Tattva Chintamani Anumankhandam

Author(s): Ganesh Upadhyay
Publisher: Ganesh Upadhyay

Page 928

'पसिडिसिद्धान्त।
नन्याश्रयामसिया कथमाश्रयासिद्धिद्धाव्या। न शशौयतया गवि श्रृंङ्गनिषेधवत् व्योमकमलमिति वाच्यं। शशशृङ्गनिषेधा न गवौत्युक्तत्वादिति चेत्,
'उपधेयेति, 'असकरात्' ज्ञानासकरात्, यदा ननु उपजीव्यत्नमेव कथं विषयाभेदादित्यत आह, 'उपधेयेति, 'असकरात्' भेदात् । पक्षाप्रसियापि आश्रयासिद्धिः यथा व्योमकमलं सुगन्धि कमलवादित्यादिभ्रमेणामते, 'नन्विति, 'कथमिति, पक्षोऽसिद्ध इत्यत्र मिड्यमिद्धिव्याघातादिति भावः । 'व्योमकमलमिति, निषेध्यमिति शेषः, व्योमीयतया कसलं नास्तीत्युद्भाव्यमित्यर्थ: । 'शाश्टङ्गेति शभौयतया श्टङ्गनिषेधोनास्तीत्युक्त्वादित्यर्थः । श्राश्रयासिद्धेक्तिमुदाहरण: परिहरति, 'व्योमेति व्योमकमलं सुरभीत्यर्थः, 'निश्चितानन्वयत्वेन' व्योमकमलस्य निश्चितान्वयकत्वाभावेन व्योमकमलस्थाप्रसिद्धल्वेनेति यावत्, 'त्रपार्थक' अनुमित्यजनकं, न बाश्रयासिद्धिनिबन्धनमिति भावः । इदन्त्वमतोव्योमकमलस्य पक्षसातात्पर्य्यदशायामुक्तं, यदा तु गगनौयत्वेन प्रसिद्धूकमलमेव पक्षस्तदा तु पक्षविशेषणभावरूपाश्रयामिद्धिरेवेति बोध्यं । नन्वेवं आश्रयामिद्धेराश्रयासिद्धिलाभावे का तळाश्रयासिद्धिरित्यत पार, 'श्राश्रयेति, श्राश्रये पचे विशेषणस्य पक्षतावच्छेदकस्यासिद्धिरभावः 'पारयामिद्धिरित्यर्थः, धान्येन धनवानितिवदभेदे हतौया, उदापरणच माणिक्यमयः पर्वतोवहिमान् धूमादित्यादौ माणिक्यमय