachI A mULa saMskRtino vizeSa vikAsa thaze tevI ApaNI saMskRtinA puraskartAonI ane upAsakonI bhAvanA phaLI nathI. Ama banavAthI kheda udbhave te svAbhAvika che paraMtu tevo kheda karavAmAM na rokAI jatAM te sthitino koI yogya pratikAra karavAno vAstavika upAya 2jU thAya to sAruM, ema lAgatAM saMskArapoSaka sAhityanuM sarjana ane vitaraNa teno eka upAya che ema ghaNA manISIone lAgyuM che. A uparokta vicArasaraNI sAthe prastuta pustakanA prayojako paNa sahamata thAya che ane vartamAna pustakanuM pragaTIkaraNa te temano A dizAmAM eka namra prayAsa che. jo ApaNI janatAnuM ane khAsa karIne yuvAvarganuM dhyAna ApaNA dezamAM thayelA aneka mahApuruSonA udAtta jIvanaprasaMgo tarapha doravAmAM Ave to tenuM phaLa avazya sAruM thAya evA bhAvasahita A pustakamAM aneka tathArUpa uttama ane preraka jIvanaprasaMgonuM gUMthaNa karI tene kathAzailInA svarUpamAM rajU karavAmAM AvyuM che. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 vartamAna yuga te vijJAnayuga che. je buddhigamya hoya, je itihAsaprasiddha hoya ane je vAstavavAdI hoya, te jo samAja samakSa rajU karavAmAM Ave to samAja taraphathI ane khAsa karIne yuvAvarga taraphathI jaladI svIkArya bane che. A vAta lakSamAM rAkhIne vartamAna pustakamAM yojelI lagabhaga badhI ja kathAo ItihAsaprasiddha nyAyathI rajU karavAmAM AvI che ane koI jagyAe amuka sthaLa, amuka tavArIkha ke amuka vyaktinuM nAma jANI zakAyuM nathI tyAM paNa pUrvanA koI pramANasiddha sAhityano AdhAra laIne prasaMganI yathAvat rajUAta karavAno prayatna karavAmAM Avyo che. TUMkamAM, A koI paurANika kathAo paNa nathI ke koI vArtAsaMgraha paNa nathI paraMtu jIvananAM vividha kSetroe viziSTa mahattAne prApta thayelI vyaktionA jIvatA-jAgatA banAvonuM Alekhana che. --- Ama jyAre eka bAju satya, ahiMsA, vizvaprema, sahanazIlatA, kSamA, saMyama ane Izvarabhakti jevA sAttvika guNonuM pratipAdana thayuM che to bIjI bAju zaurya, prAmANikatA, kalArasikatA, mAtRprema, yuddhakauzalya, vAkpaTutA vagere sAmAnya mAnavIya guNonuM paNa varNana che. yAcakathI mAMDIne mahArAjA sudhInI, vepArIthI mAMDIne dIvAna sudhInI, bALakathI mAMDIne vRddhajana sudhInI, corathI mAMDI saMta sudhInI ane I.sa. pUrvethI mAMDIne aNuyuga sudhInI vividhatAne A pustakamAM samAvI levAmAM AvI che, jethI samAjanA badhA ja vargone AmAMthI rasaprada vAMcana maLI rahe tevI saMbhAvanA che. A pramANe vastuviSayanuM vaividhya hovA chatAM, A kRtinuM prayojana to eka ja che ane te e ke A prasaMgo ApaNe rasapUrvaka vAMcIne ja saMtoSa na mAnIe, paraMtu A vAcanathI ApaNA pUrvajonA gauravapUrNa vArasA tarapha ApaNuM lakSa jAya ane jevo mahAna puruSArtha karIne teoe potAnuM jIvana udAtta ane dIvAdAMDI samAna banAvyuM tema ApaNe paNa AvA uttama guNonuM ApaNA jIvanamAM prayatnapUrvaka AcaraNa karIe ane ApaNA jIvanane unnata banAvIe. wt Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmIyatA, sahakAranI bhAvanA, satata parizrama, UMDI sUjha, bhASAsauSThava, vizALa vAMcana-lekhanano anubhava vagere aneka guNothI vibhUSita evA baMne sahasaMpAdako - AtmArthI zubhaguNasaMpanna dharmavatsala bhAIzrI jayaMtIbhAI ane saraLa svabhAvI, sahRdayI, sAhityapremI pro. anila sonejI - e A pustaka suMdara, rasamaya, bodhaka ane saumya banAvavAmAM je phALo Apyo che te kharekhara amUlya che; ane tenA phaLarUpe ja A pustaka tenA vartamAna svarUpamAM Apa sau samakSa samayasara rajU thaI zakyuM che ema jaNAvatAM mane sAttvika AnaMdano anubhava thAya che. aMtamAM, AvA vAcanathI rASTra, samAja ane vyaktine sAmAnya sukhAkArI Upaje ane sAthe sAthe satya jJAna ane satya AnaMdanI vATe cAlavA mATe jIvanamAM sAco adhyAtmadraSTikoNa apanAvavAnI tatparatA ane pAtratA ApaNane prApta thAya evI bhAvanA bhAvI viramuM chuM. zrI rA. A. sA. kendra, - AtmAnaMda kobA-382009 "je manuSya puruSonA caritrarahasyane pAme che, te manuSya paramAtmA thAya che." - zrImad rAjacaMdra www.jairielibrary.org Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrama - 2 0 2 - j& krama viSaya . * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * pRSTha 1. ahiMsAno pUjArI . . . . . 2. prAmANikatAno pratApa . . . 3. amarapadaprAptinuM rasAyaNa . . 4. khudAno phirasto 5. nyAyapUrNa AvakamAM saMtoSa . . 6. daridranArAyaNa pratyeno prema.. 7. "putranAM lakSaNa pAraNAmAMthI' . 8. sAco tyAgI ane dAnezvarI . . 9. apazabdo kyAM jAya ? . . . 10. sAcA bhaktanuM jIvana . . . . 11. Adarza vartanano prabhAva . . 12. vidyAnuM abhimAna . . . . 13. kaLAkAranI udAratA . . . . 14. dAnAdhyakSanI niSpakSatA . . . 15. "thApaNa jaladI pAchI ApI de . . . 16. taratI UDatI sAdaDIo 17. mitrane mATe svArthatyAga . . 18. nirabhimAnI samrATa . . . . 19. paramAtmAnA dhyAnamAM . . . 20. sAcI zobhA 21. rasAsvAdano jaya . . . . 22. bhUlanI kabUlAta . . . . . . 23. bhaktanI namratA . . . . . 24. rAjAnI guNagrAhakatA . . . 25. khoTI vAtono tyAga . . . . 26. satyAgrahano vijaya . . . . . ? ? ? ? ? & R & % 2 4 8 1 * * * * * * * * . . . . 27 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 * * * * * * * * * * * - * * * * * * * * * * * SS * * * * * * * * * * * * 38 * . . . . 40 * * * * * * * * * * * * * * che - 4ra 27. anukaraNa . . 28. kavinI sAcI kadara . . . . . . 29. "mAtra ATalAthI ja patana' . . . 30. sAcI laganathI kAryasiddhi . . . . 31. dRSTibheda . . . . . . . . . . 32. saMtasevA . . . . . . . . . . 33. abhaNanA unnata saMskAra . . 34. "tejIne to Takora basa che' . . . 35. mahApuruSanI udAratA . . . . 36. prabhuprAptino upAya . . . . . . 37. namratAno Adarza . . . . 38. kRtajJatA . . . . . . . . 39. dayAnA avatAra . 40. khADo khode te paDe . . 41. varakanyA sAvadhAna . . . . . 42. kSamAno prabhAva . . . . . . 43. saMyamathI siddhi . . . . . . . 44. pAtra pramANe dharmanuM dAna . . . . 45. prathama sthAnano adhikArI . . . . 46. karuNAsAgara saMta . . . . . 47. maMtrInuM spaSTavaktApaNuM . . 48. bhaNyA paNa gaNyA nahIM . . . . 49. kSamAnI sAcI sAdhanA .. 50. abhUtapUrva svAmIbhakti 51. zramano Adara para. ApaNe sArA banIe . . . . pa3. vepArInI prAmANikatA . . . . * * * * * * * * * * * * * i6 . . 45 47 . . 48 49 paC 55 paDa . . . . . For Private & Personal Use Only WWW.jainelibrary.org Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .1 54. zUravIratAnuM sanmAna 55. pAtrabheda 56. maMtrInI dAnazIlatA 57. ziyaLanI rakSA 58. Adarza rAjavI 59. jIvarakSAno dRDha saMkalpa 60. adbhuta gurudakSiNA 61. sAdhanAno mArga 62. kIrtityAga . 63. svAdano tyAga 64. satyaniSThA 65. 'prabhu badhuM tAruM ja che' 66. jIbhanI pavitratA 7. moTuM varadAna 68. preraNAnI paraMparA 69. satyanuM AcaraNa 70. sAttvikatAnuM phaLa 71. saMsArasukha ane puNya 12. mahArAjAnI udAratA 73. uttama mAtRbhakti 74. saMtavacanano prabhAva 75. nokara sAthe udAratAno vyavahAra 76 sonAnA sikkAono asvIkAra 77. ahiMsaka siMha ! 78. vacananuM pAlana 79. cAritrya-suvAsa 10 58 59 so 1 ra $3 4 5 SS e $e 69 70 71 7ra 74 75 7 77 78 79 81 82 83 84 85 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsAno pUjArI saMyukta prAMta ane hariyANAnI sarahada pAse, dilhIthI Azare 120 ki.mI. uttare sahAranapura nAmanuM nagara che. tyAMnA eka prasiddha jamInadAra lAlA jabrUprasAdajInA jIvananI A ghaTanA che. vartamAna sadInA pahelA dAyakAno e samaya, eTale aMgreja amaladAronI khUba ghAka. tyAMnA aMgreja kalekTare lAlAjI pAse zikAra karavA mATe temano hAthI mAgyo. lAlAjIe kahyuM: "sAheba, zikAra mATe huM hAthI ApuM to mAro ahiMsAdharma lAje, tevA moTI hiMsAnA kArya mATe mAro hAthI Apane maLI zakaze nahIM." te jamAnAmAM moTA aMgreja amaladAranuM apamAna eTale sarvanAzane AmaMtraNa. A banAva pachI thoDA mahinAo sudhI pelA kalekTare judI judI jAtanI dhamakIo dvArA lAlAjIne bIka batAvI. Akhare jyAre jANyuM ke lAlAjI potAnA nizcayamAMthI Dage tevA nathI tyAre kalekTara jAte ja lAlAjI pAse gayA ane kahyuM : "kema zeThajI, mArI mAgaNIno zuM vicAra karyo ? mArI mAgaNI nahIM svIkAro to tenuM zuM pariNAma Avaze teno tamane khyAla che ?" lAlAjI kahe : "sAheba, jo huM doSita TharIza to Apa mane jelamAM purAvazo, kadAca A badhI jamIna-jAyadAda japta karAvazo ke vadhumAM vadhu phAMsInI sajA karAvazo, basa eTaluM ja ne ? paNa mAro ahiMsAdharma to sacavAI jaze ne ? enAthI vizeSa mAre mATe kAMI nathI." Avo nirbhaya ane aDaga vizvAsapUrvaka uttara sAMbhaLI Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritra-suvAsa kalekTara khUba prabhAvita thayA ane lAlAjInI pITha thAbaDI temane dhanyavAda ApyA. juo bhAratanA mahAvIra, buddha ane gAMdhInA ahiMsAnA siddhAMtane pALanArAonI bahAdurI ane dRDhatA ! ApaNe paNa temAMthI preraNA laIne ahiMsaka banIe. prAmANikatAno pratApa vikrama saMvata 1740mAM gujarAta-saurASTramAM moTo duSkALa paDyo. jemAM aneka pazuo ane manuSyo paNa bhUkhe maravA lAgyAM. comAsuM besI gayuM hatuM ane divaso pasAra thaye jatA hatA, topaNa varasAda Avyo nahIM. te vakhatanA gujarAtanA nareze aneka yajJo karyA ane sAdhu-saMtone paNa prArthanA karI, paraMtu varasAda Avyo ja nahIM. koI prajAjanoe kahyuM ke ApaNA rAjyamAM amuka vepArI che te cAhe to varasAda thAya. rAjA tarata te vepArI pAse gayA ane vAtacIta karI. vepArI kahe : mahArAja ! huM to Apano eka sAmAnya prajAjana chuM, mArAthI zuM thaI zake ? topaNa rAjA mAnyA nahIM, te to haTha karIne besI gayA ke tamAre A aneka mUka pazuo ane bhUkhyA prajAjano upara dayA karavI ja paDaze. tame tema nahIM karo tyAM sudhI tamArA oTalA upara bhUkhyo besI rahIza. Akhare vepArIne mAnavuM paDyuM. teNe potAnuM trAjavuM uThAvyuM ane AkAza sAme joIne kahyuM : "jo A trAjavAthI meM koIne Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa kyAreya ochuM--adhikuM tolI dIdhuM na hoya, nItinuM ja sevana karyuM hoya, satyanuM ja AcaraNa karyuM hoya to he devatAo ! tame anugraha karajo.' haju to vepArIe potAnI prArthanA pUrI karI teTalAmAM to AkAza dhIme dhIme vAdaLAMothI gherAvA lAgyuM. ThaMDo pavana AvavA lAgyo ane varasAda paDavA lAgyo. satya ane prAmANikatAno Avo prabhAva joI rAjA ane samasta prajAjano khUba khuza thaI gayA ane pelA vepArInI kIrti rAjyasabhAmAM phelAI gaI. prAmANikatAne paramAtmA paNa vaza varte che. 3 3 amarapadaprAptinuM rasAyaNa AjathI lagabhaga 1800 varSa pahelAM misara dezamAM thaI gayelA mahAna saMta enthonInA jIvananI A ghaTanA che. te samayanA prathama paMktinA mahAtmAomAM temanI gaNatarI thatI hatI ane temanI khyAti suvAsa AjubAjunA seMkaDo mAIlo sudhI prasarelI hatI. eka vakhata bhaktonA Agrahane mAna ApI teo elekjhAnDriyA padhAryA hatA. dharmano mahotsava pUrNa thatAM potAnA mULa sthAne, eTale ke pisapira nAmanI ekAMta pahADI para javAno potAno vicAra temaNe pragaTa karyo. saMta dUra jatA raheze to amane samAgamano lAbha nahIM maLe evA vicArathI bhaktajanomAM nirAzA vyApI gaI. saue bhegA Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa maLIne saMtane tyAM ja rokAvA vinaMtI karI. saMte kahyuM : "baMdhuo ! tamAro prema huM sArI rIte samajI zakuM chuM, paraMtu amArI saMtonI duniyA judI ja che. jema mAchalIne pANInI bahAra kADho to te taraphaDiyAM mArIne pharIthI pANImAM ja javAne icche che tema ame paNa koIka vAra lokaprasaMgamAM khAsa kAraNasara AvIe topaNa pharIthI ekAMta pahADa-phaMgalAdi tarapha pAchA pharavAne amAruM mana talasI rahe che, kAraNa ke evA ekAMta-nIrava sthAnamAM mauna sahita ame amArA prabhu sAthe laya lagAvIe chIe ane te paramAtmaprema ja amArA jIvanane amara banAvanAra rasAyaNa che." - ane bIje divase saMte svasthAna prati vihAra karyo. "khudano phirasto vikrama saMvata 194panA arasAnI A vAta che. eka vAra eka Araba muMbaInA eka pratiSThita jhaverI sAthe hIrAnA sodA karyA. sodA karatI vakhate ema nakkI thayeluM ke amuka samuye nakkI karelA bhAve Araba vepA e muMbaInA jhaverIne hirA ApavA. A bAbatano dastAveja paNa taiyAra thaI gayo. samaya pAkatAM e hirAnI kiMmata khUba ja vadhI gaI ! jo Araba vepArI dastAvejamAM lakhelI kiMmate hIrA Ape to tene devALuM kADhavAno samaya Ave. A bAju te jhaverI jamavA besavAnI taiyArI karatA hatA tyAre temane sodo ane sAthe sAthe hIrAnA khUba ja vadhI gayelA Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa bhAva yAda AvI gayA. jamavAnuM bAjue mUkI teo to UpaDyA sIdhA Araba vepArIne tyAM ! potAnA leNadArane dukAne Avelo joI vepArI bicAro gabharATamAM paDI gayo. svAbhAvika rIte ja eNe mAnI lIdhuM ke samaya thaI gayelo hoI jhaverI sodAnI patAvaTa mATe ja Avyo haze. Araba vepArIe kahyuM : "ApaNI vacce thayelA hIrAnA sodA aMge huM khUba ciMtAmAM paDyo chuM. mAruM je thavAnuM haze te thaze paraMtu tame khAtarI rAkhajo ke huM tamane AjanA bajArabhAve mArI sarva milakata vecIne paNa sodo cUkavI ApIza." tyAM to vAtsalyapUrNa karuNAbharyo avAja Avyo. "vAha bhAI vAha ! huM ciMtA zA mATe na karuM ? tamane sodAnI ciMtA hoya to mane kema na hoya ? ciMtAnuM mULa kAraNa A nAnI sarakhI cabarakhI che, teno nAza karI daIe eTale ApaNA bannenI ciMtA maTI jAya." Ama kahI jhaverIe sodAno dastAveja nakAmA kAgaLanI mAphaka ja phADI nAkhyo, jemAMthI temane rU. 70,000no napho thavAno hato ! tyArathI Araba jagatamAM te vepArI kaheto ke hiMdustAnamAM mAnavadehe eka khudAno phirasto vase che. A jhaverI te bIjA koI nahIM paraMtu jagatane adhyAtmano saMdezo ApanAra ane gAMdhIjIne satya ane ahiMsAnI preraNA ApanAra zrImad rAjacaMdrajI (rAyacaMdabhAI). [, A eka dAkhalAmAM juo ! moTA puruSanI udAratA, nIti, saMtoSa ane sUkSma ahiMsAdharmane sAcavavAnI lagana ! onai Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcapUrNa AvakamAM saMtoSa zrI rAmakRSNa paramahaMsanA aneka prasiddha ziSyomAM nAga mahAzaya nAmanA eka sajjana paNa hatA. temanA pitA sAmAnya nokarI karatA ane pote homiyopathInI prekTisa karatA. temanA moTA bhAganA daradIo garIba athavA taddana sAmAnya sthitinA rahetA tethI temanI Avaka paNa sAmAnya madhyama kuTuMbanA jevI thatI. eka vakhata eka zrImaMta bahene temanI davA karI. roga ghaNo ja kaSTasAdhya hato paraMtu te bahenane davAthI taddana sAruM thaI gayuM. bila cUkavavAno vakhata Avyo tyAre pelAM bahene mahAzayane vadhAre paisA ApavA mAMDyA. nAga mahAzaya kahe, "bahena ! sAta divasanI phInA rUpiyA cauda ane davAnI kiMmata rUpiyA che, ema kula maLI tamAre rUpiyA vasa ApavAnA thAya che." bahene vadhAre paisA levA ghaNo Agraha karyo tyAre nAga mahAzaye kahyuM : "mArA hakkanA paisA to ATalA ja thAya che, tamAre ApavuM ja hoya to koI anya prasaMge dAna mATe ApI zako cho ke jeno upayoga garIba daradIo mATe thaze. atyAre to mArAthI koI paNa saMjogomAM vadhAre laI zakAya ja nahIM." kuTuMbIjano ane pitAjI nArAja thayA topaNa nAga mahAzaye pote nyAyano Agraha na ja choDyo. juo, moTA puruSono saMtoSa ane nyAyapUrNa jIvanavyavahAra !! Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daridranArANa pratyeno prema yuropanA saMta sAhityanA itihAsamAM iTAlInA prasiddha saMta phrAMsisanuM nAma khUba jANItuM che. teoe virakta jIvana aMgIkAra karyuM te pahelAMnA samayano A banAva che. yuvAvasthAmAM teone vividha kaLAkAro ane saMgItajJono khUba paricaya hato. khUba ja zrImaMta hovAne kAraNe AvA kaLAkAro temaja garIbo ane bhikSukonI temane tyAM haMmezA avarajavara rahetI ane teo paNa udAra dilathI saune saMtoSatA. eka divasa teo potAnI rezamI kApaDanI dukAnamAM beThA hatA. moTo gharAka hato. tenI sAthenI samajAvaTa ane levaDadevaDamAM eka bhikhArI thoDI vAra Ubho rahIne cAlato thayo. tenA para temanI najara paDI, paNa pelo gharAka UDyo tyAM sudhImAM pelo bhikhArI dUra nIkaLI gayo hato. je dizAmAM pelo bhikhArI gayo hato te dizAmAM teo khUba jhaDapathI doDyA. saune ema lAgyuM ke koI bhikhArI temanI dukAnamAMthI mAla corIne bhAgyo che tene pakaDavA teo doDI rahyA Akhare te bhikhArIne teoe zodhI kADhyo. doDavAthI teo paraseve rebajheba thaI gayA hatA ane hAMpha paNa caDyo hato. temaNe bhikhArInI mAphI mAgatAM kahyuM, "mane mApha karajo bhAI, huM dharAkanI sAthe mAthAkUTamAM rokAyo hovAthI tamArA tarapha lakSa ApI zakyo nahIM." te vakhate temanA khissAmAM jeTalA paisA hatA teTalA baghA ane potAno koTa pelA bhikhArIne ApI dIdhA. prabhu tamAruM sarva rIte kalyANa karo.' evA AzIrvAda Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa daridranArAyaNe ApyA. saMta phrAMsisa potAnI pharaja bajAvIne potAnI dukAne pAchA pharyA tyAre temane eka moTo gharAka patAvyA karatAM paNa vizeSa AnaMda hato. putranAM lakSaNa pAraNAmAMthI - are nAmu ! tArI dhotI upara A lohIno DAgha kema paDyo ?' "mA, e to meM kuhADIthI mArA paganI cAmaDI cholI hatI, tethI lohI nIkaLyuM hatuM ane tenAthI dhotI upara DAdha paDyo hato. nAmu ! tuM mUrkha che. potAnA paga upara kuhADI koI mAratuM haze ? ema karatAM koI vakhata vadhAre vAgI jAya ane pAke athavA saDo thAya to paga kapAvavAno vakhata Ave." nAmu : "mA, ApaNane jema kuhADI vAgavAthI duHkha thAya tema jhADane paNa thatuM hovuM joIe. teM mane lImaDAnI chAla lAvavA kahyuM hatuM tyAre tenI chAla ukhADyA pachI meM mArA paga upara paNa prayoga karyo hato.' mA : "nAmu, tuM bhaviSyamAM koI moTo saMtamahAtmA thaIza evuM mane lAge che, kAraNa ke nAnAmAM nAnA choDa, vRkSa ke jIvajaMtune paNa potAnI jema ja duHkhano anubhava thato haze evI karuNAbharI lAgaNI tArA hRdayamAM sahaja UgyA kare che. nAnA bALakane Avo vicAra kyAMthI Ave ?' Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritryasuvAsa - ane mAtAnuM A anumAna kharekhara sAcuM paDyuM. AgaLa jatAM A bALaka tenA samayano eka mahAna bhakta-saMta thayo, jene ApaNe Aje bhaktaziromaNi nAmadevanA nAmathI oLakhIe chIe. sAco tyAgI ane dAnezarI kAzIrAja ane kozalarAja e bannenI A kathA che. banne rAjAonAM rAjya bAjubAjumAM AvelAM hatAM. kAzI majabUta rAjya hatuM, paraMtu kIrti kozalarAjanI vadhAre hatI. kozalarAja dAna mATe vikhyAta hatA ane temane tyAM dAna mATe AveluM koI khAlI hAthe pAchuM pharatuM nahIM. kAzIrAjathI kozalarAjanI kIrti sahana thaI zakI nahIM. temaNe kozalapradeza para caDhAI karI. kozalano rAjavI jevo dAnezarI hato tevo ja saMskArI ane tyAgI hato. tene kIrtinI koI bhUkha na hatI. te prajAnI zAMti icchanAro hato. teNe turata ja nirNaya karyo ke koI paNa jAtanA vAMka vagara prajAno saMhAra thaI jaze. jo huM ekalo AmAMthI khasI jAuM to prajA bacI jAya. Ama vicArI madhyarAtrie te chUpA veze aMdhakAramAM adRzya thaI gayo. bIjA divase kozale zaraNAgati svIkArI. zAMti pravartI gaI. kAzIrAje kozalano vahIvaTa saMbhALI lIdho. Ama chatAM gIto to kozalarAjanI kIrtinAM gavAtAM hatAM. AthI kAzIrAje kozalarAjanA mAthA mATe rUpiyA eka lAkhanuM inAma jAhera karyuM. kozalarAjanI bhALa maLI zakI nahIM. eka vakhata eka jhUMpaDI pAse koI dariyAI musAphara Avyo. teNe jhUMpaDInA bAvAjIne Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 cAritrya-suvAsa kozala javAno rasto pUkyo. bAvAjIe tene pUchyuM ke e abhAgI nagarInuM tAre zuM kAma che ? dariyAI musAphare javAba Apyo ke mArAM vahANo DUbI gayAM che. huM bhikhArI thaI gayo chuM. eka ja AzA che ke kozalanareza pAse jaIza. te dAnI che. te mAruM daLadara pheDaze. bAvAjIe kahyuM ke cAla, huM tane kozalano rasto batAvuM. AgaLa bAvAjI ane pAchaLa musAphara, banne kozalanI rAjasabhAmAM AvI caDyA. bAvAjIne rAjasabhAmAM joI, beThelA badhA darabArIonA Azcaryano pAra rahyo nahIM. bAvAjI AgaLa AvyA ane kAzInarezane kahyuM : "utArI le A mAthuM. jene tuM jhaMkhe che te A kozalanareza che. mArA mAthAnA InAmanI rakama A musApharane ApI de. bIjuM kAMI mArI pAse ApavA mATe nathI ane Ane bicArAne paisAnI jarUra che.'' AkhI sabhA stabdha thaI gaI. nIrava zAMti prasarI gaI. kAzInarezanI vRttio pharI gaI. temanI AMkhamAMthI AMsunI dhArA cAlI nIkaLI. temaNe kahyuM : "kozalarAja, je banavAnuM hatuM te banI gayuM paNa tamArI kIrti upara have kaLaza nahIM caDavA dauM. tame dhanya cho.' sahasA siMhAsana uparathI UtarI temaNe kozalarAjane sanmAnapUrvaka rAjagAdI pAchI soMpI dIdhI. apazabdo kyAM jAya? ---- --- ------ bhagavAna buddha pAse aneka puruSoe dIkSA lIdhI hatI, temAM bhAradvAja nAmano eka brAhmaNa paNa hato. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa bhAradvAjanA A kRtyathI teno eka saMbaMdhI (kuTuMbI) bahu gusse thayo ane buddha bhagavAna pAse AvI temane aneka gALo daI apazabdothI tiraskAra karavA lAgyo. buddhadeva zAMta ane maina rahyA eTale pelo gALo denAro Akhare thAkI gayo ane cUpa thaI beTho. thoDI vAra pachI tathAgate tene pUchyuM, "kema bhAI ! tAre tyAM koI mahemAna Ave che ke nahIM.' 'hA, Ave che." teNe uttara Apyo. tathAgata kahe, "tuM temano satkAra kare che ke nahIM ? saMbaMdhI kahe, "kyo mUrkha atithino satkAra na kare ?' tathAgata kahe, "bhAI ! teM ApelI vastuono atithi svIkAra na kare to te vastuo kyAM jAya ?' saMbaMdhI kahe, "meM ApelI vastuo teo na vApare to mane ja pAchI maLe - mArI pAse ja rahe." tathAgata kahe, "bhAI tArI A gALo ane apazabdo meM svIkAryA nathI to tArI gALonuM have zuM thaze ? te apazabdo have kayAM jaze ?' pelo mANasa bahu zaramAI gayo ane potAnA duSkRtya badala tathAgatanI mAphI mAgI. gALo, apamAna, satAmaNI, vagere khAI javAthI AtmabaLa vadhe che. mATe ja saMtoe sAdhakane "gama" khAvAnI AjJA karI che ane "gama khAIne upara jevAM aneka dRSTAMta sAdhakone preraNA ApavA mATe potAnA jIvanamAM ja jIvI batAvyAM che. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 sAcA bhaktanuM jIvana madhyakAlIna saMta-bhaktomAM kumbhanadAsanuM nAma prakhyAta che. teo vRndAvana pAse jamunAvato nAmanA gAmamAM khetI karIne potAnuM jIvana gujAratA ane niraMtara prabhubhaktimAM lIna rahetA. eka vakhata samrATa akabaranA mukhya senApati mahArAjA mAnasiMha tyAM AvyA. prabhunA kIrtanamAM atyaMta tallInatA joIne mAnasihanA manamAM kumbhanadAsa pratye bahumAna pedA thayuM. bIje divase mAnasiMha kumbhanadAsane ghera AvyA. bhaktanA gharamAM bIjuM zuM hoya ? bhaktarAja to pANImAM joIne kapALamAM tilaka karatA ane khetaramAMthI lAvelA ghAsanuM Asana banAvatA. A joI rAjA mAnasiMhe temane potAnuM suvarNamaya darpaNa ApyuM. bhakata kahe, "mahArAja ! mArI jhUMpaDImAM A na zobhe. koI cora-DAku jANaze to tenI dAnata bagaDaze. mane to mArI jhUMpaDImAM ja zAMti che. mAre tenI jarUra nathI." chevaTe mAnasiMha kahe, "bhaktarAja ! A jamunAvato gAma tamArA nAme lakhAvI dauM, jethI tamAre UpajanI ciMtA maTI jAya. A vAtano paNa bhakta jyAre asvIkAra karyo tyAre mAnasiMhajIe jatAM jatAM sonAmahoranI eka thelI mUkI, paraMtu te pAchI ApatAM bhaktarAje kahyuM, "ATalAM varSa jema cAlyuM tema have jarUra cAlI jaze. Apa ciMtA na karazo. tenI jarUratavALA A rAjyamAM ghaNA loko che, temane Apo ane temanAM duHkha ane darda dUra karo." AvI parama niHspRhatAthI rAjA mAnasiMhanA roma romamAM te bhaktarAja pratye bhAva jAgI gayo. teoe saMta kumbhanadAsanI caraNaraja mAthe caDAvI potAnI jAtane dhanya mAnI. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adarza vartanano prabhAva rAtrino trIjo prahara hato. sau koI nidrAne AdhIna hatuM. eka gharanI aMdara cupakIdIthI core praveza karyo. gharano mAlika jAgato hato paNa teNe samatA rAkhI. je kAMI thaI rahyuM hatuM te joyA karyuM. core badho muddAmAla eka poTalAmAM bharyo ane te poTaluM upADIne mAthe mUkavA lAgyo. poTalAnuM vajana ghaNuM vadhAre hovAthI poTaluM UMcakI zakAyuM nahIM, tethI cora akaLAyo. 11 gharano mAlika UThyo ane corane kahe, bhAI ! lAva, huM tane poTaluM mAthA para mukAvuM chuM. cora to gabharAI gayo, paraMtu bhagAya paNa nahIM ane mukAya paNa nahIM, evI sthitimAM tene joIne gharamAlike kahyuM, bhAI ! tAre A vastuonI jarUra che tethI to tuM corI karavA Avyo. mAre A vastuo vinA cAlaze, tuM laI jA. Ama kahIne cora kAMI bole te pahelAM teNe poTaluM coranA mAthA para mukAvI dIdhuM. ghera jaIne core saghaLI hakIkata potAnI mAtAne kahI saMbhaLAvI. saghaLo vRttAMta sAMbhaLI coranI mAtAe te poTaluM je gherathI corI lAvyo hato tyAM pAchuM soMpI devA jaNAvyuM. core pAchA te ghera jaIne poTaluM mUkatAM kahyuM, 'mAlika, AjathI mAre A kukarmano AjIvana tyAga che.' juo ! saccAritrano kevo apAra mahimA che !! A prasaMga prasiddha adhyAtma kavivara banArasIdAsanA jIvanano che, jeo zahenazAha akabara ane jahAMgIranA darabAramAM potAnI vidvattA ane kavitvazakti mATe AdarasatkAra pAmanAra mahApuruSa hatA. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 vidAranuM abhimAna eka bauddha brahmacArI hatA. yuvA vaya, tIkSNa buddhi, jJAnArjananI lagana ane dezavidezamAM paribhramaNanI zakti vagere aneka kAraNone lIdhe thoDAM varSomAM ja te zastravidyA, nyAya, vyAkaraNa, bhASA, kAvyazAstra tema ja zilpa, citrakaLA, gRhanirmANakaLA vagere aneka laukika vidyAomAM nipuNa thaI gayA. A badhI vidyAo joI loko vismaya pAmatA ane temanI prazaMsA karatA. jyAM jAya tyAM samAjanA badhA vargo taraphathI temanuM sanmAna thAya. A pramANe potAnI khyAti vadhI javAthI temanAmAM abhimAna AvI gayuM ane te potAne sauthI catura ane vidvAna mAnavA lAgyA. temanI prazaMsAnI vAta buddhadeva - tathAgata sudhI pahoMcI. temane sanmArga para lAvavA karuNAmaya dRSTithI teo temanI pAse vRddha brAhmaNa - yAcakanuM svarUpa laIne gayA. tuM koNa chuM ?' brahmacArIe abhimAnathI pUchyuM. huM Atmavijayano pathika chuM." tathAgate kahyuM. "eTale zuM ? spaSTa kahe," brahmacArIe khulAso mAgyo. jema khetI, gRhanirmANa, citra, zilpa Adi kaLAo che, tema potAnAM mana, vacana, kAyA ane AtmA para vijaya meLavavAnI paNa kaLA che je tene siddha kare che te AtmavijayI bane che." A kevI rIte banI zake ?" brahmacArIe pUchyuM. "jo koI prazaMsA kare to te zAMta mana rAkhe che ane gALo vagere daIne apamAna kare topaNa samatA rAkhe che. Avo puruSa ja AtmavijayathI nirvANa meLave che." Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa tathAgatano Avo uttara sAMbhaLI brahmacArI satya mArga samajyA ane sAce mArge vaLI gayA. 13 kaLAkAranI udAratA iMglaeNnDanI prasiddha kaLAsaMsthA raoNyala eNkaeNDamI"nA vyavasthApakonI sabhA bharAI hatI. saMsthAnA mukhya holanI aMdara eka moTuM citrapradarzana bharAvAnuM hatuM. dezivadezanA aneka kaLAkAronI suMdara kRtio te pradarzanamAM mUkavAnI hatI. citra-pradarzana mATe jeTalI jagyAo hatI teTalI badhI bharAI gaI hatI. 15 eka navA citrakAranuM paNa eka suMdara citra AvyuM hatuM, paraMtu jagyAnA abhAve tene kyAM mUkavuM te prazna vyavasthApako samakSa Ubho thayo. citra suMdara ane mUkavA yogya hatuM te to badhAe svIkAryuM, paraMtu zuM thAya ? jagyAno abhAva hato. tyAM prasiddha citrakAra zrIyuta Tarnara hAjara hatA, kAraNa ke teo paNa vyavasthApakomAMnA eka hatA. temaNe potAnuM eka citra kADhI nAkhyuM ane te navA citrakAranuM citra te jagyAe mUkI dIdhuM. sau Azcarya pAmyA tyAre zrIyuta Tarnara bolyA : 'navodita kaLAkArone AgaLa lAvavA ame pIDha kaLAkAro jo AgaLa nahIM AvIe to temanI prasiddhi kevI rIte thaze ? amAre tevA navA kaLAkArone avazya protsAhana ApavuM ghaTe.' ApaNA samAjanA bujhurga kaLAkAro, DaoNkTaro, vakIlo ane bIjA vyavasAyIo A prasaMgathI dhaDo le to yuvAna peDhIne keTalo lAbha thAya ? - Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 dAvAdanI niSpakSatA aDhAramI sadInA uttarArdhamAM pezavAonA darabAramAM mukhya nyAyAdhIza tarIke ane dAnAdhyakSa tarIke rAmazAstrIe ghaNAM varSo sudhI sevA ApI hatI. Adarza ane prAmANika rAjyasevaka tarIke teonI kIrti sarvatra phelAI gaI hatI. eka vakhata koI dharmAnuSThAna prasaMge dAna apAI rahyuM hatuM, tyAre rAmazAstrI ane nAnA phaDanavIsa hAjara hatA. dAna lenArAomAM moTI saMkhyAmAM brAhmaNo hatA. rAmazAstrInA sagA bhAIno paNa temAM vAro Avyo eTale nAnA phaDanavIsa kahe, zAstrIjI, tene vIsa rUpiyA Apo." "mAro bhAI koI vizeSa vidvAna nathI, tethI badhA brAhmaNonI jema tene paNa be rUpiyA maLavA joIe." rAmazAstrIe dRDhatAthI javAba Apyo. "mAro bhAI hovAnA saMbaMdhathI tene huM pote aMgata rIte mArA paisAmAMthI game te ApuM, paNa rAjyanI tijorImAMthI kaMI paNa ApavAno mane bhAva paNa nathI ane adhikAra paNa nathI." nAnA phaDanavIsa vizeSa kAMI bole te pahelAM ja rAmazAstrIe potAnA bhAIne be rUpiyA ApI dIdhA ane bhAI paNa te dakSiNA laI cUpacApa cAlato thayo. AvA mahAna, niSpakSa ane nyAyI puruSanI kIrti bhAratanA itihAsamAM amara thAya emAM zuM navAI ? Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thApaNa jaladI pAchI ApI de biravariyA nAmanI eka ucca vicAranI saMta bAI hatI. tenA patinuM nAma mahAtmA rabbI hatuM. temane be buddhizALI putro hatA. durbhAgyavaza beu putro sarpadaMzathI ekasAthe mRtyu pAmyA. te vakhate mahAtmA rabbI ghera na hatA. bAIne tatkSaNa duHkha thayuM, paNa saMskArI hovAthI tAttvika vicAra karyo ke je banyuM che te pharI zake tema nathI. janmamaraNano pravAha koInAthI rokI zakAto nathI. samaya pUro thAya eTale saue cAlyA javAnuM hoya che. paramAtmAnI mAyA ja evI che. 15 pati ghera na hovAthI chokarAnAM zabane pAsenA oraDAmAM rAkhI mUkyAM. jyAre potAnA pati ghera AvyA tyAre jANe kAMI ja banyuM nathI ema hasate mukhethI te sAmI gaI ane mAnathI patine besADyA pachI premathI pUchavA lAgI, 'ApaNe tyAM koInI thApaNa che to tene pAchI ApIM dauM ?' rabbI bolyA : 'atyAre jaladI ApI de. emAM samaya gumAvavo yogya nathI.' tyAre bAI rabbIne svastha citte oraDAmAM laI gaI. putronAM zaba uparanI cAdara dUra karI bolI : 'joI lo. A bhagavAne ApaNe tyAM mUkelI thApaNa !' rabbI to A joI stabdha thaI gayAM. bAI bolI, 'khudAnA ApyA ne khudAe lIdhA temAM ApaNe zuM ?' rabbI potAnI strInI A samaja joI prasanna thayA. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 taratI kiDatI sAdaDIo -- - --- ------ - - -- hasana ane rAbiyA banne muslima saMta hatAM. namAja paDhavAno samaya hato. saMta hasanane potAne prApta thayelI siddhinA baLe saune AMjI devAnI IcchA thaI AvI. AthI temaNe potAnI sAdaDI pANI upara pAtharI ane rAbiyAne kahyuM, "cAlo, ApaNe A sAdaDI upara besI namAja paDhI laIe." saMta rAbiyA vicakSaNa hatI. te samajI gaI ke saMtane siddhinuM abhimAna thayuM che. paraMtu temaNe hasanane sIdho javAba ApavAne badale temanI bhASAmAM javAba ApavAno nirNaya karyo. rAbiyAe potAnI namAja paDhavAnI sAdaDIne havAmAM UDatI karI ane hasanane kahyuM, "cAlo, ApaNe A sAdaDI upara besI namAja paDhIe, jethI koInA najare na paDAya.' saMta hasanane potAnI bhUlano khyAla AvI gayo. temaNe rAbiyAne kahyuM ke mane mApha karI do. tyAre rAbiyAe kahyuM, 'tame je karyuM che te eka mAchalI kare tenAthI vizeSa kAMI nathI. ane meM je karyuM te eka mAkhI kare tenAthI vizeSa kAMI nathI, paraMtu ApaNe to mAnavI chIe. ApaNuM mULa kAma to A bannethI UMcuM che. " 17. mitro mATe pAyAma :::*~---- --- I. sa. 1844nA sAla. kalakattAnI saMskRta kaoNlejamAM vyAkaraNanA prAdhyApakanI jagA Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa khAlI paDI. kaoNlaeNjanA vyavasthApakoe A pada mATe te vakhatanA prasiddha keLavaNIkAra zrIyuta Izvaracandra vidyAsAgaranI nimaNUka karavAno vicAra karyo. vidyAsAgarajIne te vakhate rU. 50 mAsika maLatA hatA. navA padane grahaNa karyA pachI rU. 90 mAsika maLavAnA hatA. A vAtanI vidyAsAgarajIne jANa thaI temanA eka mitra zrIyuta tarkavAcaspati vyAkaraNamAM temanA karatAM vizeSa jANakAra hatA. vidyAsAgarajIe kaoNlejanA vyavasthApakone kahyuM ke teo e pada svIkAraze nahIM. kAraNa ke bIjI eka vyakti te pada grahaNa karavA mATe vadhAre yogya che. pahelAM to vyavasthApakoe ghaNI AnAkAnI karI, paraMtu jyAre vidyAsAgarajIe potAno dRDha abhiprAya vyakta karI ja dIdho tyAre teoe paNa vidyAsAgarajInI vAta svIkArIne zrIyuta tarkavAcaspatinI nimaNUka karI. 19 A zubha samAcAra tarkavAcaspatijIne ApavA mATe vidyAsAgarajI pote ja kalakattAthI thoDA mAIla dUra temanA nivAsasthAne gayA. jyAre badhI hakIkata jANI tyAre tarkavAcaspatijI kahe, 'vidyAsAgarajI, tame manuSyanA rUpamAM avatarelA eka mahAna devatA ja cho.' 18 narabhimAnI samrATa bhAratamAM thaI gayelA mahAna samrATonI prathama paMktimAM mahArAjA vikramAdityanuM nAma prasiddha che. