________________
ચારિત્ર્ય-સુવાસ
૬૩.
બંડખોર પ્રજાને મેં કચડી નાખી છે. હવે તે કોઈ દિવસ આપણી સામે આંખ પણ ઊંચી કરી શકે તેમ નથી.” પશ્ચિમના સૂબેદારે અહેવાલ આપ્યો, “મેં પ્રજા પાસેથી લેવાતો કર વધાર્યો છે અને રાજ્યના પગારમાં કાપ મૂકી ઊપજમાં સારો વધારો કર્યો છે.” આ બધાની વાત સાંભળી મધ્યપ્રાંતનો સૂબેદાર થરથરતા અવાજે બોલ્યો : “મહારાજા ! ક્ષમા કરજો. રાજ્યની ઊપજમાં આ વર્ષે હું વધારો કરી શક્યો નથી. ઊલટું રાજ્યની તિજોરીમાં દર વર્ષ કરતાં ઓછું ધન મેં મોકલ્યું છે, કારણ કે મારા પ્રદેશની આપની પ્રજાને શિક્ષણ આપવા નવી શાળાઓ ખોલી છે. ખેડૂતો માટે વાવકુવા બંધાવી અનેક જાતની સગવડો કરી છે. સાર્વજનિક ધર્મશાળાઓ, દવાખાના વગેરે પાછળ આ વર્ષે વધારે ખર્ચ થયો છે. મધ્યપ્રાંતના સૂબેદારની પોતાની પ્રજા પ્રત્યેની લાગણી જોઈને રાજા ખુશ થઈ ગયા અને તેને વર્ષની શ્રેષ્ઠ કામગીરી માટેનું ઇનામ આપ્યું, અને અન્ય સૂબેદારોને પ્રજાની ભલાઈ તરફ ધ્યાન આપવા માટે આજ્ઞા કરી.
પ૯
આશરે પચાસ વર્ષ પહેલાંની આ વાત છે. ભાવનગરમાં તે વખતે મહારાજા ભાવસિંહજીની આણ વર્તતી હતી. ભાવનગરથી બીજું જ સ્ટેશન ખોડિયારનું છે જે માતાજીના ભક્તો માટેનું પ્રસિદ્ધ તીર્થધામ છે.
મહારાજાના જન્મદિવસ ચૈત્ર વદ પાંચમે ત્યાં મોટો મેળો ભરાતો, માતાજીની પૂજા થતી અને ભોગ ચડાવી પ્રસાદ વહેંચાતો.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org