Book Title: Tattva Chintamani Anumankhandam
Author(s): Ganesh Upadhyay
Publisher: Ganesh Upadhyay
View full book text
________________
बाधपबपक्षः।
ऽनुमानामिति । व्याप्तस्य पक्षधर्माताजानादनुमित्युत्पादेन संशयनिहतो, अन्यथा विशेषदर्शनस्य संशयविरोधिता भज्येत । न च पधे साध्याभाव प्रतीत्य
स्थले पचौयव्यभिचारसंशयस्यापि प्रतिबन्धकवादिदममङ्गतं. तथापि प्राचीनमताभ्युपगमवादेन इदमभिहितं। ___ भट्टाचार्यास्तु ‘पचे माध्यसन्देह' हेतुमति पचे माध्यमन्देहः पचौयव्यभिचारसंशय इति यावत्, 'अनुमानाज मति शब्दादिना व्याप्तिनिश्चयेऽनुमित्यनुकूलः,(९) तथाच पक्षीयव्यभिचारसंशयसत्त्वेऽपि या शब्दादिना व्यभिचारनिश्चयस्तत्रैव नानुमानोच्छेदः,(२) व्याप्तिनिश्चयासचे तु तस्मात्तदुच्छेद इष्ट एवेति भावः इत्याहुः ।
ननु परामर्थपूर्व माध्यसन्देहासम्भवात् कथं माध्यसन्देहोऽनुमित्यमित्यत बाह, व्याप्तस्येति, 'अनुमित्युत्पादेन' अनुमित्युत्पादेन च,(२) तथाच परामर्श-तजन्यानुमित्योरेव संशयप्रतिबन्धकत्वं न तु परामर्शसामयपि कार्यसहवर्तितया माध्यमन्देहप्रतिबन्धिकेति भावः । ननु तथापि साध्यसन्देहसत्त्वे कथं परामर्शोत्पाद इत्यतप्राइ, 'अन्यथेति ग्राह्यसंभवस्य परामर्शप्रतिबन्धकवे चेत्यर्थः, 'संभयविरोधिता' मंगयोत्तरं मंशयानुत्पादप्रयोजकता।
(१) अनुमित्यप्रतिकूल इति ख, ग । (२) नानुमानमात्रोच्छेद इति ग०। (३) चकारपूरणेन व्याप्तस्य पक्षधमताज्ञानस्येव अनुमित्युत्पादस्यापि
संशयनिवर्तकत्वं सूचित।

Page Navigation
1 ... 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002