________________
૧૮૨
1 કેવલજ્ઞાનવિંશિકાd કારાગથી કેવળજ્ઞાન સ્વરૂપનિયત જ જીવનો ધર્મ છે અને કેવળજ્ઞાનનો આકાર પાગ ન્નયના ગ્રહાગપરિણામરૂપ ઉચિત છે. ભાવાર્થ:
પૂર્વની ગાથાઓમાં સ્થાપન કર્યું કે જીવનું કેવળજ્ઞાન સ્વરૂપનિયત છે તે કારાગથી સ્વરૂપનિયત જ એવા જીવનો કેવળજ્ઞાન ધર્મ છે, અર્થાત્ પોતાના સ્વરૂપમાં જ સદા રહેવાવાળા જે જીવો હોય તે જીવોનો જ ધર્મ કેવળજ્ઞાન છે. તેથી જીવને છોડીને કેવળજ્ઞાન અન્યત્ર જતું નથી. વળી કેવળજ્ઞાનનો જે આકાર છે તે પણ શેયના ગ્રહણપરિણામરૂપ જ છે, પરંતુ જોય એવા ઘટ-પટાદિના આકારરૂપ નથી. તેથી કેવળજ્ઞાન આત્માના સર્વ આત્મપ્રદેશોમાં વ્યાપીને રહે છે અને શેય એવા ઘટ-પટાદિને ગ્રહણ કરે છે, પણ ઘટપટાદિ આકારરૂપે તે જ્ઞાન પરિણમન પામતું નથી, તે માનવું જ ઉચિત છે. ૧૮-૧TI
અવતરણિકા:
પૂર્વની ગાથાઓમાં કેવળજ્ઞાનનું સ્વરૂપ બતાવ્યું. હવે કેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિથી જીવને શું પ્રાપ્ત થાય છે? તે બતાવવા માટે કહે છે -
एयम्मि भवोवग्गाहिकम्मखयओ उ होइ सिद्धत्तं । नीसेससुद्धधम्मासेवणफलमुत्तमं नेयं ॥२०॥ एतस्मिन्भवोपग्राहिकर्मक्षयतस्तु भवति सिद्धत्वम् ।
निःशेषशुद्धधर्माऽऽसेवनफलमुत्तमं ज्ञेयम् ॥२०॥ અqયાર્થ:
નિ આ હોતે છતે =કેવળજ્ઞાન હોતે છતે મોવદિHવાનો ભવોપગ્રાહીકર્મના ક્ષયથી ૩ જ સિદ્ધનમ્ શોઃ સિદ્ધપણું થાય છે. (અને તે) ની સુદ્ધમાલેવનમુત્તમં સંપૂર્ણ શુદ્ધ ધર્મના આસેવનના ફલરૂપ અને ઉત્તમ નેચં જાણવું.
ગાથાર્થ:
કેવળજ્ઞાન હોતે છતે ભવોપગ્રાહીકર્મના ક્ષયથી જ સિદ્ધપાગું થાય છે. અને તે સંપૂર્ણ શુદ્ધધર્મના આસેવનના ફલરૂપ અને ઉત્તમ જાણવું.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
