Tattva Chintamani Anumankhandam

Author(s): Ganesh Upadhyay
Publisher: Ganesh Upadhyay

Page 969

तत्त्वचिन्तामणौ
रप्रसिद्धसानाद्यनुमानं न स्यात् सानादिप्रत्येकव्यभिचारात्। यदि च साध्यतावच्छेदकसानात्वादिसामान्यावच्छिन्नप्रतियोगिताकाभाववति न गोत्वादिकमिति न व्यभिचारः, तर्हि धूमेऽप्येवंव्यभिचाराभावात् साध्यतावच्छेदकेन प्रकारेणाप्रसिद्धमिव प्रसिद्धमपि साध्यं
खादेरित्यर्थः, 'आदिपदाइन्धवत्त्व-गुणवत्त्वादिपरिग्रहः, 'मास्नादौति गोत्वादिषु मास्नादौनां प्रत्येक व्यभिचारज्ञानादित्यर्थः । अभिसन्धिमुद्दाटयति, 'यदि चेति, 'साध्यतावच्छेदकेति ग्टहौतव्यापकतावच्छेदकेत्यर्थः, 'न गोत्वादिकमिति न गोत्वादिज्ञानं, 'न व्यभिचार इति न प्रतिबन्धकौभूतो व्यभिचारयह इत्यथः, तद्धर्मावच्छिन्त्रव्यापकताविषयकपरामर्शहेतु कतद्धर्मावच्छिवविधेयकानुमितिं प्रति तद्धर्मावच्छिसाभाववहृत्तिवरूपव्यभिचारज्ञानं प्रतिबन्धकमित्येव प्राचामभ्युपगमादिति भावः । ‘एवं व्यभिचाराभावादिति ग्टहौतव्यापकतावच्छेदकवहिवावच्छिन्त्रप्रतियोगिताकाभाषवहृत्तित्वरूपव्यभिचारज्ञानाभावादित्यर्थः, माध्यतावच्छेदकेनेति, तथाचेत्यादिः, प्रसिद्धमिव' अप्रसिद्धं वक्रि-साखादिकमिव, ‘माध्यं वहि-मास्त्रादिकं, 'यदि बाधो न दोषइति यदि पक्षतावच्छेदकावच्छिन्नविशेष्यक-तदभावनिश्चयत्वेन तदसुमितौ न प्रतिबन्धकत्वमित्यर्थः। नन्विंदमयुक्तं प्रसिद्धवर्बाधज्ञानं वहिवरूपेण महानसौयवहिवरूपेण वा श्राद्येऽप्रसिद्धवहेरपि माध्यतावच्छेदकवहिवरूपेण अमिद्धिप्रसङ्गः, अन्त्ये तत्मत्त्वे प्रसिद्धवले. वहिवरूपेणामुमितिरापाद्यते महानसौयवहित्यादिना वा प्रथमे