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 cAritrya-suvAsa pote karelAM aneka paropakAranAM ane lokakalyANanAM kAryonI kAyama smRti rahe tevA vicArathI mahArAjAe moTo kIrtistaMbha banAvavAno saMkalpa je rAtrie karyo hato te rAtrinI A vAta che. potAnA niyama mujaba rAjA vezapalaTo karI nagaracaryA jovA nIkaLyA, tyAM to be moTA madonmatta sAMDha laDatA laDatA temanA mArgamAM AvyA. rAjA temanAthI bacavA eka brAhmaNanI jUnI gauzALAnA thAMbhalA upara caDhI gayA. te sAMDho paNa te ja thAMbhalA upara ebIjA sAthe laDatA laDatA potAnAM ziMgaDAM mAravA lAgyA, eTalAmAM brAhmaNa UThI gayo. brAhmaNa jyotiSano jANakAra hato. rAtre AkAzamAM maMgaLa ane zukranA grahone joIne teNe brAhmaNIne uThADI ane kahyuM, "A grahayoga rAjAnA jIvananA bhayano saMketa kare che, te mATe ApaNe zAMtihavana karIzuM." brAhmaNI : ApaNA rAjAe aneka moTAM dAna karyo paraMtu ApaNI sAteya kanyAonA vivAha arthe haju sudhI kAMI ApyuM nathI. to zAMtikarma joDe rAjAne saMkaTamukta karavA tame kema ATalA badhA tatpara thaI jAo cho ? brAhmaNe te samaya pUratI vAtane visArI dIdhI. rAjAe A sarva vRttAnta thAMbhalA uparathI sAMbhaLyo hato. - bIje divase savAre rAjAe brAhmaNane bolAvyA ane pUratuM dhana ApI tene kanyAvivAhanI ciMtAmAMthI mukta karyo. potAne haju ghaNAM lokopayogI kAryo karavAnA bAkI che, tethI kIrtistaMbhanA nirmANamAM prajAnAM nANAMno vyaya karavo yogya nathI, ema vicArI te mahArAjAe potAnA kIrti mATenA abhimAnano kAyama mATe tyAga karyo. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 paramAtmAnA dhyAnamAM eka vakhata aiyAsa potAnA ziSya sAthe vanamAM cAlyA jatA hatA, tevAmAM namAja paDhavAno samaya thayo. teo vRkSa nIce namAja paDhavA lAgyA. evAmAM najIka AvI siMhe ociMtI garjanA karI. siMhanI trADathI ziSyanAM to hAMjAM gagaDI gayAM ane te jhADa upara caDI gayo. aiyAsa to khudAnI baMdagImAM magna hovAthI namAja paDhatA rahyA. thoDI vAre siMha tyAMthI jato rahyo eTale ziSya jhADa uparathI nIce Utaryo. namAja pUrI thaI eTale beu cAlatA thayA. raste cAlatAM aiyAsane madhamAkhIe DaMkha dIdho tethI teo cIsa pADI UThyA. ziSya bolyo, 'A te kevI navAInI vAta ! hAthIne dhrujAvI nAkhe tevA siMhathI UMhakAro paNa na karyo ane A magatarA jevI madhamAkhInA DaMkhathI bUma pADI !' khaiyAsa bolyA : 'bhAI, te vakhate huM paramezvaranA dhyAnamAM DUbelo hato, atyAre tArI sAthe -- manuSya sAthe chuM.' paramAtmAnI sAthe ekatAra bananArane duniyAnI koI tAkAta DarAvI zakatI nathI. sAcI zobhA pezavA mAdhavarAvanA mukhya nyAyAdhIza ane mahAna rAjyasevaka tarIke zrIrAmazAstrInuM nAma mahArASTranA itihAsamAM amara che. teo haMmezAM eka Adarza rAjasevaka tarIke rahetA ane koI prakArano ADaMbara karyA sivAya satata lokasevAmAM rokAyelA rahetA. 20 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa eka vakhata temanAM dharmapatnIne koI kAraNasara rAjamahelamAM javAnuM thayuM. mahArANIe temane joyAM to taddana sAdI sADI, zarIra para koI khAsa AbhUSaNa paNa nahIM. mahArANIne ema lAgyuM ke AvI sthiti gurupatnInI hoya to te rAjayane mATe niMdAnuM kAraNa thAya. 22 Ama vicArI, mahArANIe gurupatnIne navAM vastro, alaMkAra ane bhUSaNasAmagrI ApI moTI DoLImAM besADI temanuM yogya sanmAna karI ghera pAchAM mokalyAM. rAjasevakoe rAmazAstrInA gharano daravAjo khakhaDAvyo. paraMtu te UghaDyo ane tarata baMdha thaI gayo. rAjasevakoe kahyuM ke, zAstrIjI, ApanAM dharmapatnI AvyAM che, paraMtu zAstrIjIe temane badalAyelA svarUpamAM joyAM tethI temaNe daravAjo baMdha karI dIdho. temanAM dharmapatnI vAta samajI gayAM. pAchA mahelamAM laI javA rAjasevakone kahyuM. tyAM jaI potAnAM vastra, AbhUSaNa vagere utArI, potAnAM sAdAM kapaDAM paherI cAlatAM ghera AvyAM tyAre gharano daravAjo khullo ja hato. temane khUba premathI zAstrIjIe AvakAryAM. zAstrIjIe kahyuM, 'A mUlyavAna vastro, AbhUSaNo ane zRMgArasAdhano to rAjyapuruSone zobhe, athavA potAnuM ajJAna chupAvavA mATe mUrkha lokone zobhe. saumya ane vivekI puruSone to sAdAI, saMtoSa ane zIlarUpI vastronI ja sAcI zobhA hoya. 21 rasAsvAdano jaya bhAratanA arvAcIna mahApuruSomAM nyAyamUrti mahAdeva goviMda Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa 23 rAnaDe eka prasiddha vyakita thaI gaI. eka divasa temanAM dharmapatnI ramAbAIe Aphasa kerI sudhArIne temane khAvA ApI. be-traNa cIrIo khAIne temaNe kahyuM ke bAkI gharanA anya sabhyone ane nokarone Apajo, kerI khUba svAdiSTa che. ramAbAI : kerI svAdiSTa che to vadhAre khAvI joIe. be-traNa cIrI khAIne kema aTakI gayA ? zuM tabiyata sArI nathI ? rAnaDejI : je vastu svAdiSTa lAge te vadhAre levI nahIM. jIbhane uttejanA maLavAthI ApaNe tenA gulAma thavuM paDe. ramAbAI : tamArI AvI aTapaTI vAtamAM mane samaja paDatI nathI. rAnaDajI : sAMbhaLa, eka vAta kahuM. huM jyAre muMbaImAM vidyArthI tarIke haoNsTelamAM bhaNato tyAre paDozamAM eka bahena rahetI. te saMpanna gharanI hovAthI tene traNa-cAra zAka dararoja khAvAnI Teva paDI gayelI. samaya badalAtAM te bahenanI sthiti sAmAnya thaI gaI ane eka zAka lAvavuM paNa tene bhAre paDI gayuM. AvA samaye, jamatI vakhate te haMmezAM du:khI rahetI ane aneka zAkano svAda levAnI Teva paDI gaI hatI, tene yAda karIne vyAkuLatA anubhavatI hatI. jyAre meM A joyuM tyArathI nakkI karyuM ke bahu svAdiSTa hoya te vastu vadhAre pramANamAM ke vAraMvAra khAvI nahIM. jo Ama nahIM karIe to jIbhanA gulAma thavAthI duHkhI thavAno vakhata Avaze. ramAbAI, svAmInI vAta sAMbhaLI prasannatAthI te vicAra sAthe sahamata thaI potAnA kAmamAM lAgI gayAM. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 2 bhUlanI kabUlAta - - baMgALanA suprasiddha navalakathAkAra ane 'vaMde mAtaram' gItanA racayitA zrI baMkimacaMdra caTTopAdhyAyanA nAmathI bhAgye ja koI aparicita haze. temaNe amuka viSaya upara mata pragaTa karelo paraMtu pAchaLathI tenI satyatA na jaNAvAthI potAnA matamAM pheraphAra karelo. Ama potAno mata badalavA mATe temanA upara ghaNA lokoe caMcaLa, asthira manavALA vagere AkSepo karyA. tenA khulAsAmAM zrIyuta baMkimacaMdre jaNAvyuM ke jene kadI paNa potAno mata badalavAnI jarUra paDatI nathI te mahApuruSa che. ane je potAno pahelo mata bhUlabharelo che ema jANavA chatAMya te matane vaLagI rahe che te kapaTI che. huM mahApuruSo nathI ja ane kapaTI banavAnI mArI icchA nathI, mATe je mane satya lAgyuM tenI jAherAta karI che. baMkimabAbunA A javAbanI sacoTa asara thaI ane loko temanA upara mUkelA khoTA AkSepo badala pastAvA lAgyA. 23 sapharajUrI netA zrI dezikajI nAmanA eka moTA vidvAna bhaktanA jIvanano A banAva che. zrI rAmAnujAcAryanI paraMparAmAM teramI sadImAM thayelA teo eka prasiddha saMta hatA. temanI bhakti ane vidvattA joIne ghaNA loko temanI IrSA karatA ane lokadRSTimAM teo halakA paDe tevuM kAMI karavAnI peravImAM A IrSALu loko rokAyelA rahetA. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa 25 eka divasa pagarakhAMono hAra banAvI A lokoe te bhaktanI kuTiranA bAraNAmAM laTakAvI dIdho. bIje divase bhaktarAje A joyuM tyAre teo nIceno zloka bolyA : karmAvalambakAH kecit kecijjJAnAvalambakAH / vayaM tuM haridAsAnAM pAdarakSAvalambakAH // arthAtu keTalAka niSkAma karmayogano Azraya kare che ane keTalAka jJAnayogano Azraya kare che paNa ame to bhagavAnanA dAsanAM pagarakhAMonuM avalaMbana laIe chIe. potAnA prapaMcakAryanI jyAre A sAcA bhakta upara kAMI asara na thaI tyAre temanA hAtha heThA paDyA. tenA aMtaramAM bhagavadbhakto pratyenI bhAvanA A prasaMgathI UlaTI vadhI gayelI joI tyAre A IrSALu lokonI AMkha UghaDI gaI. teo sAcA bhaktanA ghera gayA ane temanA pagamAM paDI potAnA duSkRtyanI mAphI ApavA vinaMtI karI. saMta hRdayamAM sAcA bhakto pratye kevo ahobhAva hoya che tenuM A prasiddha dRSTAMta che. 24 rAjAnI guNavAhakatA mALavAnI gAdI upara rAjA bhojano navo navo rAjyAbhiSeka thayo te samayanI A vAta che. eka divasa rAjA savAranA pahoramAM potAnA kriIDA-upavana tarapha jaI rahyo hato. rastAmAM teNe eka tejasvI, saumya ane pavitra brAhmaNane joyo. teNe potAno ratha thobhAvyo ane brAhmaNane Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa namaskAra karyA. koI paNa jAtanA AzIrvAda ApavAne badale pelA brAhmaNe potAnI AMkho thoDI sekaMDo mATe baMdha karI dIdhI. rAjA vismaya pAmyo ane brAhmaNane pUchyuM, "vipra, tame mane AzIrvAda ApavAne badale AMkho kema baMdha karI dIdhI ?" brAhmaNa kahe, mahArAja ! prabhue tamane ApelI aDhaLaka saMpattimAMthI tame eka nAno bhAga paNa dAnane mATe vAparatA nathI. zibi ane karNa jevA dAnezarInA vArasadAra tame, dAnadharmane bhUlI kRpaNa, thayA cho tethI meM tamane joIne nahIM. paNa tamArA lobhI svabhAvane joIne mArI AMkho baMdha karI dIdhI. rAjA bhoja vivekI ane vicAraka hatA. satya bodha maLatAM jAgrata thaI gayA ane brAhmaNano AbhAra mAnatAM kahevA lAgyA ke tamArA jevA satyavAdI ane rAjAnA durguNane batAvanAranI hiMmatane dhanya che. rAjabhaMDAramAMthI tamone rUpiyA eka lAkha atyAre maLaze ane jyAre paNa koI satkArya mATe vizeSanI jarUra paDe tyAre rAjadarabAranAM dvAra khakhaDAvajo. A ja guNagrAhaka svabhAvavALA rAjA bhoja AgaLa jatAM potAnI mahattA, kalApriyatA, satyaniSThA, dAnezarIpaNuM, nyAya Adi guNothI bhAratanA mahAna samrATomAM gaNAyA. 25 vlal qidloil capi lagabhaga 2500 varSa pahelAMnI vAta che. bauddha bhikSuono saMgha bihAramAM vihAra karato hato. baporano samaya hato eTale bhikSAbhojanathI nivRtta thaI bhikSuko ArAmamAM Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa hatA. magadharAja bikhrisAra rAjasaMpattinI dRSTie sauthI moTA che." eka bhikSuke kahyuM. tenI vAtane kApI bIjo bhikSuka bolyo, "kozalanA rAjA prasenajita sauthI moTA che." Ama ekabIjA sAthe carcA thaI rahI hatI tyAM buddhadeva padhAryA ane pUchayuM, "zuM vAtacIta cAle che ? "prabhu bimbisArano vaibhava moTo ke prasenajitano vaibhava moTo tenI carcA cAlI rahI hatI." trIjA bhikSuke potAnA Asana parathI UThIne namratAthI kahyuM. prabhu bolyA : "he bhikSuo ! saMsArathI virakta thaIne AtmakalyANanA prayatnamAM tame lAgelA cho. tamAre AvI tuccha saMsAranAM sukhonI vAto na karavI joIe - kAM to dharmavArtA karo, kAM to mauna raho.' bhikSuoe manomana lajjA pAmI mukha nIcuM rAkhI, prabhunI AjJA mAthe caDAvI. 2 6 satyAgrahano vijaya - - - - - - - - -- - - vikramanA dazamA saikAnI vAta che. te vakhate kAzmIramAM mahArAjA yazaskaradeva rAjya karatA hatA. prajA sarva prakAre sukhI hatI ane rAjAprajA vacce pitA-saMtAna jevo saMbaMdha hovAthI zAMti ane saMpanuM vAtAvaraNa hatuM. eka divasa mahArAjA rAjadarabAramAM beThA hatA tyAre dvArapALe Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 cAritrya-suvAsa AvI khabara ApI ke eka mANasa AtmahatyA karavA rAjakAra para AvI Ubho che. rAjAe turata ja tene aMdara bolAvI pUchyuM, "bhAI ! tAre kayA duHkhathI Ama karavAno vAro Avyo che ?' pelA mANase potAnI vAta rajU karatAM kahyuM ke "huM A gAmamAM daza varSa pahelAM khUba sAdhanasaMpanna nAgarika tarIke raheto hato paraMtu bhAgya pharatAM mArI sarva saMpatti khalAsa thaI gaI ane mAruM rahevAnuM makAna paNa vecI devuM paDyuM. mArI patnInA nirvAha arthe mArA makAnano kUvo ane AjubAjunI pAMca phUTa jeTalI jagyA meM rAkhI hatI, jyAM mALI loko AvIne besatA, phUla vecatA ane mArI patnInuM gujarAna bhADAmAMthI cAlatuM.' huM videzathI kamAIne pAcho Avyo ane joyuM to mArI patnIne kUvA pAsenI jagyAethI tagaDI mUkavAmAM AvI hatI ane te jagyA makAnamAlike pacAvI pADI hatI. rAjya pAse nyAya levA jatAM huM nAsIpAsa thayo chuM." rAjAe te mANasane zAMta pADyo. tyAra bAda rAjAe lAgatA-vaLagatA saune hAjara thavA hukama karyo. nyAyAdhIzoe kahyuM ke mahArAjAsAheba! nyAya barAbara che. rAjAe makAnamAlikanI vIMTInuM naMga tene ghera mokalAvI ghara-vecANane lagatA badhA kAgaLapatra maMgAvyA ane mULa dastAveja sAthe meLavaNI karI joI to mAlUma paDyuM ke "kUvAhitanuM makAnane badale "kUvA sahitanuM makAna' ema dastAvejamAM lakhyuM hatuM ane vecANa-dastAveja lakhavA mATe rAjasevakane eka hajAra dInAra ApavAmAM AvyA hatA. turata ja rAjalekhakane bolAvavAmAM Avyo. teNe gunAnI kabUlAta karI. rAjAe vecANa lenAra nAgarikane turata ja potAnuM rAjya choDI javA ane rAjasevakane lAMca levA badala tenA niyukta Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa pada parathI pAMca varSa mATe dUra karI dIdho. nyAya mAgavA Avela vyaktie rAjAnI nyAyapriyatA, kuneha ane prajAvAtsalya joI aMtarathI rAjAne AzIrvAda ApyA ane yogya nyAya maLavAthI ApaghAtano vicAra paDato mUkayo. - satyano vijaya thayo. sarvatra - rAjadarabAramAM ane nagaramAM - AnaMda prasarI rahyo. 27 anukaraNa ----- - ------ - - -- - ---- --------- - - ---- -- Adya jagadguru zrI zaMkarAcAryanA saMbaMdhamAM evuM kahevAya che ke temanA ziSyo temanuM khoTuM anukaraNa karatA. eka divasa teo ziSyo sahita bajAra vaccethI jatA hatA tyAre temaNe tADIvALAnI dukAnethI tADI pIdhI. aNasamaju ziSyo paNa gurunuM anukaraNa karI ekabIjA sAme joI malakAtA malakAtA tADI pIvA lAgyA. jagadguru AgaLa cAlyA, tyAM eka jagyAe sIsAnuM gALaNa thatuM hatuM tyAM jaI teo UbhA rahyA ane kaDAImAMthI UkaLatuM sIsuM laIne pIvA lAgyA ! ziSyo ekabIjA sAmuM joI malina mukha karI jaDa thaIne UbhA rahyA, sIsuM pIvAnI koInI hiMmata cAlI nahIM. zaMkarAcArya tyAre bolyA : "tame durguNonuM anukaraNa karavA cAho cho, je tamAre mATe narakanuM sAdhana che ane svarganuM pada apAvanAra saguNonuM tame anukaraNa karatA nathI." ATaluM kahIne ziSyone upadeza ApatAM kahyuM : "guru kahe te karIe, gura kare te na karIe." A sAMbhaLI badhA ziSyo zrImad zaMkarAcAryane page paDI mAphI mAgavA lAgyA. guNonuM tame narakanuM sAdhana nuM anukaraNa karatA Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 kavinI sAcI kadara bhAratamAM samrATa harSanI ANa vartatI hatI te samayanI A vAta che. teoe kAzmIranA mahAmahima tarIke mAtRgupta nAmanA eka rAjyAdhikArInI nimaNUka karI hatI. mAtRgupta eka ucca koTinA kavi ane udAradila vyakti hatA. e jamAnAmAM bhArata eka mahAna deza hato ane kaLA, sAhitya ane saMskAra jema prajAne priya hatA tema rAjAne paNa priya hatA. sAtamI sadInA mahAkaviomAM mahAkavi meMThanI paNa gaNanA thatI hatI. eka vakhata teo mAtRguptanA rAjyamAM padhAryA. mahAkavinuM Agamana thavAthI rAjA ane prajA sau prasanna thayAM. - kAzamIranA rAjadarabAramAM khUba bhIDa jAmI hatI. Aje mahAkavi meMTha potAnA prasiddha kAvya "hayagrIvavadha'nI rajUAta karavAnA hovAthI aneka kalAkAro ane kavio paNa padhAryA hatA. mahArAja ! ApanA jIvanamAM zrI sarasvatIno subhaga samanvaya thayo che." ema kahI kavie kAvyanI rajUAta karI. jema jema kAvya-zravaNa AgaLa cAlatuM gayuM tema tema samasta zrotAo rasataraboLa thaIne kAvyarasa mANavA lAgyA, paraMtu mahAkavie joyuM ke rAjAnA mukha upara koI khAsa bhAva dekhAyo nahIM ke dhanyavAdanA zabdo paNa temaNe saMbhaLAvyA nahIM. Ama thavAthI kavirAje potAnI racanAnAM pAnAMone bAMdhavA mAMDyAM ane aMtaramAM vicAryuM ke rAjAne kAM to abhimAna caDI gayuM che kAM to mArA kavitvanI IrSA thaI che. AvA rAjA pAsethI sanmAnanI AzA kema rAkhI zakAya ? haju AvA vicAro kavinA Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa 31 manamAM hatA tyAre rAjavInA manamAM judA ja vicAro cAlatA hatA ane tenA phaLasvarUpe rAjAe suvarNapAtra te racanAnI nIce mUkI dIdhuM ane kahyuM : kavirAja ! tame dhanya cho. ApanI racanAnA eka eka zabda evuM mAdhurya ane rasa bhaya che ke teno eka kaNa paNa jamIna para na paDavo joIe, ema vicArI huM ApanI racanAne A suvarNapAtramAM rAkhavA vinaMtI karuM chuM." sau rAjadarabArIo stabdha thaI gayA. kavinA harSano pAra na rahyo. rAjA mahAkavinI sAme Tagara Tagara joI prema varasAvatA hatA, ane mahAkavi potAnI kRtajJatA pragaTa karatA hatA. kAraNa ke potAnI vastunuM sAcuM mUlyAMkana karanAra kadaradAna jhaverI temane maLI gayA hatA ! 29 mAtra ATalAthI ja pata lagabhaga traNa hajAra varSa pahelAMnI A vAta che. te vakhate banArasamAM jainonA trevIsamA tIrthaMkara bhagavAna pArzvanAthanA pitA rAjA azvasena rAjya karatA hatA ane pADozI rAjyanA nAte teone magadhanA rAjA sAthe sArI maitrI hatI. A samaye bihAra (magA)nI mAhI nadInA kinAre udrarAmaputra nAmanA eka yogI rahetA hatA. magadhezvara temanA ziSya hatA. AkAzagAminI vidyA A mahAtmAne siddha hovAthI AkAzamArge dararoja rAjamahelamAM AvI AhAra karI pharI AkAzamArge pAchA cAlyA jatA. