Tattva Chintamani Anumankhandam

Author(s): Ganesh Upadhyay
Publisher: Ganesh Upadhyay

Page 930

बसिडिसिद्वान्तः।
नया हेत्वाभासत्वस्यैव तबाभावात् वक्ष्यमाणानुगताश्रयापिदिलास नचासत्त्वाच । सर्वसाधारणश्रयासियनुगतलक्षणन्तु पक्षलवच्छेदकप्रकारकपक्षग्रहविरोधितावच्छेदकत्वं, तादृश्यहविरोधितावच्छेदकवञ्चायचाग्टहीताप्रामाण्यकनिश्चयनिष्ठं यादृशविशिष्टनिरूपितविषयित्ववामान्यं तादृश्पक्षग्रहप्रतिबन्धकतानतिरिक्तवृत्ति लादृशविशिष्टत्वं तेन नामिद्धिसामान्यलक्षणवदवच्छेदकत्वविकल्यावकामः, प्रत्येकदलव्यावृत्तिरपि तत्रोक्रदिशाऽवसेया। पक्षतावच्छेदकप्रकारकपहपदेन पक्षतावच्छेदकवान् पक्ष इत्याकारकातिरिकाविषयकग्रहो पायः तेन खरूपामिद्धि-व्यायवासियादेरपि परामर्यात्मकपक्षतावच्छेदकप्रकारकयहविरोधितावच्छेदकत्वेऽपि नातिव्याप्तिः पक्षतावच्छेदकां वा प्रतिबन्धकत्वं ग्राह्यं। एवं स्वरूपासिद्धिरपि नानाविधा माधनताव दकावच्छिन्नमाधनाभाववत्पक्षः, तादृशमाधनाभावव्याप्यवत्पक्षः, माधनवदन्योन्याभाववान् पक्षः, तादृशान्योन्याभावव्याप्यवान् पक्षा, पक्षे माधनतावच्छेदकावच्छिन्नसाधनाभावः, पत्रे तादृशमाधनाभावव्याप्यः, पक्षे साधनतावच्छेदकावच्छित्रसाधनवदन्योन्याभावः, पक्षे तादृशान्योन्यावव्याप्यश्चेति क्रमेणाष्टविधत्वात् । समानप्रकारकज्ञानस्यैव प्रतिबन्धकत्ववादिनां नव्यानां नये तु साधनतावच्छेदकावच्छिन्नसाधनाभाववत्यक्ष इत्यादिरूपा चतुर्विधैव खरूपासिद्धिः न तु पक्षे माधनतावच्छेदकावच्छिन्नसाधनाभावादिरूपापि तज्ज्ञानस्यानुमिति-तत्कारणपरामर्शाप्रतिबन्धकतया हेला-. भासत्वस्यैव तत्राभावात् वक्ष्यमाणानुगतस्वरूपामिद्धिलक्षणस्य तपामत्वाच । पक्षतावच्छेदकावछिन्त्रपक्षविरोधक-साधनतावच्छेदकाव