Book Title: Tattva Chintamani Anumankhandam
Author(s): Ganesh Upadhyay
Publisher: Ganesh Upadhyay

View full book text
Previous | Next

Page 941
________________ ६. सत्वचिन्तामणे प्रमात्वेन ज्ञाता न खरूपसतो हेत्वाभासत्वात् । प्रमात्वज्ञानं विना अधिकबलत्वाभावेनादोषत्वात् अप्रमायामपि प्रमात्वज्ञानेऽनुमितिप्रतिबन्धाच । अथ साध्याभावति पक्षे हेतोः सत्वज्ञाने व्यभिचारः, योगिसाध्ययोः परियतः । 'प्रमात्वेन ज्ञातेति, अनुमितिप्रतिबन्धिकेति भेषः, 'हेत्वाभासत्वादिति हेत्वाभासत्वानुरोधादित्यर्थः । एतदेव विवणेति, 'प्रमात्वज्ञानं विनेति प्रमात्वप्रकारकतज्ज्ञानस्यानुमितिप्रतिबन्धकत्वेन विनेत्यर्थः, 'अधिकबलवाभावेनेति ज्ञाननिष्ठनविषयित्वस्थानुमितिप्रतिबन्धकतावच्छेदकत्वाभावेनेत्यर्थः, 'प्रदोषमात्' हेतुदोषत्वासम्भवात् । ननु हेत्वाभासत्वानुपपत्तिर्न प्रतिबन्धकतायां मानमित्यखरमादाह, 'अप्रमायामपौति, ददमुपलक्षणं सत्यामपि प्रमायां तत्र प्रमावनिश्चयं विना अनुमितिप्रतिबन्धानभ्युपगमाञ्चेत्यपि बोभ्य। निरुतप्रमावग्रहे पक्षे साध्याभाववत्त्वग्रहोऽप्यावश्यक इत्यभिप्रायेण 'प्रमितमाथाभाववत्पक्षो बाध इति द्वितीयपक्षणभिप्रायेण वा शङ्कते, 'अथेति, साध्याभाववनि पक्ष- । इति निरुकप्रथमबाधज्ञाने निरुतद्धितीयबाधज्ञाने वा पक्षतावछेदकावच्छिन्ने साध्याभाववत्त्वस्य हेतौ च पक्षतावच्छेदकावच्छिन्नवृत्तित्वस्य ज्ञान इत्यर्थः, 'यभिचारः' व्यभिचारज्ञानं, हेतौ यद्भूर्मावचित्रवृत्तित्वं विषयौक्रियते तद्धावच्छिन्ने माध्याभाववत्त्वविषयकस्यापि समूहालम्बनज्ञानस्य व्यभिचारज्ञानत्वादित्यभिमानः, तथाच तत एनमित्यनुत्पादसम्भवादनुमितिं प्रति पृथग्वाधवानस्य प्रति

Loading...

Page Navigation
1 ... 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002