________________
२२१
7સિદ્ધસુખવિંશિકા
તેઓ શરીરાદિ સર્વ પદાર્થોથી રહિત થાય છે, તેથી સંસારની સર્વાવસ્થાનો અભાવ અને શુદ્ધ આત્માની અવસ્થાના પ્રાદુર્ભાવરૂપ અવસ્થા પૂર્વમાં ગયેલા સિદ્ધની અને વર્તમાનમાં જનાર સિદ્ધની સમાન છે. તેથી સિદ્ધાવસ્થાની પ્રાપ્તિમાં કાળકૃત ભેદ હોવા છતાં સિદ્ધાવસ્થામાં અનુભવાતા સુખમાં કોઇ ભેદ નથી. II૨૦-૧૪/૧૫]I
અવતરણિકા:
ગાથા - ૨માં બતાવેલ કે સિદ્ધનું સુખ દૃષ્ટાંત, આગમ અને યુક્તિથી હું કહીશ. તેથી પહેલાં ગાથા ૩ થી ગાથા ૫ સુધી દૃષ્ટાંતથી સિદ્ધનું સુખ બતાવ્યું, ત્યાર પછી ગાથા ૬ થી ગાથા ૧૫ સુધી આગમ દ્વારા સિદ્ધનું સુખ બતાવ્યું. હવે, યુક્તિથી સિદ્ધનું સુખ બતાવે છે
किरिया फलसाविक्खा जं तो तीए ण सुक्खमिह परमं । तम्हा मुगाइभावो लोगिगमिव जुत्तिओ सुक्खं ॥ १६ ॥ क्रिया फलसापेक्षा यत् ततस्तस्यां न सौख्यमिह परमम् । तस्मान्मूकादिभावो लौकिकमिव युक्तितः सौख्यम् ||१६||
અન્વયાર્થ:
નં જે કારણથી ત્તસાવિવવા વિયિા ફળસાપેક્ષ એવી ક્રિયા હોય (છે) તો તે કારણથી જ્ઞ અહીંયાં=સંસારમાં તીક્ તેનાથી=(ક્રિયાથી) જ પરમં સુવણું પરમ સુખ નથી. તમ્હા તે કારણથી (સંસારમાં પરમ સુખ નથી તે કારણથી) મુળમાવો તોનિનમ્ સુવામ્ વ મૂકાદિ ભાવો=કષાયોના ઉપશમથી થતા નહીં બોલવાની મનોવૃત્તિ આદિ રૂપ મૂકાદિ ભાવો જેમ લૌકિક સુખ છે વ્રુત્તિઓ તેમ યુક્તિથી (મોક્ષમાં પરમ સુખ છે).
ગાથાર્થ:
જે કારણથી ફળસાપેક્ષ એવી ક્રિયા હોય છે તે કારણથી સંસારમાં ક્રિયાથી પરમ સુખ નથી. સંસારમાં પરમ સુખ નથી તે કારણથી જ ઇન્દ્રિયોના ઔપશમિક ભાવો જેમ લૌકિક સુખ છે તેમ યુક્તિથી મોક્ષમાં પરમ સુખ છે.
ભાવાર્થ:
સંસારનું સર્વ સુખ ભોગાદિ પ્રવૃત્તિથી થાય છે અને દરેક પ્રવૃત્તિ ક્રિયાત્મક છે અને ક્રિયા ફળની અપેક્ષા રાખે છે. અર્થાત્ કોઇક ફળની પ્રાપ્તિ અર્થે ક્રિયા કરવામાં આવે છે, તેથી જ્યાં સુધી તે ફળ પ્રાપ્ત ન થાય ત્યાં સુધી જ તે ફળાર્થે જીવ ક્રિયા કરે છે. તેથી ફળ
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
