________________
0 સિદ્ધસુખવિંશિકાd
૨૧૨
न य तस्स इमो भावो न य सुक्खं पि हु परं तहा होइ । बहुविसलवसंविद्धं अमयं पि न केवलं अमयं ॥१०॥ न च तस्यायं भावो न च सौख्यमपि खलु परं तथा भवति ।
बहुविषलवसंविद्धममृतमपि न केवलममृतम् ॥१०॥ અqયાર્થ:
ના તો માવો અને તેને સિદ્ધને આ=ક્ષયોપશમભાવ નથી. (અહીં પ્રશ્ન થાય કે તો પણ યોપશમભાવના પ્રકરૂપ જ પ્રકૃષ્ટ સુખ માની લઈએ તો શું વાંધો? તેથી કહે છે.) ફુ પર સુલ જિ ન તET ફોફ અને ખરેખર પ્રકૃષ્ટ સુખ પણ તેવા પ્રકારનું યોપશમભાવવાળું નથી. (અહીં પ્રશ્ન થાય કે પ્રકૃષ્ટ સુખ ક્ષયોપશમભાવવાળું કેમ નથી? તે હવે દષ્ટાંતથી બતાવે છે.) વિસનવસંવિદ્ધ મમય ઘણા વિષના કણિયાથી યુક્ત એવું અમૃત પણ ન વેવર્ન મયં માત્ર અમૃત નથી.
સુd ” માં “માં” થી કહેવું છે કે સિદ્ધને તો ક્ષયોપશમભાવ નથી, “પણ” પ્રકૃષ્ટ સુખ પાગ ક્ષયોપશમભાવવાળું નથી. - “મમય જિ” માં “જિ” થી એ કહેવું છે કે ઘણા વિષના કણિયાથી યુક્ત એવો અન્ય પદાર્થ તો અમૃત નથી, પરંતુ તેવું અમૃત પણ કેવળ અમૃત નથી. ગાથાર્થ:
સિદ્ધના જીવોને ક્ષયોપશમભાવ નથી હોતો, તેથી સિદ્ધનું સુખ ભિન્ન સુખલવોના સમુદાયરૂપ નથી હોતું. આ સાંભળીને કોઈને પ્રશ્ન થાય કે ભલેને સિદ્ધના જીવોને યોપશમભાવ ન હોય, તો પણ ક્ષયોપશમભાવથી જે સુખનો અનુભવ થાય છે, તે જ સુખના પ્રકર્ષરૂપ પ્રકૃષ્ટ સુખ સિદ્ધોને છે તેમ માનીએ તો શું વાંધો? તેથી કહ્યું છે કે જેમ ઘણા વિષના કણિયાથી યુક્ત અમૃત હોય તો પણ તે માત્ર અમૃત નથી, તેમ પ્રકૃષ્ટ સુખ ક્યારેય પણ ક્ષયોપશમભાવવાળું ન હોઈ શકે. કેમ કે ક્ષયોપશમભાવવાળા સુખમાં કર્મનો ક્ષય અને કર્મનો ઉદય, બંને હોય છે. ભાવાર્થ:
“સિદ્ધના જીવોને ક્ષયોપશમભાવ નથી હોતો, તેથી સિદ્ધનું સુખ ભિન્ન સુખલવોના સમુદાયરૂપ નથી” એ પ્રકારે પૂર્વ ગાથા સાથે જોડાણ છે. ત્યાં કોઈને પ્રશ્ન થાય કે સિદ્ધને ક્ષયોપશમભાવ ન હોય તો પણ અહીં ક્ષયોપશમભાવથી જે સુખનો અનુભવ
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
