Tithidin ane Parvaradhan tatha Arhattithibhaskar

Author(s): Jain Pravachan Pracharak Trust
Publisher: Jain Pravachan Pracharak Trust

Page 25

[ જૈન દષ્ટિએ તિથિનિ અને પરાધન. कर्तव्य इति ज्ञायते, समवायागवृत्त्यनुसारेण तु २३, ३४-श्रीश्राद्धविधि पृष्ट १५२ त्रिविधाहारोपवासः कर्त्तव्य इति व्यक्तिर्न तिथिश्च प्रातःप्रत्याख्यानवेलायां या स्यात् सा રાતે . ૪૮ ..
प्रमाणं । सूर्योदयानुसारेणैव लोकेऽपि दिवसादिઅર્થ –શ્રાવક અગર શ્રાવિકા જે ચેાથી પૌષધ
व्यवहारात् । आहुरपि-"चाउमासिअवरिसे, पપ્રતિમાનું વહન કરે તેને સામાચારીને અનુસરીને | વિનાશ iામીણ નાયા તો સિદે નાણ ચેવિહાર ઉપવાસને પૌષધ કહે છે. તેમજ | 7 7 7 ગઇurrો શા દૂ વણા સમવાયાંગવૃત્તિને અનુસાર તિવિહાર ઉપવાસ | કિમળ તદ ર નિગમવેદ જા ની જ પણ સંભવે છે. માટે તિવિહાર ઉપવાસથી જૂવો, તીર સિદી ૩ જા સારા મિ ના પૌષધ કરીને પ્રતિમા વહન કરે કે કેમ?| તિથી વા મીમિત્રો મારા માઉત્તર–પ્રવચન સારોદ્ધાર વિગેરે ગ્રંથમાં | મંગાવવામછત્તવિવાદvi | રાTશ્રાવકની ચોથી પ્રતિમામાં ચારે પર્વમાં ચાર ચાર-“પવિત્યોદરા થા તોપ્રકારનો સંપૂર્ણ પૌષધ કહે છે, તેને અનુસાર જે તિથિ સા સંપૂતિ માવ્યા પ્રતા
नोदयं विना ॥१॥" उमास्वातिवयः प्रघोषश्चैवं (બંને દિવસ) અઠે પહેરને ચઉવિહાર ઉપવાસ- |
श्रूयते-"क्षये पूर्वा तिथिः कार्या, वृद्धौ कार्या વાળો પૌષધ કરે જોઈએ. અર્થાત્ વિહાર |
तथोत्तरा । श्रीवीरमाननिर्वाणं, कार्य लोकानुगैછઠ કરે જોઈએ. પણ સામાચારી પ્રમાણે એટલું
છે એટલું દૃિ શ વિશેષ છે કે જે ચોવિહાર છઠ કરવાની શક્તિ અર્થ–(પર્વનાં કૃત્યોને જણાવતાં પર્વતિથિએ ન હોય તે પૂર્ણિમા કે અમાવાસ્યાએ તિવિહાર માટે જ જણાવે છે કે, સવારે પચ્ચખાણની વખતે ઉપવાસ પણ કરે. યાવત્ આયંબીલની શક્તિના જે તિથિ હોય તેજ તિથિ પ્રમાણ કરવી. જે માટે અભાવે નવી પણ કરે. પણ પહેલો ઉપવાસ તે લોકમાં પણ સૂર્યોદયને અનુસારેજ દિવસાદિને વ્યવશાસ્ત્ર પ્રમાણે વિહાર કરવો એમ જણાય છે.
હાર થાય છે. કહ્યું છે કે માસી, સંવત્સરી, ૫મ્મી, શ્રીસમવાયાંગની ટીકાથી તિવિહાર ઉપવાસ કરે
પંચમી અને અષ્ટમીમાં તે તિથિઓ જાણવી કે એમ સ્પષ્ટ થતું નથી.
જેમાં સૂર્યોદય હોય, પણ બીજી નહિં. પૂજા, २१-उत्स्त्रखंडन
પચ્ચખાણ, પ્રતિક્રમણ અને નિયમે તે તિથિએ अन्यच्च वृद्धौ (पूर्वतिथौ) पाक्षिकं क्रियते
કરવાં કે જે તિથિમાં સૂર્યને ઉદય હોય. ૨. અર્થ –( ટીપ્પણમાં પૂર્ણિમા કે અમાવાસ્યા
ઉદયમાં જે તિથિ હોય તે પ્રમાણ કરવી. બીજી વધી હોય ત્યારે) વૃદ્ધિમાં એટલે પહેલી પૂર્ણિમા
(પૂર્વાર્ફવ્યાપિની, મધ્યાવ્યાપિની વિગેરેથી) કે પહેલી અમાવાસ્યાએ ૫ખી એટલે ચૌદશ
તિથિ કરવામાં આવે તે આજ્ઞાભંગ, અનવસ્થા, કરાય છે કે કેમ?
| મિથ્યાત્વ અને વિરાધના થાય. ૩. પારાશરસ્મૃતિ २२-श्रीविचारसारप्रकरण पृष्ट १४१
વિગેરેમાં પણ સૂર્યઉદય વખતે થેડી પણ તિથિ “તો પરના દિત્તત્તિ | હોય તે સંપૂર્ણ–આખી છે એમ માનવું. ઉદય
અર્થ –(તપ ચિંતામણીના કાઉસગ્ન પછી | વિનાની ઘણી પણ તે દિવસે તિથિ હોય તે ન વંદન કરીને) પચ્ચખાણ કરે, પણ ઉદયવાળી | માનવી. (ક્ષય વૃદ્ધિને પ્રસંગ સિવાય તિથિની તિથિમાં એટલે ઉદયવાળી તિથિના નિમિત્તે. સંજ્ઞા રાખવાનું જણાવીને ક્ષયવૃદ્ધિના પ્રસંગને (તિથિના નિમિત્તે આરાધના નકકી કરવામાં આ માટે તે એમ કહે છે કે) શ્રી ઉમાસ્વાતિવાચવિગેરે પાઠો ઉપયેગી થાય છે.)
કજીના વચનને પ્રઘોષ તે એમ સંભળાય છે