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa eka vAra magadhezvarane agatyanA kAme ekAeka bahAra javAnuM thayuM tethI potAnA eka maMtrIne mahAtmAnuM svAgata ane bhojananI vyavasthA karavA vinaMtI karI mahArAjA bahAra gayA. 32 A bAju yogI AhAra mATe padhAryA. maMtrIne eka suzIla, ati suMdara kanyA hatI. teNe yogInuM svAgata karI sevAbhAvathI AhAradAnanI taiyArI karI. A kanyAnuM lAvaNya joIne yogI vismaya pAmyA. thoDo ja AhAra laI, basa, have kazuM nathI joItuM' ema kahI pharI vAra kanyA tarapha ayogya dRSTithI joyuM. pANI pIne yogI AkAzamArge pAchA javA mAMDyA paNa temanI zakti kuMThita thaI gaI. yogAnuyoge magadhezvare te ja vakhate jAherAta karI ke 'Aje tapasvI udrarAmaputra magadhajanone darzana Apaze, ane lAMbA vakhatanI lokamAgaNIne saMtoSaze.' yogIe game te rIte rAjavI sAthe vAta vALI lIdhI ane page cAlIne dhIme dhIme nadIkinAre potAnI kuTiramAM pahoMcI gayA paNa temanI siddha karelI vidyA to nAza pAmI cUkI hatI. AtmasAdhanAnI badhI bhUmikAomAM saMyamanuM keTaluM mahattva che ane thoDI paNa asAvadhAnIthI kevuM patana thAya che te A banAvathI ApaNe zIkhavAnuM che. 30 sAyI laganathI kAsiddhi bAramI sadInI zarUAtamAM devagiri (dakSiNa mahArASTra)mAM Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa yAdava vaMzanA rAjAo rAjya karatA hatA. tyAMnA eka nAnakaDA gAmamAM eka vidhArthI parizrama karavA chatAM parIkSAmAM pAsa thayo nahIM tethI teNe vicAryuM ke huM bhaNavAne lAyaka nathI mATe mAre abhyAsa choDI devo joIe. Avo vicAra karIne gAmanI bahAra kUvA pAse jaIne te beTho. teNe joyuM ke gAmanI strIo te kUvethI pANI bharatI hatI, tyAM kUvAne mathALe patharA upara doraDAM ghasAvAthI AMkA paDI gayA hatA. teNe manamAM vicAryuM ke vAraMvAra ghasAvAthI jo komaLa doraDA vaDe AvA kaThaNa paththaramAM paNa AMkA paDI jAya to niraMtara abhyAsa karavAthI huM kema vidvAna na thaI zakuM ? 333 turata ja te vidyArthIe potAnI nirAzA choDI dIdhI. niyamita nizALe javA lAgyo ane satata abhyAsathI tenI buddhi khIlI. thoDA vakhatamAM te aneka vidyAomAM pAraMgata thayo. 33 A puruSanI vidvattA, caturAI ane kaLAkauzalya joI devagirinA yAdava rAjA mahAdevarAve rAjadarabAramAM tenI rAjapaMDita tarIke nimaNUka karI. mahAna vyAkaraNa-graMtha pANininA vyAkaraNa para temaNe eka mugdhabodha nAmanI saraLatAthI samajI zakAya tevI TIkA paNa lakhI che. A pramANe eka mUrkha vidyArthImAMthI satata abhyAsa vaDe karIne eka mahAna rAjapaMDita bananAra te bIjuM koI nahi paNa paMDitarAja zrI popadevajI; jemanI gaNanA jJAnezvara ane hemAdri jevA te kALanA mahApuruSo sAthe mAnasahita karavAmAM Ave che. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 daribheda - caMpAnagarInI bahAra eka moTI khAI hatI. te khAInuM pANI khUba ja gaMduM ane durgaMdhayukta hatuM. eka vAra caMpAnagarIno rAjA potAnA subuddhi nAmanA jaina pradhAna ane anya darabArIo sAthe te khAI pAsethI pasAra thatA hatA. rAjAe ane badhA darabArIoe durgadhane lIdhe nAke ADAM vastra dharI dIdhAM. paraMtu maMtrI subuddhie tema na karyuM. darabArIo ke jemane maMtrI tarapha ISya hatI temaNe jarA haLavAzathI kahyuM : "rAjanuM tamane A khAInuM pANI mAthuM phADI nAkhe tevI durgadha mAratuM lAge che paraMtu ApanA A maMtrI ApanI mazkarI karatA lAge che. juo to kharA ! ApaNe nAka ADuM vastra dIdhuM paNa temane to sugaMdha AvatI lAge che !' AvAM vacano chatAM maMtrI subuddhi sahetuka mauna rahyA. temaNe nakkI karyuM ke vakhata Avye rAjAne sAcI paristhitinuM bhAna karAvIza. thoDA samaya pachI maMtrIe rAjAne ane darabArIone potAne ghera jamavAnuM AmaMtraNa ApyuM. jamyA pachI pANI ApavAmAM AvyuM. pANI pItAM rAjAne pradhAnanI IrSyA thaI. AvuM svAdiSTa ane sugaMdhIdAra pANI rAjAe agAu kyAreya pIdhuM na hatuM. rAjAe gussAmAM AvI maMtrIne kahyuM ke mArA rAjyamAM rahI AvuM pANI ekalA ekalA pItAM tamane zarama nathI AvatI ? darabArIoe paNa rAjAnI vAtamAM sAtha purAvyo. maMtrIe rAjAne vinaMtI karI ke mane abhayavacana Apo to ApanI vAtano khulAso karuM. rAjAe vacana ApyuM. maMtrI saune makAnanA bhoMyarAmAM laI gayA. bhoyarAmAM pelI durgadhayukta khAInuM pANI lAvavAnI vyavasthA karavAmAM AvI hatI. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa A ja gaMduM pANI vaijJAnika rIte gALIne zuddha banAvavAmAM AvatuM hatuM. temAM aneka jAtanAM sugaMdhI dravyo bheLavavAmAM AvatAM hatAM. mULa pANI to pelI khAInuM ja hatuM paraMtu tenA svarUpamAM pheraphAra karavAmAM Avyo hovAthI suMdara banyuM hatuM. rAjAe A vastu jANI AnaMda pragaTa ryo, ane koI paNa vastunA mAtra bAhya dekhAva uparathI tenA viSe koI nirNaya na bAMdhavo tema nakkI karyuM. vaLI bahArathI kharAba dekhAtI vastune sArI banAvI zakAya che, pudgalamAtra parivartanazIla che te paNa rAjAne samajAyuM. 32 tA amadAvAdanA prasiddha saMta sarayUdAsajI mahArAjanA pUrvAzramanI A vAta che. 35 gRhasthAzramamAM paNa temanA para satsaMga ane bhaktinI dhUna savAra rahetI. eka divase teo potAnI dukAnamAM beThA hatA, tyAM temane samAcAra maLyA ke amuka saMta-mahAtmA hamaNAM ja padhAryA che ane jhADa nIce vizrAma karI rahyA che. teoe potAnI dukAna turata ja baMdha karI ane jhaDapathI saMtonI pAse pahoMcIne temano vinaya-satkAra karI potAne yogya sevA pharamAvavA kahyuM. lagabhaga baporanA bAra vAgI gayA hatA. tethI gAmamAM bhikSA mATe javAnuM saMtone mATe paNa vikaTa hatuM. savAranuM kAMI lIdheluM nahIM tethI bhojananI AvazyakatA to hatI ja. sarayUdAsajI A vAta turata ja samajI gayA. 'thoDI vAramAM huM ApanI sevAmAM pAcho hAjara thAuM chuM.' Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa ema kahIne potAne ghera gayA. rasoDAmAM joyuM to zera-bazera jeTalo ja loTa hato. dharmapatnIne zAka vagere taiyAra karavAnuM kahI pote ghauM daLavA besI gayA ane lagabhaga doDheka klAkanI aMdara sAdI rasoI taiyAra karIne saMtonI sevAmAM pahoMcI gayA. 36 saMtoe saMtoSathI bhojana samApta karyuM. bhaktanI saMta-sevA, svAzraya ane apUrva lagana joI mahAtmAoe dharmalAbhano AzIrvAda Apyo. aNunA unnata saMskAra gujarAtanA prasiddha samAjasevaka zrI ravizaMkara mahArAja achatanA savAso divasomAM koI nAnA gAmamAM maNa goLa laI ghera-ghera vaheMcatA hatA. 33 eka nAnakaDA gharanI bALakIe kahyuM, 'dAdAjI, huM e goLa nahi lauM.' 'zA mATe ?' mahArAje pUchyuM. 'kAraNa ke meM te goLa meLavavA parizrama karyo nathI.' tane AvuM koNe zIkhavyuM ?' 'mArI mAe.' mahArAja ane bALakI pelI mAtA pAse gayA. mahArAje bALakInI mAtAne pUchyuM, 'kema bahena, teM ja AvI zikhAmaNa tArI bALakIne ApI che ?' mAtAe 'hA' kahI tyAre mahArAje pUchyuM, 'teM dharmazAstro vAMcyAM che ?' mAtAe kahyuM, 'nA mahArAja, huM bhaNelI nathI.' Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa 'tamAruM gujarAna kaI rIte cAle che ?' 'huM jaMgalamAM jaI lAkaDAM kApI lAvuM chuM ane temAMthI je Ave temAM amAruM gujarAna cAlI jAya che.' 'to zuM A bALakInA pitAjI...' bALakInI mAtA udAsa thaI gaI. pharIthI svastha thaI bolI, bALakInI nAnI uMmaramAM ja tenA pitAno svargavAsa thaI gayo. teo potAnI pAchaLa trIsa vIghAM jamIna ane be baLada mUkI gayA hatA. mArI taMdurastI sArI hatI ane svAzrayapUrvaka parizrama karIne AjIvikA pedA karI zakuM tema hatI tethI meM te saMpatti vecI temAMthI gAmanA loko mATe eka kUvo ane pazuo mATe pANIno eka havADo gAmanA zeThanI dekharekha nIce banAvaDAvyo. gAmamAM have pIvAnA pANInI kheMca nathI. eka abhaNa gAmaDAnI bAI pAsethI AvI hakIkata sAMbhaLI mahArAjazrI ane sau kAryakaro AnaMdasahita Azcarya pAmyA. 34 tejIne to Takora sa che' vindhyAcaLa parvatonI TekarIomAM ekalo ghoDesavAra pUrajhaDape jaI rahyo che. ekAeka teNe eDI mArIne ghoDAne Ubho rAkhyo. AvA nirjana pradezamAM thobhavAnuM kAraNa zuM ? 37 'samujhI leo re manA bhAI, aMta na hoI koI apanA. mahAtmA brahmagirinA ziSya sAdhu manaraMgIra potAnI dhUnamAM masta thaIne A pada gAI rahyA hatA, paraMtu A zabdo te Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa ghoDesavAra siMgAjInA hRdayane vIMdhI tenI ArapAra nIkaLI gayA. mahArAja ! ApanA caraNomAM mane sthAna Apo. ApanA zabdAmRtathI mane navajIvana prApta thayuM che.' A zabdo kahetAMnI sAthe ja ghoDesavAre potAnuM mAthuM sAdhunA caraNamAM dharI dIdhuM. 'mAre have rAjadUta tarIkenuM kAma nathI karavuM. have bhagavAnanA bhajanAmRtano svAda choDavo paDe tevA sAMsArika prapaMca mATe na ja joIe.' ghoDesavAranA udgAra hatA. 38 'siMgAjI ! vAstavamAM to tame ja saMtanA jevuM hRdaya dharAvo cho, tethI tame ja dhanyavAdane pAtra cho.' saMte pratyuttara vALyo. A banAva banyA pachI siMgAjIe madhyapradezanA bhAmagaDha rAjyanA rAvane tyAMthI chUTA thaI, pIpAlyAnA jaMgalamAM kuTira banAvI satsaMgano lAbha laI paramArthasAdhanAmAM jIvana gALavA mAMDyuM. teoe bhagavadbhaktinAM aneka suMdara pado banAvyAM che. saMta siMgAjI mahAtmA tulasIdAsa ane mIrAMbAInA samakAlIna hatA, eTale ke soLamI sadInA uttarArdhamAM teo madhyabhAratanA eka mahAna saMta tarIke vidyamAna hatA. 35 mahApuruSanI udAratA I.sa. 1865nI sAla. baMgALamAM evo bhayaMkara dukALa paDyo ke anAja kyAMya dekhavA paNa na maLe. eTaluM ja nahIM, manuSyoe potAnAM kuTuMba ane pazuo sahita moTA pramANamAM hijarata AdarI. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa 39 A samaye baradvAnamAM zrIyuta Izvaracandra vidyAsAgara pAse eka 13-14 varSanI kizora Avyo. bhUkha ane duHkhathI te dUbaLo dekhAto hato. teNe vidyAsAgarajI pAse eka paiso mAgyo. vidyAsAgara : huM tane cAra paisA ApuM to ? kizora : sAheba, mArI mazkarI na karazo, huM kharekhara muzkelImAM chuM. vidyAsAgara : huM mazkarI nathI karato. kahe joIe, tuM cAra paisAnuM zuM karIza ? kizora : be paisAnuM khAvAnuM laIne be paisA mATe ApIza. vidyAsAgara : ane cAra AnA ApuM to ? kizora : khAvA uparAMta je paisA bacaze temAMthI kerI lAvIza, ane te vecIne temAMthI napho meLavIza. vidyAsAgarajIe kizorane udyamI ane prAmANika joIne eka rUpiyo Apyo. kizoranuM mukha kRtajJatA ane prasannatAthI khIlI UThyuM. - yogAnuyoge be varSanA gALA pachI vidyAsAgarajIne pharIthI baradvAnamAM AvavAnuM mana thayuM. teo bajAramAMthI cAlyA jatA hatA tyAM eka navayuvake temane praNAma karI kahyuM, "Apa mArI dukAnamAM thoDI vAra padhAravAnI kRpA na karo ?' vidyAsAgara : bhAI, oLakhANa vagara huM tArI dukAnamAM kevI rIte AvI zakuM? ATaluM sAMbhaLatAM ja pelA navayuvakanI AMkhamAMthI codhAra AMsunI dhArA vahevA lAgI. gaLagaLA thaI teNe be varSa pahelAM banelo banAva vidyAsAgarajIne kahI saMbhaLAvyo. te have pheriyo maTI dukAnadAra ane temAMthI moTo vyavasAyI banyo hato. te Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 cAritrya-suvAsa jANI vidyAsAgarajIe saMtoSa anubhavyo. vidyAsAgarajIe te navayuvakane protsAhana ane AzIrvAda ApyA ane eka murabbInI mAphaka AtmIyatAthI tenI sAthe besI vAto karI. eka navayuvaka sAthe IzvaracaMdra vidyAsAgara jevA mahApuruSane ATalI sahRdayatA kema haze tevA vicAramAM AjubAjunA loko Azcarya anubhavavA lAgyA, paNa supAtradAnanA phaLano pratyakSa mahimA teonI jANa bahAra hato ! 36 prabhuprAptino upAya eka strIne koI puruSa sAthe prema baMdhAyo hato. te tenA premamAM pAgala hatI. eka vakhata priyatamano viyoga thatAM teNe annapANIno tyAga karyo. tenuM zarIra kRza thavA lAgyuM. thoDA divasa bAda acAnaka tene potAnA priyatamanA samAcAra maLyA eTale tarata ja premaghelI banIne tene maLavA cAlI nIkaLI. te jyAM pasAra thatI hatI tyAM rastAmAM akabara bAdazAha jAjama pAtharI namAja paDhI rahyA hatA. strI to priyatamanA vicAromAM magna hovAthI tene kazuM bhAna rahyuM nahIM ane bAdazAhanI jAjama uparathI te cAlI gaI. A badhuM namAja paDhatAM bAdazAhe joyuM. temanA gussAno pAra na rahyo, paNa namAja vakhate te zAMta rahyo. pelI strI jyAre priyatamane maLIne pAchI pharI tyAre bAdazAhe tene kahyuM: "are pApiNI ! tane khabara na hatI ke A namAja paDhavAnI jAjama hatI, ane bAdazAha akabara namAja paDhI rahyA hatA ?' tain Education International Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa strIe javAbamAM kahyuM : "huM to prAkRta puruSanA premamAM magna hovAthI mane jAjamano khyAla na rahyo paraMtu Apa to aprAkRta khudAnI baMdagImAM magna hatA to pachI mane kevI rIte joI zakyA ?" bAdazAhane potAnI bhUla samajAI ane potAnI AMkha kholavA mATe temaNe te strIne abhinaMdana ApyAM. sAce ja, prabhunA premamAM pAgala banIne jagatanI anya cIjo bhUlyA vagara prabhunI prApti thatI nathI. namatAno Adarza - - chellAM doDhaso varSamAM baMgALamAM je aneka mahAnubhAvo thayA temAM eka zrIbhUdeva mukhopAdhyAya paNa hatA. temaNe potAnI hayAtImAM ja eka lAkha sATha hajAra rUpiyAnI potAnI saMpattinuM eka TrasTa banAvyuM ane temAMthI samasta bhAratIya staranA ucca kakSAnA sadAcArI vidvAnone pustaka bheTanA rUpamAM athavA to vizeSa saMzodhana mATe ziSyavRttinA rUpamAM sahAya mokalavAnuM cAlu karyuM. A ziSyavRtti meLavavA mATe na koI arajIpatraka bharavuM paDatuM ke na to pote rakama levA javuM paDatuM. je rakama nakkI thaI hoya te manIoNrDara dvArA te vidvAnane ghera beThAM ja pahoMcI jatI. jyAre A TrasTano prathama vArSika riporTa bahAra pADavAno hato. tyAre temAM lakheluM : "je je vidvAna adhyApakone A ziSyavRttino lAbha maLyo temanI nAmAvalI nIce pramANe che." Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 cAritrya-suvAsa zrImad mukhopAdhyAye A vAMcyuM tyAre tarata ja temaNe sudhAro karAvyo : "je je mahAnubhAvoe A TrasTanI ziSyavRtti svIkAravAnI saharSa anumati ApavAnI maherabAnI karI teonI zubhanAmAvalI nIce pramANe che." juo bhAratIya saMskRtinA mahAna puraskartAonI vidvAno mATenI ane vidyA mATenI udAtta bhAvanA ! temanA manamAM vidvAno ane sarasvatInA ArAdhako pratye keTaluM bahumAna haze teno AvA prasaMgo uparathI ApaNane khyAla AvI zake che. 38 hiMdInA prasiddha kavi bhAratendu harizcandra potAnI udAratA mATe khUba ja jANItA hatA. temanA jIvanamAM eka samaya evo Avyo ke pote lakhelA kAgaLa TapAlamAM nAkhavA mATe temanI pAse TikiTanA paisA paNa nahotA. Ama hovA chatAM teo TapAlano javAba lakhI, te TapAla potAnA Tebala upara mUkI rAkhatA. eka vakhata temanA eka mitra temane maLavA AvelA. temaNe TapAlano thokaDo joyo ane badhI vAta samajI gayA. turata ja TikiTo laI AvIne badhI TapAla posTa karI dIdhI. thoDA samaya pachI bhAratendunI Arthika sthiti sArI thaI gaI. pelA jUnA mitra maLe tyAre bhAratendujI temane posTanI TikiTanA pAMca rUpiyA Ape paNa mitra teno asvIkAra ja kare. Akhare bhAratendujInA mitra thAkyA tyAre kahe, "jo tame pAMca rUpiyAnI vAta kADhazo to mAre tamane maLavA AvavAnuM baMdha Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa 43 karavuM paDaze." bhAratendujI kahe, "bhAI ! tame mane pAMca rUpiyAnI madada evA samaye karI che ke dararoja huM tamane pAMca rUpiyA ApuM to paNa teno badalo vALI zakuM tema nathI. tame to mArA mahAna upakArI cho." 39 dayA avatAra - I. sa. 1775 lagabhaganI A vAta che. rAjasthAnanA jayapura rAjyanA tatkAlIna dIvAna zrI amaracaMdajI saugAnI potAnA dayALu svabhAva ane dAnezarIpaNAthI samasta pazcima bhAratamAM prasiddha hatA. eka divasa sAMjanA samaye teone samAcAra maLyA ke jayapura pAsenA eka nAnakaDA gAmaDAmAM eka garIba vRddhAno ekano eka dIkaro bahu bImAra che paNa davA karAvavAnuM tenI pAse koI sAdhana nathI. dIvAna sAhebe pote ja turata tyAM javAnuM nakkI karyuM. sAMjano samaya thaI gayo hovAthI gharanA sabhyoe savAre javA vinaMtI karI paraMtu jenA hRdayamAM karuNAnI jyota jAgI cUkI hatI tevA dIvAnajIe potAnA moTA putrane laIne, jarUrI sAmagrI sAthe te gAmaDA pratye prayANa karyuM. jayapuranI hada vaTAvatAM ja, mahArAjA mAdhavasiMha bahAragAmathI pAchA pharatA hatA temano bheTo thayo. mahArAje pUchyuM : "kema dIvAnajI, A samaye kaI tarapha ?" dIvAnajIe Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 cAritrya-suvAsa to kAMI kahyuM nahIM paraMtu temanA putre saghaLI vAto kahI saMbhaLAvI. A sAMbhaLI mahArAjA kahe, 'dIvAnajI, A kAma tamAre jAte karavAnI zI jarUra che, rAjavaidya ane mANasone ja mokalI do to kema ?' : dIvAnajI kahe, 'mahArAja, mAro putra bImAra hota to huM jAta ke nahIM ? A paNa mAro putra ja che ema jANIne jAuM chuM.' mahArAje vizeSa rokaToka na karI ane dIvAnajI potAnI jAte ja sevA karavAnuM A kAma karavA mATe cAlI nIkaLyA ! dhanya dayAvatAra ane dhanya temanuM prajAvAtsalya !! jyAM prajA pratye rAjyakartAono Avo prema hoya tyAM rAjA mATe prajA potAnA prANa pAthare temAM zuM navAI ? 