Book Title: Tattva Chintamani Anumankhandam
Author(s): Ganesh Upadhyay
Publisher: Ganesh Upadhyay

View full book text
Previous | Next

Page 951
________________ वावचिन्तामो पदार्थभाने यथार्थानुमित्युच्छेदः । अपिचैवं पराथीनुमानेऽप्युपनौतभाने बाधितार्थ उपनौतोऽयं मम - स्वादिविशिष्टे उपनौततत्तादिवैशिष्यविषयकत्वकल्पनं। न चानुमितावापे तादृशस्याप्युपनौतस्य भाने मामय्येव मानमिति वाच्यं । तदमिद्धेः ज्ञानलक्षणायास्तत्प्रकारकप्रत्यक्षत्वस्यैव कार्य्यतावच्छेदकत्वात् । न च विशेषणज्ञानादिरूपविशिष्टबुद्धिसामान्यसामग्रीम-- दयैवानुमितौ तादृशोपनौतस्य भानापत्तिारेति वाच्यं। प्रत्यक्षादिरूपविशेषमामयोसहिताया एव विशिष्टज्ञानसामान्यसामय्याः प्रत्यक्षफलोपधायकत्वादनुमितिमामय्या बलवत्त्वेन च उपनौतप्रत्यक्षादिसामग्रौविरहात्। न चानुमित्यात्मकविशेषमामय्येव वर्त्तते इति वाच्यं । पचतावच्छेदकत्व-विधेयत्व-तदवच्छेदकत्वातिरिक्तस्यानुमितिप्रकारत्वस्यालोकतया तदवच्छिन्नं प्रति मामय्यन्तराकल्पनात् । न च पक्षतावच्छेदकादिविधयैव तादृशस्याप्युपनौतस्यानुमितौ भानमस्तु इति वाच्यं । तदवच्छिन्नपक्षकानुमिति प्रति तदवच्छिन्नपक्षकपरामर्शस्य तदवच्छिन्नविधेयताकानुमितिं प्रति तदवच्छिन्ननिरूपित. व्याप्यादिज्ञानस्य हेतुत्वादिति भावः। मांधकाभावमुक्का बाधकमप्याह, 'अन्यथेति तादृशस्याप्युपनौतस्थानुमितौ भाननियम इत्यर्थः, ‘सकलपदार्थभान इति सकलपदार्थानां माध्य-पक्षोपरि प्रकारतया भाने इत्यर्थः, 'यथार्थानुमितौति भ्रमभिन्नानुमितीत्यर्थः, एतच्चापाततः अमति बाधक ऐव पूर्वोपस्थितपदार्थभानाभ्युपगमात् यत्र च न बाधक तत्रानुमितेर्धमत्वस्य तेनेष्टत्वात् अन्यथा प्रत्यक्षेऽप्युपनौतस्य प्रकार

Loading...

Page Navigation
1 ... 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002