Yogalakshana Dvantrinshika

Author(s): Yashovijay Upadhyay, Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga

Page 65

४५
યોગલક્ષણદ્વાચિંશિકા/શ્લોક-૧૭ श्योs :
तस्मादचरमावर्तेष्वयोगो योगवर्त्मनः ।।
योग्यत्वेऽपि तृणादीनां घृतत्वादेस्तदा यथा ।।१७।। मन्वयार्थ :
तस्मात्=ते १२४थी अयरमावतभा प्रधाननो ममाव होवाथी अचरमावर्तेषु सयरमावर्तमा योगवर्त्मनः योगमा, योग्यत्वेऽपि-योग्य डोवा छतi ५। अयोग: अयो। छे=योगमान संभव छ. यथा हेम तृणादीनां घास माjि; तदात्यारे-धासमामा घृतत्वादेः-धीugu माहिनो भयोग छ. ।।१७।। सोडार्थ :
તે કારણથી અચરમાવર્તમાં યોગમાર્ગનું યોગ્યપણું હોવા છતાં પણ અયોગ છે અર્થાત યોગમાર્ગનો અસંભવ છે, જે પ્રમાણે ઘાસ આદિનું; ત્યારે ઘાસઆદિકાળમાં, ઘીપણા આદિનો અયોગ છે. ll૧૬Iી.
* योग्यत्वेऽपि' २८ अपि' थी हे छ पाएमा योग्य५j नथी, तेथी તેમાંથી ઘી બનતું નથી, પણ તૃણાદિમાં ઘીનું યોગ્યપણું હોવા છતાં પણ ઘીનો जयोग७.
* तृणादीनां' मी आदि' थी पत्र-पुष्पानि । ४२j. * 'घृतत्वादः' 'आदि' थी ६५-६६ दिनुं । २j. टी। :
तस्मादिति - तस्मात्-प्रणिधानाद्यभावात्, अचरमावर्तेषु योगवर्त्मनो= योगमार्गस्य अयोग: असम्भवः, योग्यत्वेऽपि योगस्वरूपयोग्यत्वेऽपि, तृणादीनां तदा-तृणादिकाले, यथा घृतत्वादेरयोगः, तृणादिपरिणामकाले तृणादेघृतादिपरिणामस्वरूपयोग्यत्वेपि घृतादिपरिणामसहकारियोग्यताभावाद्यथा न घृतादिपरिणामस्तथा प्रकृतेऽपि भावनीयं । अत एव सहकारियोग्यताभाववति तत्र काले कार्यानुपधानं तद्योग्यताभाववत्त्वेनैव साधयितुमभिप्रेत्याह हरिभद्रसूरिः ।। (योगबिंदौ ९३-९४ श्लोकयुगलं)