40 chADo khode te paDe I.sa. 1950mAM banelI A vAta che. madhyapradezanA pannA jillAmAM eka nAnuM gAma. eka kheDUta potAnI bheMsa vecIne ghera pAcho pharato hato paraMtu moDuM thavAthI rastAmAM rAtavAso karavA eka ThAkurane tyAM rokAyo. vAtacIta daramyAna Thakurane khabara paDI gaI ke bheMsane vecyAnI rU. 700nI rakama A mANasa pAse che. tenI dAnata bagaDI ane teNe potAnA nokarane khAnagImAM bolAvIne bIje divase savAre te kheDUtane goLI mArI tenA paisA laI levA, tevo hukama karyo. vahelI paroDhe nokara baMdUka laIne khetaramAM jaIne saMtAI Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa 45 gayo ane kheDUtanA AvavAnI rAha jovA lAgyo. A bAju kheDUta UThyo paNa te bIje rastethI nIkaLI gayo. ghaNI vAra thaI gaI ane baMdUkano avAja na Avyo tethI ThAkure potAnA dIkarAne tapAsa karavA khetara bAju mokalyo. thoDuM thoDuM aMdhAruM hatuM tethI nokare ema jANyuM ke kheDUta Avyo tethI teNe goLI choDI. goLI vAgavAthI ThAkurano putra maraNane zaraNa thayo. ThAkurane jyAre A bAbatanI jANa thaI tyAre mAthuM kUTI raDavA lAgyo, paNa pote ja karelA pApanuM phaLa potAne maLyuM temAM koI zuM kare ? 41. CRSoul Bigelo mahArASTranA eka nAnA gAmamAM sUryAjI paMta nAmanA eka sAttvika puruSa rahetA hatA. temane ghera nArAyaNa nAmano eka nAno putra hato. bALaka haju to bAra varSano thayo hato tyAM mAne putravadhUnuM moTuM jovAnI tIvra IcchA thaI ane Akhare pitAne namatuM jokhIne saMbaMdha karavo paDyo. bAra varSanA kizora nArAyaNane paraNAvavA jAnaiyAo sahu harSabhera ravAnA thayA. vAjategAjate sahu lagnamaMDapamAM AvI pahoMcyAM. brAhmaNoe lagnavedI taiyAra karI hatI. maMgaLASTaka zarU thatAM "zubhamaMgaLa sAvadhAna' A zabdo nArAyaNanA kAne paDyA ane khare ja tenI jANe ke jAduI asarathI te kizora sAvadhAna Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4s cAritrya-suvAsa thaI gayo. tarata ja Ubho thaIne te bhAgyo ane Ajano divasa ane kAlanI ghaDI e nyAye pAcho ja na pharyo. eka to pUrvajanmanI ArAdhanAnA saMskAra, ekAMtavAsanI sAdhanA, bAra varSanuM kaThina tapa tathA tIrthayAtrA ane satsaMgano lAbha, AvAM aneka kAraNothI A kizora AgaLa jatAM mahAna yogI tarIke prasiddhi pAmyo. AkhA mahArASTramAM aneka jagyAe maTha sthApIne teoe lokomAM rASTrIya bhAvanA jagADI ane zivAjI mahArAjanA gurupade rahI temane dareka prakAranI doravaNI ane sahakAra ApyAM. teo bhAratanA saMtomAM "samartha guru rAmadAsa'nA nAmathI oLakhAyA. sAdAI, saMtoSa, sahanazIlatA sarvadharmasamabhAva, svAzraya, bhAratIya saMskRti pratye bahumAna, UMcanIcanI mAnyatAno abhAva vagere siddhAMtono dakSiNa bhAratamAM pracAra karI teoe dezanI sevA karI. 42 kharo prApta - - - - - - - - - - mahArASTramAM godAvarI nadIne kinAre paiThaNa nAmanuM eka prasiddha tIrtha che. ekanAthajI nAmanA eka moTA mahAtmA tyAM nivAsa karatA hatA. te nagaramAM, nadIe nAhavA javA mATenA rastA upara eka gharmazALA hatI. temAM eka khAIbadalo paThANa rahe. AvatA-jatA yAtrALuone herAna karavAmAM ja te potAnI moTAI mAnato. mahAtmA ekanAthajIne herAna karavAno teNe nizcaya karyo ane nadImAM snAna karIne jyAre mahAtmA pAchA pharatA hatA tyAre Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa 47 temanA upara kogaLo karyo. mahAtmA pAchA jaI pharIthI snAna karI AvyA, to pharIthI teNe kogaLo karyo. A pramANe ghaNI vAra thayuM topaNa ekanAthajIe na to gusso karyo ke na to pratikAra karyo. Akhare pelo paThANa pIgaLI gayo ane mahAtmAne page paDIne kahe, "mahArAja ! tame ja khudAnA sAcA baMdA cho, mane mApha karI do.' ekanAthajI kahe, "bhAI, emAM mApha karavA jevuM kazuM nathI. tAre lIdhe Aje mane godAvarImAM aneka vAra snAna karavAno lAbha maLyo." pelo paThANa to stabdha thaI gayo ane tenuM AkhuM jIvana badalAI gayuM. have te AvatA-jatA musApharo ane yAtrALuone dareka rIte madadarUpa thavA lAgyo. 43 saMyamathI siddha vizvavijetA thavAnI mahattvAkAMkSA rAkhanAra nepoliyana bonApArTa nAnapaNamAM bahu sAmAnya sthitimAM Ucharelo. pAchaLanI vidyArthI avasthAmAM bhaNavA mATe te "akalonI' nAmanA nagaramAM eka nAI (jAma)ne ghera rahyo hato. nAInI patnI tenA saundarya ane zarIrasauSThavathI tenA pratye AkarSAI hatI ane vividha ceSTAothI tene potAnA pratye kheMcavA prayatna karatI hatI, paraMtu A bhAI to potAnAM pustakomAMthI navarA paDe nahIM ane teNInI tarapha kAMI dhyAna Ape nahIM. A prakAre saMyama rAkhIne teNe vidyAnI ArAdhanA karelI. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 cAritrya-suvAsa thoDAM varSo pachI jyAre nepoliyana phrAMsano mukhya senApati banyo tyAre eka vAra tene te nagaramAM AvavAnuM thayuM. nAInI patnI potAnI dukAnamAM beThI hatI. nepoliyane tene pUchyuM, "ahIM eka bonApArTa nAmano vidyArthI bhaNato hato tene tame oLakho cho ?" pelI strI kahe, "javA do, tevA nIrasa puruSanI vAta, te to basa pustakano kIDo thaIne raheto. nirAMte koInI sAthe premapUrvaka mIThI vAto paNa karavAnI tene phurasada nahotI.' nepoliyana hasyo. "tamArI vAta sAcI che. te hato to nIrasa ja, paraMtu jo tamArI rasika vAtomAM te aTavAI gayo hota to samasta dezanA pradhAna senApatipada sudhI pahoMcavAnuM tenA mATe zakya banyuM hota kharuM ?' jUnuM smaraNa tAjuM thavAthI pelI strI badhI vAta samajI gaI ane teNe te mahApuruSanuM yogya sanmAna karyuM. 44 zAstra pramANe dharmanuM dAna mahAtmA Isu khristanI pAse dharmalAbha levA mATe be mAchImAro AvyA. temane suMdaratA upara bahu Asakti hatI. jIsasa sAheba kahe, "tamArI A suMdara-suMdara gUMthelI (mAchalAM pakaDavAnI) jALone haMmezane mATe choDI do to huM tamane dharmano bodha karuM." bIjo eka prasaMga che : pratiSThA ane AbarUnA ghamaMDavALo eka mANasa mahAtmA jIsasa pAse Avyo. te ja divase temanI pAse jAya to tene potAnI pratiSThA halakI paDavAnI bIka lAgatI Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa hatI, tethI teNe mahAtmA jIsasa pAse rAtre jaI gharmabodha ApavA mATe prArthanA karI. mahAtmAe te samaye bodha Apyo nahIM ane te mANasane divase AvavA jaNAvyuM. Ama jyAM sudhI sAdhanA jIvanamAM lakSya baMdhAya nahIM tyAM sudhI tenAmAM yathArtha pAtratA AvatI nathI. jyAre sadvartana dvArA zrIguruno bodha pacAvavAnI tAkAta Ave che tyAre ja temano sAco bodha maLe che. Ama banyA vinA bAhya kriyAkAMDa vagere athavA bIjA japa-tapa-zAstrAbhyAsa lAMbo samaya sudhI karyA chatAM phaLa maLatuM nathI, kAraNa ke apUrva mAhAsyavALA paramAtmatattvamAM parama prema Upajyo nathI to sAcI ekAgratA kyAMthI Ave ane tenA vinA sAcI samAdhi kevI rIte pragaTe ? 45 prathama sthAno adhikArI +-- ------- - - -------- - ------ --- ----- ----- - ~--- -- --- ----- udayana maMtrInA putra bAhaDe pitAnI adhUrI rahelI icchA pUrI karavA jainonA zatruMjaya tIrthano punaruddhAra karAvyo hato. tIrthoddhArano AraMbha thayo tyAre A puNyakAryamAM bhAga levA ghaNA gRhastho AvyA ane kahevA lAgyA ke maMtrIjI ! amane paNa puNyakAryamAM yathAzakti bhAga levA do. joke tame ekalA te kArya karavAne samartha cho, chatAM amane paNa puNyakArya karavAmAM thoDo phALo ApavA do. gRhasthIoe yathAzakti paisA ApavA mAMDyA. maMtrIe te badhAnAM nAma TIpamAM bharyA. evAmAM "bhImo kulaDiyo' nAmano eka garIba vaNika sAta paisA laIne Avyo ane bolyo : "maMtrIjI, huM A sAta paisA mahAmahenate bacAvIne Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 cAritrya-suvAsa lAvyo chuM. vizeSa to mArI pAse kazuM nathI. mArA romaromamAM bhakti ulasI rahI che. huM jANuM chuM ke A sAta paisAno TIpamAM koI hisAba nathI paraMtu e alpa rakama svIkArI mane AbhArI karo." jevo dAnI hato tevo teno svIkAranAra hato. maMtrIe khUba harSollAsapUrvaka te sAta paisAno svIkAra karyo. paraMtu teo teTalethI aTakyA nahi, teoe to TIpamAM sauthI paheluM nAma bhImAnuM lakhyuM. zeThiyAoe TIpa joIne pUchyuM : "maMtrI ! Ama kema ?' maMtrI bolyA "bhImo je kamAyo ane je tanatoDa mahenatathI bheguM karyuM te sarvasvanuM dAna teNe karyuM. jyAre huM ane tame kamAIno amuka ja bhAga lAvyA chIe, mATe prathama sthAnano adhikArI sarvasvanuM dAna karanAra bhImo che." 4s karukTara saMf bhaktimArgamAM, saMkIrtanano mahimA vadhAranAra saMtomAM zrI caitanyadeva khUba ja jANItA che (I.sa. 1485-1533). covIsa varSanI vaye saMnyAsadharma grahaNa karyA pachI teoe prabhunAmanA mahimAno pracAra karavA bhAratanA aneka pradezomAM paribhramaNa karyuM. eka vAra teo baMgALamAM rADha (kalakattAnI pazcime) pradezamAM eka nAnA gAmamAM AvI pahoMcyA. temane khabara paDI ke eka vidhavA brAhmaNa bAI bhUkhane lIdhe eka jagyAe paDI che. saMkIrtana cAlu thavAne eka-be kalAka bAkI haze tyAM to caitanyadeva pote bhikSAnuM pAtra laI gAmamAM sIdhuM levA nIkaLI Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa 51 paDyA. traNa-cAra gherathI thoDuM thoDuM lAvI bheguM thayeluM sIdhuM temaNe te bhUkhI brAhmaNa bAInI samakSa mUkI kahyuM, "mAtAjI ! huM tamAro bALaka chuM. tamAre mATe bhikSA lAvyo chuM. te rAMdho ane khAo." AvAM hRdayanA UMDANamAMthI nIkaLelAM premapUrNa vacano sAMbhaLI te brAhmaNa bAInI AMkhamAMthI daDadaDa AMsu vahevA lAgyAM. brAhmaNabAIe jyAre jANyuM ke A bALaka to prasiddha bhaktarAja zrI caitanyadeva che tyAre tenA AnaMdano pAra rahyo nahIM. paropakAra, paraduHkhaapahArakatA ane jagatanA badhA jIvo sAthe AtmIyatAno vyavahAra saMtonA jIvanamAM sahajapaNe vaNAI gayelAM hoya che. ahiMsA dharmanuM potAnA rAjyamAM dRDhatAthI pAlana karAvanAra mahArAjA kumArapALanuM nAma itihAsamAM prasiddha che. temanA rAjyamAM aneka catura maMtrIo ane subhaTa senApatio hatA. eka vakhata rAjadarabAramAM temaNe potAnA eka pIDha ane vRddha maMtrI zrI Aligane pUchyuM, "maMtrIjI, huM guNasaMpatti vageremAM jayasiMha-siddharAjathI hIna chuM, samAna chuM ke adhika chuM ?' maMtrI kahe, "mahArAja ! jayasiMha-siddharAjamAM to aThThANuM guNa hatA ane be ja doSa hatA, jyAre ApanAmAM to be ja guNa che ane aThThANuM doSa che." rAjAe jyAre potAnA ja maMtrI dvArA potAnuM doSayukta jIvana jANyuM tyAre teNe tevA doSavALA jIvana karatAM mRtyune Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para ' cAritrya-suvAsa pasaMda karavAnI IcchA vyakta karI. maMtrI catura hatA. temaNe turata rAjAne kahyuM, "mahArAja ! siddharAjamAM je aThThANuM guNa hatA te tenA be mahAna durguNomAM taddana chupAI jAya che. samarAMgaNamAM kAyaratA ane strIlaMpaTatA. jyAre ApanAmAM je paNatA (lobhIpaNuM) Adi doSa che te badhAya ApanA be ati mahAna guNomAM kyAMya chupAI jAya che - samarAMgaNamAM zUravIratA ane parastrImAM sahodarapaNAnI ucca bhAvanA. (parastrI sAthe bhAI tarIke vartavuM te.) A sAMbhaLI rAjA kumArapALa svastha thayA ane pIDha maMtrInA spaSTa paNa nyAyocita abhiprAyanI temaNe prazaMsA karI, ane potAnI bhUla sudhAravA mATe dRDha saMkalpa karyo. 48 masyA paNa rahyA hI vartamAnamAM je zikSaNa ApaNane maLe che te ApaNA jIvanavikAsamAM keTalA aMze madadarUpa che ane vyavahArajIvananI aneka samasyAone ukelavAmAM te keTaluM upakArI che te vicAra karavA yogya che. vartamAna zikSaNe ApaNA AvA prayojanane moTe bhAge siddha karyuM nathI te darzAvatA bhaNelAonA nIcenA be prasaMgo rasaprada ane bodhaka che. (1) eka bI.e. thayelA zikSakane dAgInA ghaDAvavA sonInI pAse javAnuM thayuM. sonAnuM vajana karatAM be AnInI jarUra paDI paNa sonI pAse te nahotI. sonIe zikSaka bhAIne pUchyuM ke tamArI pAse be AnI hoya to Apo. zikSaka pAse be AnI Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa chUTI nahotI tethI temaNe paisAnA ATha sikkA ApyA. sonI to hasI hasIne Dhagalo thaI gayo ane grejyueTanI kiMmata teNe AMkI lIdhI. (2) eka vakhata eka nizALanA heDamAstare potAnA vidyArthIone Drila zIkhavavA mATe joDenA gAmanI nizALanA Drila mAstarane bolAvyA. temane levA mATe sTezane moTara mokalI. Drila-zikSaNanuM kAma pUruM thayuM ane te zikSakane sTezana sudhI pahoMcADavA mATe rAjyanA zikSaNa khAtA upara ciThThI lakhIne moTara maMgAvI. thoDI vAre bIjI ciThThI lakhI pelA Drila-mAstarane vaMcAvI. jemAM lakhyuM hatuM ke "moTara sAthe DrAIvarane paNa mokalajo lakhavAnuM huM AgalI ciThThImAM bhUlI gayo chuM. Drila-mAstara A vAMcIne khUba hasyA ane kahe, "sAheba ! moTara Avaze to ekalI to nahIM ja Ave ne !' bhaNavAnI sAthe sAthe gaNIe to AvA chabaraDA jIvanamAM na vaLe te ApaNe AvA prasaMgomAMthI zIkhavAnuM che. 49 kSamAnI sAcI sAdhanA saMsAramAM aneka viduSI strIone karkaza pati maLe che ane aneka mahApuruSone karkazA patnI maLe che, chatAM vicArazIla vyakti potAnI samajaNanA baLa vaDe gRhasaMsArane svargasamAna banAvI de che. mahAna bhakta tukArAmanI patnI paNa khUba ja karkaza svabhAvanI hatI. eka divasa tukArAma zeraDInA sAMThA laIne ghera AvatA Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 cAritrya-suvAsa hatA. rastAmAM garIba mANaso ane temanAM nAnAM chokarAM sAmAM maLyAM. temaNe dayAbhAvanAthI prerAIne zeraDInA sAMThA garIbone vaheMcavA mAMDyA. chevaTe eka ja sAMTho tukArAma pAse bacyo. te temaNe ghera jaIne patnIne Apyo. patnIne khabara paDI gayelI ke tukArAme rastAmAM ghaNAbadhA sAMThA garIbone ApI dIdhA che. AthI krodhe bharAIne zeraDIno sAMTho tukArAmanA baraDA upara mAryo. sAMThAnA be kakaDA thaI gayA. tukArAma jarA paNa gusse thayA vagara hasatA mukhe bolyA, "vAha ! khUba ja samaju strI che. tane mArA upara keTalo badho prema che ! zeraDI jevI cIja paNa tane ekalI khAvI gamI nahIM, tethI ApaNA banne mATe bhAga pADyA. vAha zI tArI samajaNa che ! A vANI sAMbhaLIne strIne ghaNo ja pazcAttApa thayo ane teNe patinI mAphI mAgI. pa) pUcpUrva ramIe bAramI sadInA uttarArdhamAM uttara bhAratamAM samrATa pRthvIrAjanI ANa vartatI hatI. eka vAra eka moTA yuddhamAM samrATa ane tenA aneka sAmaMto ane aMgarakSako khUba ja kharAba rIte ghavAyA hatA. samrATa pote lagabhaga bebhAna hatA. raNamedAnamAM mRtyu pAmelA aneka sainikonAM maDadAMne khAvA gIdho AkAzamAM UDI rahyAM hatAM. eka gIdha, samrATane marelo jANI tenA tarapha AvyuM. samrATanA aMgarakSaka saMyamarAye te gIdhane joyuM ke tarata teNe potAnA zarIramAM talavAra mArI mAMsano moTo TukaDo te gIdha tarapha pheMkyo. gIdha te TukaDo Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa 55 khAvAmAM rokAI gayuM. bIjuM sainya samrATanI madade Ave te pahelAM saMyamarAyane aneka vakhata potAnA zarIranuM mAMsa gadhone ApavuM paDyuM. saddabhAgye navI madada AvI gaI ane samrATa to bacI gayA paraMtu temanA aMgarakSaka saMyamarAyanA zarIranuM ghaNuM mAMsa gIdhone khavarAvavAnA kAmamAM AvI gayuM hatuM tethI te to vIragatine pAmyA. saMyamarAyanuM pArthiva zarIra to cAlyuM gayuM paraMtu potAnA svAmI pratye jIvananA chellA zvAsa sudhI jhajhUmanAra te vIranI ujvaLa kIrtine koNa naSTa karI zake tema che ? pa1 amo Adara - - - - - - - - - - - - - - - - - - yauvana Aga nepoliyana bonApArTa samrATa banI gayo tyAra pachI eka vakhata te potAnI preyasI sAthe eka nAnA rastA uparathI pasAra thaI rahyo hato. te bAIne potAnA ucca kuLanuM, dhananuM tathA yauvananuM abhimAna hatuM. teo AgaLa cAlyA tyAM eka sAMkaDo mArga Avyo. rAjA koI kAraNasara thoDAM pagalAM pAchaLa rahI gayo. eTalAmAM eka garIba majUra mAthA upara bhAra laIne sAmethI Avyo. pelI bAI to vaTathI pahelAMnI jema ja cAlatI rahI, jANe ke teNe pelA sAmethI AvatA majUrane joyo na hoya majUranA mAthA para moTuM poTaluM hatuM tethI tene khUba sAcavIne cAlavuM paDatuM hatuM. pAchaLathI nepoliyane A joyuM ke tarata teNe jhaDapathI pelI bAIno hAtha kheMcI tene rastAnI eka bAjue kheMcI lIdhI ane pagalAM Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa kahyuM : 'juo, A mANasanA mAthA upara ATalo badho bhAra che. ApaNI pharaja che ke tene mArga ApavA mATe eka bAju khasI javuM, jethI tene takalIpha na thAya ane akasmAta thato bacI jAya.' 