________________
ચારિત્ર્ય-સુવાસ
૫૧
પડ્યા. ત્રણ-ચાર ઘેરથી થોડું થોડું લાવી ભેગું થયેલું સીધું તેમણે તે ભૂખી બ્રાહ્મણ બાઈની સમક્ષ મૂકી કહ્યું, “માતાજી ! હું તમારો બાળક છું. તમારે માટે ભિક્ષા લાવ્યો છું. તે રાંધો અને ખાઓ.”
આવાં હૃદયના ઊંડાણમાંથી નીકળેલાં પ્રેમપૂર્ણ વચનો સાંભળી તે બ્રાહ્મણ બાઈની આંખમાંથી દડદડ આંસુ વહેવા લાગ્યાં. બ્રાહ્મણબાઈએ જ્યારે જાણ્યું કે આ બાળક તો પ્રસિદ્ધ ભક્તરાજ શ્રી ચૈતન્યદેવ છે ત્યારે તેના આનંદનો પાર રહ્યો નહીં.
પરોપકાર, પરદુઃખઅપહારકતા અને જગતના બધા જીવો સાથે આત્મીયતાનો વ્યવહાર સંતોના જીવનમાં સહજપણે વણાઈ ગયેલાં હોય છે.
અહિંસા ધર્મનું પોતાના રાજ્યમાં દૃઢતાથી પાલન કરાવનાર મહારાજા કુમારપાળનું નામ ઇતિહાસમાં પ્રસિદ્ધ છે.
તેમના રાજ્યમાં અનેક ચતુર મંત્રીઓ અને સુભટ સેનાપતિઓ હતા. એક વખત રાજદરબારમાં તેમણે પોતાના એક પીઢ અને વૃદ્ધ મંત્રી શ્રી આલિગને પૂછ્યું, “મંત્રીજી, હું ગુણસંપત્તિ વગેરેમાં જયસિંહ-સિદ્ધરાજથી હીન છું, સમાન છું કે અધિક છું ?'
મંત્રી કહે, “મહારાજ ! જયસિંહ-સિદ્ધરાજમાં તો અઠ્ઠાણું ગુણ હતા અને બે જ દોષ હતા, જ્યારે આપનામાં તો બે જ ગુણ છે અને અઠ્ઠાણું દોષ છે.”
રાજાએ જ્યારે પોતાના જ મંત્રી દ્વારા પોતાનું દોષયુક્ત જીવન જાણ્યું ત્યારે તેણે તેવા દોષવાળા જીવન કરતાં મૃત્યુને
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org