Tattva Chintamani Anumankhandam

Author(s): Ganesh Upadhyay
Publisher: Ganesh Upadhyay

Page 962

बासिद्धान्तः।
यर्थं भ्रमत्वेन ज्ञातादर्थनिश्चयप्रसङ्गश्च तथाचापजीयवेनाधिकबलत्वेन वा पक्षे साध्याभावज्ञानस्व प्रमात्व. निश्चये सव्यभिचारो नान्यथेत्युभयथापि साध्याभावनिश्चयाधौनव्यभिचारज्ञानात् पूर्व ज्ञातं साध्याभावव्यस्य निर्वाहे, 'प्रामाण्ययहवेयर्थमिति निष्कम्पप्रवृत्त्यादिजनके इष्टसाधनत्वादिनिश्चये प्रामाण्यग्रहवेयर्थप्रसङ्ग इत्यर्थः, 'धमत्वेन ज्ञातादिति, तविशेष्यक-तत्प्रकारकनिश्चयादिति शेषः, 'अर्थनिश्चयप्रसङ्गखेति निश्चयत्वेन तद्विशेष्यक-तत्प्रकारकनिश्चयप्रयोज्यस्य उत्पत्तिप्रसङ्गश्चेत्यर्थः, 'तथाचेति तादृशनियमे चेत्यर्थः, 'उपजीव्यत्वेन' प्रतिबन्धकतावच्छेदकत्वेन, 'अधिकबलत्वेन वा' अधिकबलस्वरूपत्वेन वा, अप्रमात्वग्रहनिवर्तकत्वेन . वेति यावत्, अपेक्षणीय इति शेषः, 'भव्यभिचार इति व्यभिचारेण मह वर्त्तते इति व्युत्पत्त्या माध्याभावां निश्चयाकारो यथोक्तविषयको ग्रह इत्यर्थः, अनुमित्यनुत्पादप्रयोजक इतिशेषः, कचित् यभिचार इति पाठः तचाप्ययमेवार्थः, 'उभयथापौति निश्चितप्रामान्यकमाध्याभावनिश्चयाकारव्यभिचारनिश्चयत्वेन प्रतिबन्धकत्वपक्षेऽग्टहीताप्रामाण्यकसाध्याभावनिखयाकारव्यभिचारनिश्चयत्वेन प्रतिबन्धकत्वपक्षेऽपौत्यर्थः, 'साध्याभावनिखयाधौनव्यभिचारचानादिति व्यभिचारज्ञानस्य माध्याभावनिथयाधीनत्वादिति योजना, व्यभिचारज्ञानपदञ्च माध्याभावां 'निशयाकारव्यभिचारज्ञाननिष्ठानुमित्यनुत्पादप्रयोजकत्वपर, माध्याभावनिश्चयपदन्नु माध्याभावोनिश्चीयते येनेति व्युत्पत्त्या पक्षविशे
_121,