'bhAra'ne mAna ApavAthI zramanuM sanmAna thAya che ane zramanuM sanmAna karavAthI mAnavamAtranuM sanmAna thAya che. A vAta kevaLa zrImaMtAImAM UcharelA abhimAnI jIvone kyAMthI samajAya ? pa Ama sA ba rAjA akbara darabAra bharIne beThA hatA. temaNe bhIMta upara eka lITI dorI ane sabhAjanone kahyuM ke A lITIne kApyA vagara tene TUMkI banAvI do. sau vicAramAM paDI gayA ke Ama kaI rIte thAya ? 52 hAjarajavAbI bIrabala tarapha saunI najara gaI. teo bhIMta pAse AvyA. bAdazAhe dorelI lITInI bAjumAM tenAthI moTI eka lITI dorI. sabhAjanone ane rAjAne javAba maLI gayo. bIrabale dorelI lITInI sarakhAmaNImAM have rAjAnI lITI TUMkI lAgatI hatI. A vAtane jIvanamAM lAgu pADIe to ApaNuM jIvana udAtta banI jAya. koI paNa vyakti ke saMsthAne nIce pADavA mATe tenI bhUlo ke maryAdAo zodhavAnI jarUra nathI, paraMtu ApaNI jAtane ke saMsthAne sArAM kAryothI ke guNothI AgaLa vadhAravAno prayAsa karavo joIe. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vepArInI prAmANikatA gujarAtanI uttare kacchanA pradezamAM mAMDavI nAmanuM eka baMdara che. thoDA dazakA pahelAM A baMdarethI dezaparadeza sAtheno vepAra moTA pramANamAM cAlato ane vividha dezomAMthI aneka vahANo ahIM khAlI thatAM. 53 A gAmamAM eka imAnadAra vepArI rahe. tenA jIvanano mudrAlekha ja prAmANikatAno; jethI AkhA prAMtamAM tenI zAkha hatI. eka vAra jAmanagarathI rezamI kApaDanI gAMsaDIo AvI, paNa koI kAraNasara zeThanI pAse te choDAvavA mATenI rasIdo na pahoMcI zakI. gharAkonA dabANane lIdhe zeThe munImajIne baMdara upara mokalyA ane mAla choDAvI lAvavA kahyuM. zeThanI zAkhathI kasTama oNphisare jakAta laI mAla choDAvI munImajIne soMpyo. gharAkone mAla pahoMcADI zeThe rasIda joI to jakAtanI 2kama bahu ja nAnI lAgI. zeThe munImajIne bolAvI pUchyuM to munImajIe kahyuM ke rezamI kApaDa para cAragaNI jakAta hovAthI vahANamAM sutarAu kApaDa AvyuM che ema meM kasTama khAtAne jaNAveluM jethI ApaNI jakAta bacI jAya. zeTha turata ja rasIda laIne kasTama khAtAmAM gayA ane kasTamaoNphisaranI mAphI mAgI ane cAragaNI rakama jakAtamAM bharI dIdhI. ghera AvIne munImajIne kahyuM ke AvuM aprAmANika kArya bhaviSyamAM kadI paNa karazo to mArI peDhImAMthI turata ja chUTA karIza. zeThanI prAmANikatA joI munImajI to DaghAI ja gayA, paNa Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa8 cAritrya-suvAra kasTama-ophisara paNa manamAM temane dhanyavAda Apato rahyo. 54 zUravIratAnuM sanmAna vartamAna maisUra ane AMdhrapradezanI sarahada pAse bellArI nAmanuM eka nagara che. lagabhaga I. sa. 166pamAM jyAre chatrapati zivAjI potAnuM rAjya vistArI rahyA hatA tyAre teoe bellArInA rAjya para caDhAI karI. te vakhate bellArImAM koI rAjA na hato paraMtu rAjyano vahIvaTa malabAI desAI nAmanI eka zUravIra vidhavAbAI calAvatI hatI. prabaLa marAThA lazkara sAme bellArInuM nAnuM lazkara keTalI Takkara jhIlI zake ? topaNa yuddha to thayuM ja ane Akhare malabAIne keda karIne zivAjI mahArAja samakSa hAjara karavAmAM AvI. parAjaya pAmelI hovA chatAM malabAInI chaTA, prasannatA ane hiMmata joIne zivAjI navAI pAmyA. malabAIe spaSTapaNe kahyuM ke tame mRtyudaMDa ApI zako cho paNa koI rIte mAruM apamAna karazo nahIM. zivAjI zUravIratAnA pUjaka hatA. temaNe malabAIne kahyuM, "mArI mAtA jIjAbAInI jagyAe ja huM tamone mAnIza. tamAruM rAjya che te svataMtra raheze. marAThA sAmrAjya tamArA rAjya sAthe, huM jIvuM chuM tyAM sudhI eka uttama mitrarAjya tarIkeno vyavahAra karaze.' malabAI zivAjInuM vidhAna sAMbhaLI gadgada thaI gayAM ane eka sAcA chatrapati tarIke temane biradAvyA. sau sabhAjanoe Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa harSanAda karyo : chatrapati zivAjI mahArAjano jaya.' zivAjIe udbodhana karyuM, 'mAtA malabAIno jaya.' 55 pAtrabheda eka divasa mazahUra gavaiyA tAnasenanA saMgItathI khuza thaI zahenazAha akbare tene pUchyuM : 'AvuM suMdara saMgIta tame konI pAse zIkhyA ?' tAnasene javAba Apyo, 'mArA guru haridAsajI pAsethI.' akabarane thayuM ke ApaNe tAnasenanA guru pAse jaIe ane temanuM saMgIta sAMbhaLIe. pachI tAnasenane laI akabara potAnI maMDaLI sAthe haridAsajInA nivAsasthAne gayo. haridAsa to suradAsajInI jema niraMtara IzvarabhaktimAM masta rahetA. teo IzvaranAM bhajana sivAya bIjuM kazuM gAtA nahi. bAdazAhe haridAsajIne kAMI saMgIta saMbhaLAvavAnI vinaMtI karI. haridAsajIe to nityakrama mujaba paramAtmAnuM suMdara bhajana gAyuM. bAdazAha atizaya prasanna thayo. haridAsajIno yathAyogya satkAra karI te darabAramAM Avyo. eka divasa kacerImAM akbare tAnasenane potAnA gurue gAyeluM bhajana gAvAnuM kahyuM. tAnasene gAyuM to kharuM paraMtu bAdazAhane te divasa jevI majA na AvI. bAdazAhe tAnasenane pUchyuM, 'atyAre teM gAyeluM bhajana te divasanA jevuM priya na lAgyuM tenuM kAraNa zuM ?' tAnasena bolyo, 'huM to Apane prasanna karavA gAuM chuM. mArA guru Apane prasanna karavA bhajana gAtA na hatA paraMtu bAdazAhanA bAdazAhane prasanna karavA gAtA hatA. bhajana to enuM e ja che chatAM mArA ane temanA saMgIta vacce taphAvata pADanAra kAraNa eka ja che !' 59 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa bAdazAha khuza thayo ane guru haridAsanA vadhu ane vadhu samAgamamAM AvavAno prayAsa karavA lAgyo. so maMtrInI dAnazIlatA gujarAtanA mahArAjA kumArapALe eka samaye najIkanA rAjya upara caDAI karavA potAnA cADa nAmanA eka senApatine moTuM sainya laIne ravAnA karyo. rastAmAM eka jagyAe ghaNA garIba bhikhArIoe temanI pAse dAnanI yAcanA karI. senApatie khajAnacIne eka lAkha mudrAo (sikkA) ApavA kahyuM. khajAnacIe rAjAnI AjJA nathI ema kahI dhana ApavAnI nA pADatAM senApatie baLajabarIthI dhana laIne pelA yAcakone udAratAthI dAna ApyuM. 5 cAhaDe, pote je rAjya jItavA nIkaLyo hato te rAjyanA killAne gherI lIdho ane tenA zUravIra sainikoe jotajotAmAM killo jItI te rAjyamAMthI rUpiyA sAta karoDanuM sonuM ane agiyAra hajA2 ghoDAnI vasUlAta karI. A badhuM laI te pATaNanA darabAramAM rAjA samakSa upasthita thayo ane sarva hakIkata rAjAne jaNAvI. tyAre rAjA kahe, 'tArI A dAna ApavAnI Teva na gaI te na ja gaI.' rAjAnI A vAta sAMbhaLI jarA paNa DaryA vinA senApati cADe kahyuM, 'mahArAja ! Apa pitRparaMparAthI rAjA nathI tethI dAnazIlatAno guNa ApanAmAM sahaja nathI, mATe ApanuM dAna maryAdita che. mane to pitRparaMparAthI ja dAnanA saMskAra maLyA che Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa tethI dAnamAM huM adhika dhana vyaya karuM chuM te ApanI vAta satya che.' guNagrAhaka kumArapALa rAjAe satyano svIkAra karI maMtrIne kahyuM : 'e tAruM dAna te ja mAro rakSAmaMtra che, kAraNa ke jeTaluM tuM Ape che tenAthI anekagaNuM tane maLI ja rahe che, tuM dhanya cho.' 1 57 ziyana rA bIjuM vizvayuddha pUruM thavAnI taiyArI hatI. jApAne jItI lIdhelA brahmadezanA amuka bhAgane briTiza senAe bhAratIya sainikonI madadathI jItI lIdho. jItathI madAMdha banelA sainiko ghaNI vAra chakI jaIne na karavAnAM kArya kare che. eka yuvAna gaDhavAlI sainika paNa potAnI kAmalipsA tRpta karavAnA AzayathI eka vRddha sainika sAthe eka gAmamAM nIkaLyo. aMdhArAno samaya hato. eka nAnA gharamAM joyuM to eka gharaDo durbaLa mANasa ane tenI yuvAna dIkarI hatAM. gharanA dvAra pAse ja yuvatI beThI hatI. dUrathI ja A sainikone joIne te sAvadha thaI gaI ane jevo pelo sainika gharamAM pesavA jAya che ke turata dAva (eka jAtanuM lAMbA hAthAvALuM lokhaMDanI tIkSNa dhAravALuM hathiyAra) laIne potAnI rakSA kAje taiyA2 thaI gaI. sainika, yuvatIno mijAja joIne aMdara javAnI hiMmata karI zakyo nahIM. teNe dasa rUpiyAnI eka noTa yuvatIne batAvI topaNa yuvatIe pharIthI tene peluM hathiyAra batAvyuM. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa "have zuM karavuM ?' e vicAramAM pelo yuvAna hato, tyAM sAthenA vRddha sainike rAiphala tAkavA mATe te yuvAna sainikane jaNAvyuM. pelA yuvAne yuvatI sAme rAiphala batAvI tene DarAvI topaNa te nirbhaya yuvatIe pharIthI peluM zastra tenI sAme batAvyuM. Ama daseka miniTa sudhI dhamakIonuM kanvayuddha cAlyuM paNa temAM phAvaTa AvI zakI nahIM. "A yuvatIne potAne vaza karavA have zuM karavuM ?' evo vicAra banne sainiko karI rahyA che tyAM to eka jherI nAga sainikane DaMkha dIdho ane tyAM ja te maraNane zaraNa thayo. vRddha sainika Abho banI gayo ane tyAMthI ekadama palAyana thaI gayo. je baheno potAnA ziyaLanI rakSAno dRDha saMkalpa kare che temane aneka kaSTo ane pralobhano sahana karavo paDe topaNa aMte kudaratI sahAya maLI rahe che, te vAta A dRSTAMtathI phaLIbhUta thAya che. 58 Adarza rAjavI samrATa azoke potAnA janmadivase rAjyanA badhA sUbedArone bolAvI hukama karyo ke Aje mAre varSa daramiyAna sauthI sArI kAmagIrI karanAra sUbedArane inAma ApavuM che. dareka potAnI kAmagIrI mane kahI saMbhaLAvo. uttaranA sUbedAra bolyA : "nAmadAra, meM mArA pradezanI Avaka traNagaNI vadhArI che." dakSiNanA sUbedAra bolyA : "rAjyanI tijorImAM dara sAla mokalAtuM sonuM meM A sAla bamaNuM karyuM che." pUrvanA sUbedAre kahyuM, "rAjAjI pUrvanI Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa 63. baMDakhora prajAne meM kacaDI nAkhI che. have te koI divasa ApaNI sAme AMkha paNa UMcI karI zake tema nathI." pazcimanA sUbedAre ahevAla Apyo, "meM prajA pAsethI levAto kara vadhAryo che ane rAjyanA pagAramAM kApa mUkI UpajamAM sAro vadhAro karyo che." A badhAnI vAta sAMbhaLI madhyaprAMtano sUbedAra tharatharatA avAje bolyo : "mahArAjA ! kSamA karajo. rAjyanI UpajamAM A varSe huM vadhAro karI zakyo nathI. UlaTuM rAjyanI tijorImAM dara varSa karatAM ochuM dhana meM mokalyuM che, kAraNa ke mArA pradezanI ApanI prajAne zikSaNa ApavA navI zALAo kholI che. kheDUto mATe vAvakuvA baMdhAvI aneka jAtanI sagavaDo karI che. sArvajanika dharmazALAo, davAkhAnA vagere pAchaLa A varSe vadhAre kharca thayo che. madhyaprAMtanA sUbedAranI potAnI prajA pratyenI lAgaNI joIne rAjA khuza thaI gayA ane tene varSanI zreSTha kAmagIrI mATenuM inAma ApyuM, ane anya sUbedArone prajAnI bhalAI tarapha dhyAna ApavA mATe AjJA karI. pa9 Azare pacAsa varSa pahelAMnI A vAta che. bhAvanagaramAM te vakhate mahArAjA bhAvasiMhajInI ANa vartatI hatI. bhAvanagarathI bIjuM ja sTezana khoDiyAranuM che je mAtAjInA bhakto mATenuM prasiddha tIrthadhAma che. mahArAjAnA janmadivasa caitra vada pAMcame tyAM moTo meLo bharAto, mAtAjInI pUjA thatI ane bhoga caDAvI prasAda vaheMcAto. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S4 cAritrya-suvAsa pUjA-anuSThAnamAM AcArya jayarAma puruSottama ane temanAM dharmapatnI kastUrabAI hatAM. jyAre te bAIne khabara paDI ke pUjAnI ane prasAdInI sAmagrI AvI gaI che ane temAM eka hRSTapuSTa zaNagArelo bakaro paNa che, jeno bhoga mAtAjIne dharAvavAno che tyAre te bAInuM hRdaya samasamI UThyuM. bakarAno vadha na ja thavo joIe evo teNe Agraha rAkhyo. hajUriyAo, thANadAro ane bIjA ghaNAe te bAIne samajAvI. mahArAjA nArAja thaze, amAruM kAMI cAle tema nathI vagere aneka yuktio batAvI tyAre bAIe kahyuM, "eka brAhmaNanI dIkarIe A kArya thatuM rokyuM" ema tamo mahArAjAne kahejo. teo je sajA pharamAvaze te mane mAnya che. Akhare potAnI bAjI nahIM cAlatI joIne bakarAnA kAnanI aNImAMthI saheja lohI laIne mAtAjIne tilaka karavAmAM AvyuM ane bakarAne choDI devAmAM Avyo. bIjI badhI vidhi yathAvata pUrI thaI. kaMsArano prasAda taiyAra thayo hato te saue lIdho. te ja prasAda mahArAjA bhAvasiMhajIne pahoMcADavAmAM Avyo ane saghaLI hakIkatathI temane vAkepha karavAmAM AvyA. guNagrAhaka mahArAjAe prasanna thaIne te nIDara ane dRDha saMkalpa brAhmaNa bAIne moTI bheTa ApI ane rAjya-AjJAthI te pazuvadhane baMdha karAvyo. ahiMsA paramadharmano vijaya thayo. co buda gurudakSiNa - - - - - - - - -- - -* **** - *** - ** * - ****** ** * ApaNA dezamAM orissA prAMtamAM kaTaka nAmanuM eka moTuM Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa 5 zahera che. tyAM eka sAttvika vRttivALA devendranAtha mukarajI nAmanA sajjana rahetA hatA. temane ghera bhoLAnaMdagiri nAme eka mahAtmA padhAryA hatA. cAra-pAMca vidyArthIoe AvIne temane praNAma karyA. svAmIjIe kuzaLa pUchIne AzIrvAda ApyA. vidyArthIoe UThavAnI taiyArI karI tyAre mahAtmAe kahyuM, "bALako ! jyAre maMdiramAM ke sAdhu saMta pAse jAo tyAre kAMIka ApavuM joIe." vidyArthIone lAgyuM ke ame to garIba ane bhaNatA vidyArthIo chIe, kevI rIte paisA lAvIe? temano manobhAva samajI mahAtmA turata bolyA, "bALako ! mAre bIjI koI vastunI jarUra nathI. Aje tame A pramANeno saMkalpa karo : (1) khoTuM ALa lagAvavuM nahIM. (2) anyanI niMdA-carcA karavI nahIM. (3) zarata lagAvavI nahIM. (4) cAritrabhraSTa thavAya tema vartavuM nahIM." vidyArthIoe A vAta sAMbhaLIne prasannatA vyakta karI ane teo A pramANe vartaze tevI vacanarUpI dakSiNA mahAtmAne ApI potAnI hosTela bhaNI ravAnA thayA. A satya ghaTanAnuM bayAna karanAra DaoNkTara satIzacaMdra raoNya pote ja A vidyArthIomAMnA eka hatA, jemaNe mahAtmA samakSa upara pramANe saMkalpa karyo hato. 61 sAdano mArga mahAtmA vijayakRSNa gosvAmI adhyAtmanA sArA pracAraka Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66. cAritrya-suvAsa hatA. eka vakhata teo lAhoramAM eka dharmazALAmAM UtaryA hatA. vahelI savAre UThI teo bhajanamAM beThA tyAre potAnI jAta upara temane dhikkAranI lAgaNI udbhavI. teo vicAravA lAgyA ke huM saune satyano ane satkarmano upadeza ApuM chuM paNa huM pote kyAM tenuM pAlana karuM chuM ? zuM Ama ne Ama ja mAruM jIvana niSphaLapaNe vyatIta thaze ? zuM mAruM jIvana vizuddha ane sAttvika nahIM bane ? AvA aneka vicAromAM aTavAI jatAM temaNe pAse ja vahetI rAvI nadImAM jhaMpalAvI jIvanano aMta lAvavAnI taiyArI karI. nadIthI thoDe ja dUra hatA, ane avAja Avyo. "thobhI jAo, zuM karavA jaI rahyA cho ? AtmahatyA zuM moTuM pApa nathI ? zarIratyAgathI pApatyAga siddha thaI zakaze ? sUphamadRSTithI sAdhanAmArganuM pharIthI avalokana karI satsaMgano Azraya karo. kheda nahIM karatAM prabhukRpA para vizvAsa rAkhI dhIrajane dhAraNa karo. vahelI-moDI saphaLatA nakkI ja che." AvA nirjana sthAnamAM aparicita avAja sAMbhaLI pAchaLa joyuM, tyAM koI mahAtmAe temano hAtha pakaDyo ane temane dharmazALAmAM pAchA laI gayA. A ja mahAtmA pachI thoDA samayamAM sAdhanAnA uccatara zikhara upara birAjamAna thayA ane DhAkA mukAme sAdhanA Azrama sthApI anekanA mArgadarzaka banyA. 6 2 pholyA bhAratanA arvAcIna itihAsakAromAM sara ramezacaMdra dattanuM Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa nAma prakhyAta che. teoe pote aneka graMtho racyA hatA. eka vakhata teo maharSi araviMdane maLavA gayA. zrI araviMda pAse temaNe mAgaNI karI ke, teo pAse potAnA lakhelA koI graMtha hoya to tenI prata batAve. zrI araviMda pAsethI temaNe rAmAyaNa ane mahAbhAratanA anuvAdanI prato meLavI. A anuvAdo temane eTalA badhA gamyA ke turata temaNe zrI araviMda pAse jaIne kahyuM ke A anuvAdo to avazya chapAvavA joIe. meM paNa rAmAyaNa-mahAbhAratanA anuvAda (baMgALImAM) karyA che paNa ApanA anuvAda joyA pachI mane mArI kRtio joIne zarama Ave che. zrI araviMda kahe, mahAnubhAva ! A anuvAda meM kAMI chapAvavA mATe taiyAra nathI karyA, mArI svAdhyAya-sAdhanAnA aMgarUpe karyA che. vaLI AvI aneka kRtio che ane mArA jIvanakALa daramyAna te badhI prasiddha paNa thaI zakavAnI nathI. tema karavAnI mArI khAsa icchA paNa nathI.' zrI araviMdanI vAta sAMbhaLI, kIrti pratyenI temanI udAsInatA joI sara ramezacaMdra datta Azcaryasahita namI paDyA. 