________________
૨૦૮
_સિદ્ધસુખવિશિકાઓ व्याबाधक्षयसञ्जातसौख्यलवभावमत्रासज्य ततोऽनन्तरमुत्तरोत्तरबुद्ध्या राशिः परिकल्प्यः ॥७॥
અqયાર્થ:
સ્થમ્ અહીં=સુખની રાશિના વિષયમાં વીવાદdયસંગાયનુ નવમાત્રમ્ આજ્ઞ વ્યાબાધાના ક્ષયથી થયેલા સુખલવના ભાવને ગ્રહણ કરીને ગાંતર ત્યારપછી તો તેનાથીeગ્રહણ કરાયેલા સુખલવના ભાવથી ડરવુતી ઉત્તરબુદ્ધિ ધારા=પ્રથમ ગ્રહણ કરાયેલા સુખલવના ભાવ પછીના સુખલવના ભાવને ગ્રહણ કરતી એવી ઉત્તરબુદ્ધિ દ્વારા ફિ પબ્લિો રાશિની કલ્પના કરવી જોઈએ. ગાથાર્થ:
સુખની રાશિના વિષયમાં વ્યાબાધાના ક્ષયથી થયેલા સુખલવના ભાવને ગ્રહણ કરીને ત્યારપછી ગ્રહણ કરાયેલા સુખલવના ભાવથી ઉત્તરબુદ્ધિ વડે રાશિની કલ્પના કરવી જોઇએ.
ભાવાર્થ:
કોઈ આત્મા અનેક બાધાઓથી બાધિત હોય, તેમાં અતિ તરસને કારણે અતિ વ્યાકુળ અવસ્થાવાળો હોય, તે વખતે પાણીનું એક બિંદુ પણ તેના મુખમાં પડે તો તૃષાકૃત બાધાના લેશ શમનથી તેને થોડુંક સુખ થાય છે. જેમ જેમ અધિક-અધિક પાણી મળે છે તેમ તેમ સુખાંશો વધતા જાય છે. તે રીતે જો પૂર્ણ તૃષા શમે ત્યાં સુધીના અંશો ભેગા કરીએ તો ઘણા અંશો પ્રાપ્ત થાય. તે જ આત્માની અન્ય-અન્ય શારીરિક, માનસિક, સાંયોગિકાદિ બાધાઓને લક્ષ્યમાં રાખીને વિચારીએ તો અનેક બાધાઓના ક્ષયકૃત ઘણા સુખાંશો પ્રાપ્ત થાય. આ રીતે બુદ્ધિથી સુખની શશિની કલ્પના થઈ શકે છે, એમ આ ગાથામાં કહેવાયું
અહીં વિશેષ એ છે કે સુખ શબ્દથી વિશિષ્ટ આહલાદરૂપ સુખ ગ્રહણ કરવાનું છે. તે ઉત્સુકતાની નિવૃત્તિથી થનારું છે. સામાન્ય રીતે સંસારી જીવોને તરસ લાગે ત્યારે પાણીની ઉત્સુકતા હોય છે, અને જેમ જેમ પાણી પીએ છે તેમ તેમ તેઓની ઉત્સુકતાનું શમન થાય છે. તે જ રીતે સર્વ વિષયોની પ્રાપ્તિથી જીવને તત્કાળ કંઇક ઉત્સુકતા શમે છે. તેથી ત્યાં આહ્વાદનો અનુભવ થાય છે. તેથી ઉત્સુકતાના શમનની તરતમતાને ગ્રહણ કરીને અનંત સુખની રાશિ અહીં ગ્રહણ કરવાની છે. આથી જ નવમી ગાથામાં ક્ષયોપશમભાવ સુધી જ સુખની તરતમતા પ્રાપ્ત થાય છે તેમ કહેલ છે. ૨૦-ળા
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
