Book Title: Tattva Chintamani Anumankhandam
Author(s): Ganesh Upadhyay
Publisher: Ganesh Upadhyay
View full book text
________________
( ६८ )
अथ बाधपूर्वपक्षः। बाधा न साध्याभाववत्यक्षकत्वं पक्षहत्त्यभावप्रतियोगिसाध्यकत्वं वा, पक्षे साध्याभावज्ञानमावस्य प्रमावज्ञानं विना अधिकबलत्वाज्ञानेन बाधाभावादिति वक्ष्यते। अतएव साध्याभाववत्पत्तित्वमपि न अ
अथ बाधपूर्वपक्षरहस्यं । 'बाध इति बाधितत्वमित्यर्थः, 'माध्याभाववत्पक्षकत्वमिति येन कोनचित् सम्बन्धेन साध्याभाववत्पचसम्बन्धित्वमित्यर्थः, अतो नायिमाभेदः। साध्याभाववत्यक्षादिकं यदि बाधः स्यात्तदैव तत्सम्बन्धित्वं बाधितत्वं स्यात्तदेव च न बाध इत्याह, 'पक्ष इति, ‘माचपदं माकख्यार्थक सर्वेषां पक्षनिष्ठमाध्याभावज्ञानानामित्यर्थः, 'अधिकबलवाज्ञानेन' अधिकबलत्वाभावेन अनुमितिप्रतिबन्धकलाभावेनेति थावत्, अत्र हेतु: ‘प्रमात्वज्ञानं विनेति सर्वच पक्षे माध्याभावज्ञाननिष्ठप्रमावविषयकवानावश्यकत्वेनेत्यर्थः, 'बाधाभावादिति तदिषयस्य माध्याभाववत्यक्षादर्बाधत्वाभावादित्यर्थः, पक्षे माध्याभावज्ञाननिष्ठप्रमावविषयकज्ञानस्यैवानुमितिप्रतिबन्धकतया जाननिष्ठस्य तदिषयवस्थानुमितिप्रबन्धकतानतिरिकवृत्तिलाभावेन हेत्वाभासमामान्यलक्षणस्यैव तत्राभावादित्यभिमानः। 'श्रत एवेति उकरीत्या माध्याभाववत्यक्षस्य बाधवाभावादेवेत्यर्थः, ‘माध्याभाववदिति हेतुनावोदकसम्बन्धेन माथाभाववत्पक्षसम्बन्धित्वं न बाधितलमित्यर्थः,

Page Navigation
1 ... 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002