67 3 svAdano tyAga mahArAjA yudhiSThire rAjasUya yajJa AraMbhyo tyAre zrIkRSNane temaNe pUchyuM ke mAro yajJa pUro thayo che ema huM kyAre samajuM ? zrIkRSNe javAba Apyo : 'A pAMcajanya nAmano mAro zaMkha svayaM vAge tyAre yajJa pUro thayo jANavo.' yajJa pUro thayo chatAM zaMkha na vAgyo tyAre yudhiSThire pUchyuM ke 'zaMkha kema na vAgyo ?' zrIkRSNa Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa bolyA : 'nagaramAM juo, koI bhakta bhUkhyo haze.' nagaramAM tapAsa karatAM eka bhaMgI AtmArAma potAne ghera beTho hato. te yudhiSThirane tyAM Avyo na hato. jeNe cauda bhuvananA nAthanuM zaraNa lIdhuM che, tevA te bhaMgIne jamavA AvavAnI paDI na hatI. yudhiSThire Adara sAthe te bhaMgIne bolAvyo. draupadIe jAte banAvelI rasoI tene pIrasavAmAM AvI. bhaMgIe eka eka koLiyA alaga karI Izvarane arpaNa karyA ane pachI badhuM bheguM karIne te khAI gayo ! A joI draupadIne glAni thaI. teNe manomana vicAryuM : 'Akhare to bhaMgI ne ! te rasoInA svAdane zuM jANe ?' AthI zaMkha thoDo vAgI baMdha thaI gayo. tyAre punaH pUchavAmAM AvatAM zrIkRSNe kahyuM : 'tame bhaktane satkArathI nathI jamADyo. tamArA manamAM bhakta tarapha ghRNAnI bhAvanA pedA thaI hatI eTale pariNAma paNa tevuM ja AvyuM che.' nikhAlasa hRdayanAM draupadI bhaMgI pAse gayAM, temanI mAphI mAgI ane bheguM karI jamavAnuM kAraNa pUchyuM tyAre AtmArAma saMte kahyuM, 'anna che te zarIrane poSavA mATe che, indriyo unmatta banAvavA mATe nathI. svAdathI jamavAne lIdhe jihnAsvAda vadhe che. badhI indriyomAM rasanendriya khataranAka che. svAdanA caTakA dhyAna ane bhaktimAM rukAvaTa karanAra hovAthI meM tene tyAgyA che.' A vacano sAMbhaLI draupadI prasanna thaI tene vaMdana karavA lAgI. tyAra bAda kALa cihnarUpe pAMcajanya zaMkha vAgI rahyo ! 68 S gAmaThI nizALamAM zikSake vidyArthIone gharakAma peTe thoDA dAkhalAo ApyA ane bIje divase te gaNI lAvavA kahyuM. 4 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa da9 eka hoziyAra vidyArthIne badhA dAkhalA AvaDyA paNa eka dAkhalo agharo hato te na AvaDyo. te dAkhalo karavA mATe teNe potAnA mitranI madada lIdhI ane dAkhalo gaNI nAkhyo. bIje divase zikSake badhAnuM gharakAma tapAsyuM to mAtra A eka ja vidyArthIe badhA dAkhalA sAcA gayA hatA tethI zikSake tene khUba zAbAzI ApI ane inAma ApavA mAMDyuM. vidyArthI khuza thaIne InAma levAne badale nIcuM moDhuM rAkhI raDavA lAgyo. zikSake pUchyuM, "kema bhAI? tuM kema raDe che ?' vidyArthI kahe, "sAheba, tame mane badhA dAkhalA sAcA gaNavA badala InAma Apo cho paNa huM tene lAyaka nathI kAraNa ke eka dAkhalo meM mitranI madada laIne karyo che. A sAMbhaLI zikSaka ane bIjA vidyArthIo vismaya sahita AnaMda pAmyA. zikSake te vidyArthIne kahyuM ke AvI saraLatA ane satyapriyatA mATe huM tane inAma to Ape ja chuM ane AzIrvAda paNa ApuM chuM ke jIvanamAM tuM AvI satyaniSThA rAkhIza to kharekhara tane saphaLatA maLaze. - A vidyArthI te bIjo koI nahIM paNa zrI gopALa kRSNa gokhale, zIla, sadAcAra ane saujanyanI mUrti samAna A mahApuruSe bhArata sevaka samAjanI sthApanA karI janatAne niHsvArtha lokasevAno Adarza Apyo. 5. prabhu ! hajadhuM tAruM ja che' eka bALakane tenAM mAbApe khetara sAcavavAnuM kAma soMpyuM Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 cAritrya-suvAsa hatuM. bALaka to khetaramAM besI IzvarasmaraNa karato. eka vakhata te khetaramAM cAre tarapha pharato hato tyAre tene joIne pakSIo UDI javA lAgyAM. A joI bALakane du:kha thayuM ane te manamAM vicAravA lAgyo ke A pakSIo paramAtmAnAM che ane A khetara paNa paramAtmAnuM ja che. AthI tenA mukhamAMthI zabdo nIkaLI paDyA ke, he pakSIo ! mArAthI DaryA vinA tame peTa bharIne khAI lo. A bALaka te bIjA koI nahIM paraMtu paMjAbanA prasiddha zIkha guru nAnaka sAheba ! jyAre teo moTA thayA tyAre temanA pitAe temane anAjanI dukAna upara besADyA. eka vAra keTalAka sAdhuo A dukAna upara anAja levA AvyA. darekane anAja ApatAM ApatAM teo anukrame eka, do, tIna... bArA, terA ema bolyA. "terA' zabda AvatAM ja "terA' eTale "tAruM' evo artha hRdayamAM slarI Avyo ane teo manomana vicAravA lAgyA ke, he Izvara ! A jagatamAM badhuM tAruM ja che. duniyAnI koI paNa cIja upara mAro adhikAra nathI. ApaNe paNa badhI cIjavastuo upara mArApaNAno moha tyAgI tenA upara Izvarano adhikAra sthApita karavo joIe. eka sAdhaka vidhavidha saguNono potAnA jIvanamAM vikAsa karavAmAM prayatnavAna hato, temAM teNe kSamA-guNanI sAdhanA traNa-cAra mAsa sudhI AdarI. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa A mudatane aMte te eka mahApuruSa pAse gayo. temanI pAse jaI teNe kahyuM, "mArI kSamAnI sAdhanA sArI rIte thaI gaI che." mahApuruSa kahe, "te tane kevI rIte jaNAyuM ?' sAdhaka kahe, "sAheba, Apa mane aneka prakAranI gALo daIne mAruM apamAna karI juo, mane gusso nahIM caDe.' mahApuruSa kahe, "bhAI, te to koI anya prasaMge khabara paDaze ke te kSamAnI kevI sAdhanA karI che. atyAre teTalA ja kAraNa mATe aneka apazabdo bolIne mArI jIbhanI pavitratA huM zA mATe bagADuM ?' A mahApuruSa te bIjA koI nahIM paNa banArasa hiMdu vizvavidyAlayanA praNetA, arvAcIna bhAratanA eka mahAna ghaDavaiyA, mahAmanA paMDita zrI madanamohana mAlavIyajI. 67. moTuM varadAna eka sazakta yuvAna bhikhArI eka moTA mANasa pAse jaIne kahevA lAgyo, "sAheba, muja garIba para dayA karIne kAMIka Apo." sAheba kahe, "bhAI, tArI pAse zuM zuM che ?' bhikhArI pAse be tapelI ane eka godaDI hatI te batAvIne teNe kahyuM, "mArI pAse to ATaluM ja che." sAheba kahe, "huM tane madada karuM, paNa mArA kahyA pramANe tAre karavuM paDaze !' bhikhArI kabUla thayo. banne jaNAe bajAramAM jaI pelI tapelIo vecI tenA je paisA AvyA temAMthI eka Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7ra cAritryasuvAsa kuhADI ane thoDo loTa lIdho. sAhebe bhikhArIne kahyuM, "A loTa AjanI roTalI mATe cAlaze. AvatI kAlathI joDenA jaMgalamAMthI lAkaDAM kApI lAvIne vecIne tAro gujAro karaje." bhikhArIe bIjA divasathI dararoja te pramANe karavA mAMDyuM. thoDA samayamAM to te sArI rIte pagabhara thaI gayo ane tenI bhIkha mAgavAnI Teva paNa kAyama mATe jatI rahI. A pramANeno mahenatano roTalo kamAvAnI preraNA karanArA moTA puruSa te bIjA koI nahIM paNa mahAtmA hajarata mahaMmada payagambara sAheba. A rIte moTA mANasanI salAha tene mATe moTuM varadAna banI gaI. 68 preraNAthI upara - --- - uttara pradezamAM thoDAM varSo pahelAM A banAva banyo hato. eka garIba kuTuMbano ekano eka dIkaro bahu bImAra thaI gayo. kuTuMbanA saMjogone laIne DaoNkTarane vijhiTa para bolAvavAmAM ghaNo vilaMba thayo paNa Akhare tema karavuM paDyuM. zaheranA bALakonA niSNAta prasiddha DaoNkTara guptA sAheba utAvaLa karIne AvyA to kharA paraMtu bALaka pAse pahoMcyA pahelAM be-cAra miniTe ja bALakano AtmA cAlyo gayo hato. mA karuNa hRdayadrAvaka kalpAMta karatI hatI. A sthiti joI DaoNkTare pAchA vaLavA mAMDyuM, bALakano Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa pitA pADozIne tyAMthI pacIsa rUpiyA laI Avyo ane DaoNkTaranI phI ApavA lAgyo. DaoNkTaranuM dila dravI UThyuM. bhISaNa garIbAI, eknA eka dIkarAnA zaba sAme kalpAMta karatI patnI, chatAM svasthatA sahita pharajapAlanano ucca Adarza ! DaoNkTara manamAM dhanyavAda ApI, phIno asvIkAra karI ekadama ghara bahAra nIkaLI gayA ane je rikSAmAM utAvaLamAM AvyA hatA temAM besI davAkhAnA tarapha haMkArI gayA. davAkhAne pahoMcI rUpiyA traNa rikSAvALAne ApyA. rikSAvALo kahe, 'sAheba ! tame pacIsa jatA karyA to huM traNa kema na javA dauM ? DaoNkTare kahyuM, bhAI ! tAruM kAma judI jAtanuM che, tAruM bhADuM laI le. 73 rikSAvALAe bhADuM lIdhA vinA rikSA haMkArI mUkI. A bAju DaoNkTare nahIM svIkArelA pacIsa rUpiyA ApavA mATe bALakano pitA pADozIne tyAM gayo ane kahyuM : sAheba, DaoNkTare phI levAnI nA pADI che tethI ApanA uchInA ApelA paisA pAchA laI lo. pADozI kahe, meM to tamane paisA ApI dIdhA. have te tamArA ja che. bALakanI uttarakriyAmAM teno yogya upayoga thaI zakaze. bALakanA pitAe ghaNuM kahyuM paNa pADozIe paisA pAchA na lIdhA te na ja lIdhA. UlaTuM bALakane ghera jaI tenA gharanA kAmakAjamAM madada karavA lAgyA. juo, mAnavatAnI ucca bhAvanAnuM pAlana ane temAMthI prApta thayelI preraNAonI paraMparA !! Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 sAnuM AcaraNa eka vakhata eka vidvAna puruSa potAnA gAma morenA (madhyapradeza)thI muMbaI tarapha jaI rahyA hatA. sau kuTuMbIjano paNa sAthe hatAM. vAtacIta daramyAna temanAM dharmapatnIe kahyuM ke Aje to nAnA putranI varSagAMTha che, traNa varSa pUrAM thaI Aje tene cothuM varSa beThuM. A vAta sAMbhaLI vidvAna paMDitajI kAMIka vicAramAM paDI gayA, paraMtu eTalAmAM to muMbaInuM sTezana AvI pahoMcyuM ane gADI UbhI rahI. "huM tamane bahAra TikiTabArI para maLuM chuM. tame badho sAmAna barAbara utArIne bahAra nIkaLI tyAM Avo." kuTuMbIjano navAI pAmyAM. kAMIka gabharAyAM, paNa tyAM sudhImAM to paMDitajI cAlI nIkaLyA hatA. TikiTabArI para jaI teo sTezana-mAstarane maLyA. Aje ja mArA putrane traNa varSa pUrAM thayAM paNa huM morenAthI nIkaLyo tyAre mane A vAtanI khabara rahI nahIM. maherabAnI karI mane mArA putranI ardhI TikiTa morenAthI muMbaInI Apo. A sAMbhaLI sTezana-mAstara khUba AnaMdita thayA ane manomana temane zAbAzI ApatAM TikiTa phADI ApI. eTalAmAM to badhAM kuTuMbIjano sAmAna laIne TikiTabArI pAse AvI pahoMcyAM hatAM. vAtanI vigata jANI sau saMtoSa pAmyAM. juo dharmAtmAnI satyaniSThA ! kyAM AjanA pothI paMDita ane kyAM sAcA vidvAna paMDita ! Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa 75 A vidvAna te bIjA koI nahIM paNa cAlu sadInI zarUAtamAM thayelA jaina samAjanA mahApaMDita zrI gopAladAsajI barayA. 7) sAtvikatAnuM phaLa gaI sadImAM thayelA ApaNA dezanA rASTrIya kakSAnA eka netAnI A vAta che. teo moTI uMmara sudhI skUrtivALA rahelA ane cIvaTa ane prasannatAthI dareka kArya karatA. A joIne keTalAka yuvAnoe temane prazna karyo, "Apa A uMmare ATalI suMdara rIte kArya karI zako cho tethI amane ema lAge che ke tame zarIrasvAthyanI rakSA mATe koI khAsa kImiyo ajamAvatA hazo. zuM tame amane te kImiyo na batAvo ?" dAdAjI bolyA, "bhAIo ! A upAya tadana sIdhosAdo che. mArA dIrdhAyuSyanuM rahasya e che ke huM kadApi mAMsa khAto nathI, dArU pIto nathI, tamAku sigAreTanuM vyasana sevato nathI ane tIkhI caTaNIo ke athANAMonuM bhojana leto nathI ane tamoguNane uzkere evI sobata karato nathI." yuvAno A sAMbhaLI stabdha thaI gayA. manomana dAdAjInI prazaMsA karavA lAgyA ane keTalAka vicAravAnoe te pramANenuM jIvana jIvavA nizcaya karyo. A mahApuruSa te bIjA koI nahIM paraMtu hiMdanA dAdA'nA nAme oLakhAyelA zrI dAdAbhAI navarojI. A uparokta prasaMga temanI 86mI janmajayaMtInI ujavaNI vakhate muMbaImAM banyo hato. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 saMsArasukha ramo puNya rAjA siddharAja jayasiMha potAnA zayanakhaMDamAM sUtA hatA ane be sevako temanI pagacaMpI karI rahyA hatA. rAjAne nidrAdhIna jANI pahelA sevake kahyuM, "ApaNA rAjAnI udAratA, uttama. prajAvAtsalya, vidvAno-kaLAkAronuM sanmAna vagere rAjAne ucita aneka guNo kharekhara prazaMsanIya che. bIjA sevake kahyuM, "temanA sainAnI tAkAta, kaDaka rAjyapAlana ane kunehabAjI vaDe karIne ja teo vizALa rAjyanA svAmI thayA che." Ama bannee rAjAnI prazaMsA karI tenuM rAjAne dhyAna hatuM. rAjAnAM karmonI prazaMsA karanAra bIjA sevakane khAnagImAM bolAvIne, tene kAMI paNa kahyA vagara rAjAe eka lekha Apyo ane te lekha mahAmaMtrI sAntane pahoMcADavAnI AjJA karI. A sevaka rAjyano lekha laI rAjaprasAdanI sIDI UtarI rahyo hato, eTalAmAM ja teno paga lapasyo ane nIce paDavAthI tenA pagane evI sakhta IjA thaI ke te cAlI zakyo nahIM. eTalAmAM, teno sAthI sevaka AvI pahoMcyo ane tene pUchyuM, "kema bhAI, zuM thayuM ?' sevake kahyuM, "mArA pagamAM vAgyuM che, to mahArAjano A saMdezo tame mahAmaMtrIne pahoMcADo." sevaka te saMdezo laI mahAmaMtrI pAse gayo. temAM lakhyuM hatuM, "AvanAra vyaktine so sipAIno saradAra banAvazo.' A vAtanI thoDA divase jyAre rAjAne khabara paDI tyAre tene paNa lAgyuM ke jene ApyuM tene na maLyuM paNa jenA bhAgyamAM hatuM tene ja maLyuM. puNyanA udayane koNa badalI zake che ? Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahArAjAnI udAratA bhAvanagaramAM atyAre je takhtezvaranuM maMdira AveluM che, te maMdiranA baMdhAvanAra bhAvanagaranA rAjA takhtasiMhanA jIvanano A banAva che. teo paropakAra, nyAya, dAna, dayA ane prajAvAtsalyanA guNo vaDe potAnA rAjyanI prajAmAM ja nahIM paNa samasta pazcima bhAratamAM eka mahAna lokapriya rAjA tarIke khyAtanAma hatA. 72 dazerAnA divase zamIpUjana mATe bhAvanagaramAM rAjya taraphathI eka moTI savArI nIkaLatI, jemAM baeNnDavAjAM, ghoDesavAro, bagIo, aMgarakSako, hAthIo ane hajAro prajAjano joDAtA. eka vAra AvI savArI nagaramAMthI pasAra thaIne bhIlavADA-vAgharIvADAnA raste thaIne gAma bahAranA maMdira tarapha jaI rahI hatI. bhIlavADA pAse eka koThAnuM jhADa hatuM. koI nAnA chokarAe koThuM pADavAnA hetuthI jhADane patharo mAryo ane te patharo mahArAjAnA kapALamAM vAgavAthI moTuM DhImaDuM thaI gayuM. dIvAna to krodhe bharAyA ane te jhUMpaDImAM je hoya tene rAjyasabhAmAM hAjara karavA hukama karyo. A bAju rAjAe saune dhIraja rAkhI kAryakrama AgaLa cAlu rAkhavA jaNAvyuM ane zamIpUjananuM kArya saMpUrNa thatAM badhe prasAda vaheMcAyo ane loko potapotAne ghera gayA. bIje divase savAre rAjadarabAramAM pelA bhIlanA nAnA chokarAne rajU karavAmAM Avyo. tenI mA paNa sAthe hatI. te dhrUjatIvrUjatI bolI, 'annadAtA ! mArA dIkarAe to koThuM pADavA mATe patharo mAryo hato, kAraNa ke ama garIbane bIjuM kAMI nahIM to roTalA sAthe koThuM hoya toya peTa bharAI jAya ane dI nIkaLI Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 cAritrya-suvAsa jAya." rAjAe dIvAnane pUchyuM, "dIvAnajI, chokarAnI mAnI vAta to sAcI lAge che. have rahI daMDanI vAta. jo jhADane patharo vAgavAthI A garIbanA chokarAne koThuM maLe to te patharo mane vAgavAthI A chokarAne zuM maLavuM joIe ? vadhAre ke ochuM?' mahArAjAe dIvAna ane darabArIo samakSa potAnI rajUAta karI. A vAta sAMbhaLI sau Azcaryacakita thaI gayA. mahArAjAne sabhAmAMthI koI javAba nA maLyo, eTale temaNe chokarAne kahyuM, bhAI, tArA potAnAthI levAya teTalA rokaDA rUpiyA rAjabhaMDAramAMthI laI jA.' pelo bhIlano chokaro ane tenI mAtA rAjI rAjI thaI, daMDa" laI potAne ghera gayAM. 73 vidhavidha kSetromAM aneka ucca koTInA mahApuruSone janma ApavAnuM mahAbhAgya baMgALane prApta thayeluM che. te baMgALa prAMtanI A vAta che. kalakattAnI hAIkorTamAM eka nyAyAdhIza hatA. prAmANikatA, mahAna tarkazakti ane tIvra buddhinA dhAraka hovAthI temanA mitro temane vilAyata javA vAraMvAra preraNA karatA. temane potAne paNa javAnI bhAvanA hatI, paraMtu mAtAe paradeza javAnI vAta svIkArI nahIM tethI teoe te vicAra mAMDI vALyo. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa A samaya daramyAna bhAratanA gavarnara janarala laoNrDa karjhana hatA. teo kAraNavazAta kalakattA AvyA. hAIkorTanA nyAyAdhIza hovAthI bannene maLavAno prasaMga banyo. temanI sAthenI vAtacIta daramyAna laoNrDa karjhane paNa temane vilAyata javAnI preraNA karI tyAre nyAyAdhIza sAheba kahe, "mArI mAtAno vicAra nathI tethI huM nathI jato." laoNrDa karjhane kaDaka thaIne kahyuM, "jAo, tamArI mAtAne kahejo ke bhAratanA gavarnara janarale tamane vilAyata javA AjJA karI che.' turata ja nyAyAdhIza sAhebe javAba Apyo, "sAheba, A duniyAmAM mAre mATe sauthI pahelI ane sauthI agatyanI AjJA mArI mAtAnI che. gavarnara janarala ke tethI paNa UMcI padavInA adhikArInI AjJA mArA aMgata jIvanamAM mArI mAtAnI AjJAthI nIcI che.' nyAyAdhIzanI mAtRbhakti darzAvato Avo uttara sAMbhaLI gavarnara janarala stabdha thaI gayA ! - A nyAyAdhIza sAheba te baMgALa vizvavidyAlayanA vAIsa-cAnselara zrIyukta AzutoSa mukarajI. 74 - - - - - - - zAkaMbharI nagarImAM dhanAzAha nAme zrAvaka rahetA hatA. nAma dhanAzAha paraMtu dhananuM to nAmanizAna na maLe. temanI strI reTiyA kAMte, sUtara kADhe ane dhanAzAha tenuM kApaDa vaNAvI vece. Ama Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 cAritrya-suvAsa potAnuM gujarAna calAvatA. eka vakhata dhanAzAhe potAnA mATe ja sUtara tAvI temAMthI cophALa vaNAvyo, jethI ziyALAmAM oDhavA kAma Ave. eka divasa zAkaMbharI nagarImAM mahArAja kumArapALanA guru zrI hemacaMdrAcArya padhAryA. emane mana to zrImaMta ane raMka sau samAna hatA. AvA mahAna AcAryane potAne tyAM padhArelA joI dhanAzAhane khUba bhAva Avyo, eTale teNe sUjhato AhAra vahorAvyo, ane pelo cophALa paNa vahorAvI dIdho. zrI hemacaMdrAcArye tene grahaNa karyo. keTalAka divase zrI hemacaMdrAcArya pATaNa padhAryA. tyAM temanuM bhavya svAgata thayuM. sAmaiyAmAM mahArAja pote paNa sAmela hatA. zrI hemacaMdrAcAryano cophALa joI rAjAe kahyuM, "bhagavAna ! Apa to mArA guru gaNAva. tame AvA jADA cophALa jevAM kapaDAM pahero te joI mane zarama Ave che." hemacaMdrAcArye javAba Apyo, "tame rAjA cho paNa tamArA ja sAdharmika garIba hAlatamAM rahe che ane jema tema gujarAna calAve che ethI tamane zarama nathI AvatI ? amane munione zuM ? amane to alpa mUlyavAna ane jIrNa vastra ja zobhe.' A upadezanI evI asara thaI ke kumArapALe sAdharmika vAtsalya pAchaLa dara varSe 1 karoDa sonAmahora kharcavAno nirNaya karyo. A rIte 14 varSa sudhI 14 karoDa sonAmahorano sadvyaya karyo. itihAsamAM kumArapALe sAdharmika vAtsalyamAM mokharAnuM sthAna prApta karyuM. upadeza karatAM AcaraNanI asara tvarita thAya che. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 nokara sAthe udAratAno vyavahAra baMgALanA kRSNanagara nAmanA rAjyamAM zrI tArAkAnta raoNya UMcI padavI para niyukta hatA. ghaNAM varSo sudhI rAjamahelanA ja eka bhAgamAM teonA nivAsanI vyavasthA hatI. eka vakhata ThaMDInA divasomAM ghera AvatAM teone moDuM thaI gayuM. AvIne joyuM to temanA palaMgamAM paganI bAjue temano eka jUno ane vizvAsu nokara sUI gayo hato. tene uThADyA vinA pAsenI eka cAdara jamIna para pAtharI teo sUI gayA. vahelI savAre rAjAne koI zubha samAcAra maLyA hatA tethI tenI khuzAlImAM rAjA pote ja te samAcAra ApavA zrI tArAkAntanA zayanakhaMDamAM gayA ane jotAM ja navAI pAmyA. teoe zrI tArAkAntane pUchyuM, "kema, tame nIce sUtA cho ane nokara palaMga upara sUto che ?' zrI tArAkAntajIe rAtre potAnA moDA AvyAnI ane te samaye thAkane lIdhe nokara palaMga para sUI gayAnI vAta karI. nokaranI nidrA ane ArAmano bhaMga nA thAya te hetuthI ja teoe nIce sUI javAno vicAra karyo hato. A vAta sAMbhaLI zrI tArAkAntanA dilamAM nokaro pratye ATalI badhI sahRdayatA che te jyAre rAjAne jANavA maLyuM tyAre tenA AnaMda ane Azcaryano pAra na rahyo. wisterte mes del Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sonAnA sikkAono asvIkAra mathuradAsajI potAnI kuTIramAM gaMgAkinAre saMta bhagavadbhaktimAM lIna rahetA. eka divasa eka moTo siMdhI vepArI temanI pAse Avyo ane sonAnA sikkAnI (gInInI) eka thelI temanA samakSa bheTarUpe mUkI ane kahyuM, 'prabhu ! mane AzIrvAda Apo jethI huM haMmezAM sukhI rahuM.' 76 saMta kahe, 'bhAI ! tuM pahelAM A tArI thelI pAchI laI le pachI AgaLa vAta karuM.' paNa pelo vepA2I mAnyo ja nahIM. saMta kahe, 'mArI eka vAtano javAba Apo : tArI dIkarInAM lagna lIdhAM hoya ane jAnane jamavA besavAnI taiyArI hoya te samaye jo koI tArA rasoDAmAM jaI tArI rasoImAM dhULa nAkhe to tuM zuM kare ?' 'mahArAja ! to huM daMDA mArIne tenA mUrkhatApUrNa kAryanI barAbara zikSA karuM.' saMta kahe, 'bhAI ! ame saMto paNa khUba prayatna karIne amArA prabhune besADavA mATe amAruM citta cokhkhuM karIe chIe. ghaNI sAdhanAthI cokhkhA karelA cittane malina karavA koI AvA rUpiyA-paisA ApI jAya to amane te kevI rIte game ? have tuM ja kahe ke tArI A paisAnI thelI tAre pAchI laI javI joIe ke nahIM ?' nispRha mahAtmAnI tarkapUrNa yuktithI prabhAvita thayelA vepArIe saMtanI AjJA mAnI lIdhI. saMte te sajjanane dharmalAbha mATe AzIrvAda ApyA ane potAnI saMpattinuM dAna paramArthanA Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa koI yogya kArya mATe karavA jaNAvyuM. Ahiraka siMha ! - - - - - - sattaramA saikAnI A vAta che. te vakhate mulatAnamAM navAba mujaphapharakhAnanI hakUmata hatI. maMtrI udayarAmajI jaina temanA khAsa vizvAsu rAjadarabArI hatA. eka vakhata navAba pAse navuM janmeluM siMhanuM baccuM bheTarUpe AvyuM. navAbe udayarAmajIne kahyuM, "zeTha sAheba, tame to pUrNa ahiMsaka cho. lo A siMhanA baccAne; jo tame tene paNa ahiMsaka banAvI do to tamane pUrA ahiMsaka mAnuM." udayarAmajI to baccAne potAnA ghera lAvyA ane tene dUdha sAthe dhIme dhIme annAhArano abhyAsa karAvavA lAgyA. A pramANe samaya jatAM siMhanuM baccuM traNa varSanuM thayuM tyAre udayarAmajIe te bacce navAbane pAchuM soMpyuM ane bolyA, "lo navAba sAheba, A tamAro siMha have ahiMsaka thaI gayo che.' navAbe parIkSA karavA tene mAMsano AhAra Apyo, paraMtu siMhe moDhuM pheravI lIdhuM. sArA zikSaNa ane abhyAsathI jo hiMsaka pazu paNa uttama saMskArane pAme to manuSya keTalI UMcI padavIne pAmI zake te ApaNe A hakIkatathI samajI zakIe chIe. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 vacananuM pAlana bAdazAha akabaranA samayanI A hakIkata che. rANA pratApe mAbhoma citoDanI svataMtratA mATe rAjamahela choDI aravallInA parvatamAM vAso karyo hato. moTA bhAganA tenA sainiko khapI gayA hatA, thoDA bAkI rahelAomAM eka hato saradAra raghupatisiMha. eka divasa tene samAcAra maLyA ke teno ekano eka putra bahu ja bImAra che. rANAnI rajA laI potAnA putrane maLavA te nIkaLI paDyo. jyAM cittoDanI sarahade Avyo tyAM bAdazAhanA paheregIre rokIne tenuM nAma pUchyuM, teNe potAnuM nAma batAvyuM. paheregIra to rAjI thaI gayo ke ThIka ghera beThAM ja zikAra hAthamAM AvI gayo. tene keda karIne bAdazAha pAse laI javA taiyAra thayo, tyAre raghupatisiMhe kahyuM, "bhAI, mAro dIkaro bahu bImAra che. mAre tene maLavuM che ane davAno prabaMdha karavo che. huM covIsa kalAkamAM te prabaMdha karI pAcho pharIza.' pahelAM to paheregIre mAnyuM nahIM paraMtu jyAre jANyuM ke jeNe potAnuM nAma sAcuM batAvyuM te jarUra pAcho Avaze. Ama jANI teNe raghupatisiMhane javAnI rajA ApI. A bAju raghupatisiMhe davA vagereno barAbara prabaMdha karI bIje divase javAnI taiyArI karI, tyAre patnIe tene rokyo paNa. tene samajAvIne te to cAlI nIkaLyo. raghupatisiMhane Avato joI paheregIre pUchyuM, "tane motanI bIka nathI lAgatI ?" raghupatisiMha kahe, "game te thAya paraMtu ApeluM vacana pALavuM e dharma che. mota karatAM huM vizvAsaghAtathI Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa vadhAre DaruM chuM." A sAMbhaLI paheregIra cakti thaI gayo. A vIra, TekIlA ane svadezabhaktane joI, tene chUTo karI te bolyo, "dhanya che tamArA jevA TekIlA ane satyapriya puruSane. huM paNa tamArA jevo thavA prayatna karIza." cAritrya-suvAsa sane 1912nA arasAmAM gAMdhIjI dakSiNa AphrikAmAM johAnisabargamAM rahIne hiMdI koma mATenAM vahIvaTI kAmakAjo karatA hatA te vakhatanI A vAta che. vAta ema banI hatI ke, DarabanamAM kastUrabA khUba gaMbhIra bImArImAM eka DaoNkTara-mitrane tyAM rahIne sAravAra letAM hatAM. eka divase DaoNkTare gAMdhIjIne tAra karIne kahyuM, "tame Darabana ekadama AvI pahoMco ane tamArAM patnIne jyAM laI javAM hoya tyAM laI jAva !" evuM zuM banyuM hatuM? banyuM ema ke, DaoNkTare kastUrabAne kahyuM ke jIvatAM rahevuM hoya to tamAre davA tarIke mAMsAhAra karavo ja paDaze. kasturabAe e vAtano sApha InkAra karIne kahyuM ke maraNa pamAya to bhale, paNa mAMsAhAra nahIM karAya. eTale DaoNkTare gAMdhIjIne tAra karIne Darabana teDAvyA. ' gAMdhIjI Darabana pahoMcyA ane DaoNkTara-mitrane kahyuM, "e maraNa pAme to bhale, paNa enI marajI viruddha mAMsAhAra nahIM Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 apAya !' 'to tamArI philasUphI mAre ghera nahIM cAle. jo ema ja hoya to tamArI patnIne laI jAo.' cAritrya-suvAsa 'kyAre ?' 'atyAre, kAraNa ke huM DaoNkTara chatAM daradInI khoTI haThane svIkArI tene mArA gharamAM maravA nahIM dauM !' gAMdhIjIe potAnA dIkarAnI sAthe kastUrabAne pUchyuM ane temaNe javAba dIdho, 'to mane ahIMthI jaladI laI ja jAva. manakhAdeha vArevAre nathI Avato. tamArA khoLAmAM bhale marI jAuM paNa mArAthI A deha vaTalAvAze nahIM.' vAha re kastUrabA tamArI dRDhatA ! saMskAra te AnuM nAma ! * tyAMthI nIkaLI gAMdhIjI ane kastUrabA TrAnsavAlanA pATanagarathI ekavIsa mAIla dUra 'TaoNlsTaoNya phArma'mAM AvIne rahyAM hatAM. kastUrabA to haju bImAra ja hatAM. gAMdhIjIe kastUrabA para aneka upacAro zarU karyA, paNa e badhA upacAro nakAmA nIvaDatA hatA, eTale gAMdhIjIe navo upacAra ajamAvavA kastUrabAne kahyuM, 'tamAre raktasrAva aTakAvavA kaThoLa ane mIThuM choDavuM paDaze.' 'kyAM sudhI ?' 'sAjAM thAva tyAM sudhI athavA haMmezane mATe.' e mArAthI nahIM bane, evuM jo tamane koI kahe to tame paNa na choDo.' ane AnaMdamAM AvI jaIne gAMdhIjI bolyA : 'tuM choDe ke na choDe te vAta nokhI che paNa meM to baMne Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritrya-suvAsa cIja AjathI choDI !' gAMdhIjInA svabhAvane jANanArI patnIe bUma pADI, 'mane mApha karo, tame tamAruM veNa pAchuM kheMco, huM e baMne cIjo choDuM chuM.' prasaMga to nAno che, paNa jIvanamAM saue yAda rAkhavA jevo che. upadeza karatAM pahelAM AcaraNa para dhyAna Apo. asara cAritranI paDe che, vAtonI nahIM. gAMdhI bApu ane kastUrabA pAchaLathI bhAratanA karoDo mAnavInA hRdayamAM chavAI gayAM tenI pAchaLa saMskAra ane AcaraNano sadhAyelo sumeLa ane tenA vaDe temanA jIvanamAMthI AvatI suvAsa kAraNabhUta hatAM. 87 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( saMsthAnA mukhya udezo ane pravRttio bhAratIya saMskRtinA zAzvata satyamUlyonuM pratiSThApana, saMrakSaNa ane saMvardhana karavuM. ziSTa, saMskArapreraka ane AdhyAtmika gujarAtI, hindI, aMgrejI sAhityanuM temaja saMsthAnA AdhyAtmika mukhapatra divyadhvaninuM niyamitapaNe prakAzana karavuM. adhyAtmazAstronuM ane anekAMtavidyAnuM adhyayana-adhyApana-saMzodhanaanuzIlana karavuM. bhaktisaMgItanI sAdhanA temaja satsaMga-svAdhyAyanA kAryakramonuM avAranavAra Ayojana karavuM. deza-videzamAM vaividhyapUrNa jIvanavikAsalakSI zibiro temaja tIrthayAtrAonA Ayojana dvArA umadA saMskAronuM siMcana karavuM. saMskArasiMcaka-A pravRttio dvArA lokamAnasamAM jIvananA ucca mUlyo pratye abhiruci keLavavI ane Azrama jIvana jIvavA mATe lokone protsAhita karavA. raktadAna tathA vividha prakAranAM Arogya cikitsA kemponuM avAranavAra (prasaMgopAta) nizulka Ayojana karIne samAjanA sAmAnya varganA lokonI sevA karavI. saMsthAno paricaya) vidyA-bhakti-AnaMdadhAma, lAyabrerI tathA dhyAnakakSa vidyA-bhakti-AnaMdadhAma, Azare 600 mumukSu bhAI-baheno ekI, sAthe bhakti-svAdhyAyano lAbha laI zake tevo ati Adhunika suvidhAsabhara hola che; jemAM vividha parvonA punita divasomAM aneka prasiddha svAdhyAyakaro bhakta-zrotAjanone potAnI vANIno lAbha Ape che. arvAcIna sthApatyanA namUnArUpa A satsaMga dhAmamAM traNa gurudevonA saumya, zAMta, bhAvavAhI citrapaTonI sthApanAthI A holanI bhavyatAmAM jANe ke ora umero thAya che. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ holanI nIcenA bhAgamAM lagabhaga 15,OOO uparAMta graMthovALuM samRddha graMthAlaya (lAyabrerI) che tathA tyAM ja vyaktigata ane sAmUhika dhyAnanI sAdhanA arthe bhAIo tathA baheno mATenAM alaga-alaga dhyAnakakSonI vyavasthA che. * AvAsanI suvidhAo satsaMgI bhAI-baheno mATe alaga-alaga raheThANanI ati suMdara vyavasthA kendramAM upalabdha che. kendranA mukhya bilDIMgamAM lagabhaga 100 bhAIo, sAmenA mahilA bhavanamAM paNa lagabhaga 100 baheno rahI zake tevI vyavasthA che. kuTuMba sahita ke grupamAM Avela sabhyo mATe paNa vyaktigata AvAsanI vyavasthA kendramAM upalabdha che. * prabhu maMdira ane saMtakuTira sAdhanA kendramAM pravezadvAra sAme ja jyAM prabhu pArzva, prabhu RSabha, prabhu mahAvIranI pratimAo vidhivat sthApita thaI che tevuM bhavya maMdirajI Avela che. maMdiramAM Avela A traNe vItarAga pratimAo atyaMta bhAvavAhI, saumya, zAMtidAyaka ane bhavya che. maMdiranI bAjumAM ja Avela saMtakuTiramAM saMsthAnA sthApaka, preraNAmUrti parama zraddheyazrI AtmAnaMdajI birAje che. sva-para kalyANamAM ahoniza lAgelA rahetAM karUNAmUrti pUjya saMtazrI AtmAnaMdajI, temanA sAdhanApradhAna jIvana ane vizALa zAstrajJAna ane anubhavavANI dvArA aneka sAdhakone mArgadarzana purUM pADe che. ja kAryAlaya ane svAgata kakSa saMsthAnuM kAryAlaya tathA svAgata kakSa pUjyazrI tathA TrasTI maMDaLanA mArgadarzanathI saMsthAnA ja sahayogI kAryakaro, niSThAvAna sAdhakavRMda ane niyukta thayelA karmacArIgaNanA saMyukta sahayogathI khUbaja suMdara-sugama rIte cAle che. vinayI kAryakaro saMsthAnI mulAkAte AvanAra dareke dareka Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyaktione temanI jarUriyAta pramANenI suvidhA tathA mArgadarzana puruM pADe che. kAyamI bhojanazALA ekI sAthe 125 mANaso jamI zake tevI susajjita bhojanazALA bAremAsa cAlu rahe che ane temAM kAyamI sAdhako tathA AgaMtuka darzanArthIo mATe zuddha-sAttvika bhojananI vyavasthA che. grupamAM AvanAra darzanArthIoe kendrane jamavA-rahevA mATe AgotarA jANa karavI khAsa jarUrI che. A uparAMta 400 jeTalAM bhAI-baheno svarucibhojana laI zake tevI vyavasthA bhojanazALAnI bAjumAM ja karela che. GP gurukuLa navI peDhInA sAMskArika ghaDataranA uddezathI, madhyamavarganA vidyArthIomAM vidyAnI sAthe sAthe susaMskAronuM paNa siMcana thAya te hetuthI, A saMsthAmAM eka suMdara gurukuLa paNa nAnA pAyA para cAle che. vidyArthIonI saMkhyA vadhe, teo vadhu tejasvI bane ane A Ayojana dvArA samAjane uccattara nAgarika maLe te mATe, skolarazIpa Adi ApI temane dareka rIte protsAhita karavAnI amArI bhAvanA che. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsthAnAM prakAzanonI sUci .............. ja gujarAtI prakAzano 1. cAritra suvAsa.............. ............... .................. 15.00 2. ApaNI saMskAra vAraso. 16.00 3. yoga, svAthya ane mAnava mUlyo. ........... 15.00 tIrthasaurabha................. ............................ 20.00 5. zrImad rAjacaMdranI jIvana sAdhanA....... ........10.00 puSpamALA............................. ............ 05.00 7. zrI AtmasiddhizAstra-hastalikhita.......... .............10.00 8. sAdhaka-sAthI.... ..........pa0.00 9. sAdhanA sopAna................ .............10.00 10. saMskAra, jIvanavijJAna ane adhyAtma...................... ............. 40.00 11. adhyAtmajJAna pravezikA........ ............... 10.00 12. bodhasAra ..05.00 13. sAdhaka bhAvanA.. .................. ..........16.00 14. adhyAtma pAtheya............. ............... 10.00 15. adhyAtmapaMthanI yAtrA................ ................ 20.00 16. dainika bhaktikrama................... ..................40. 17. bhaktimArganI ArAdhanA... ......22.00 18. rAjavaMdanA............. ...............05.00 19. bRhad AlocanAdi saMgraha... ............... 10.00 20. divALI-pustikAo seTa................. ............ 10.00 21. saMskAra... ......... 20.00 22. jIvana vijJAna....................... ........... 30.00 3. adhyAtma.......... .............. 20.00 vizeSAMko 1. AtmasmRti graMtha (saMsthA dazAbdI graMtha)...................... ................. 40.00 2. "divyadhvani' (dazAbdI graMtha)............... ...............07.00 3. "divyadhvani' AcArya vidyAsAgara-vizeSAMka................. 4. "divyadhvani' zrImad rAjacaMdra-vizeSAMka. 20.00 vidyA-bhakti-AnaMdadhAma' pratiSThA-smaraNikA......... ................... 20.00 da. "divyadhvani' AcArya samattabhadra-vizeSAMka............... ..............10.00 - 10.00 ......... Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. Aspirant's Guide...... 2. Adhyatma-Gnan-praveshika.. 3. Prayer and its Power........ 5. 4. Jain Approach to self-Realization...... Our Cultural Heritage........ Diwali-Booklets.. Atmasiddhi.... 6. 7. 1. 2. adhyAtmajJAna pravezikA... cAritra suvAsa....... aMgrejI prakAzano hindI prakAzano 25.00 .05.00 30.00 30.00 .30.00 .05.00 .60.00 08.00 18.00 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM, Apano sevaka chuM, sauno mitra chuM?" zrI AtmAnaMdajI . tmika sAdhanA tI kaka. 10 AdhyAmi, dhyAna satsaMga bhakti svAdhyAya saMgIta zrImad rAja, zI-3820 prakAzaka: zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra (zrI sadbhuta saiA sAthanA kendra saMcAlita) A kobA.-382 009. (jI. gAMdhInagara) . an Educat International Private Personal Use Only