Studies In Sanskrit Sahitya Shastra

Author(s): V M Kulkarni
Publisher: B L Institute of Indology

Page 82

Studies in
In the light of the pertinent passage in the A. Bh. we ought to read the text of the KLV thus : ___तथाप्रतीति इति । अस्येयमिति येन संवन्धप्रतीत्युत्पादहेतवः (विभावाः) ।। KLV
___A. Bh. 2 नापि वास्तु इति तृतीयः पक्षः ।
तथाहि-अनुकरणरूपो रस इति. यदुच्यते तत्क
p. 305, 1. 23 (१) सामाजिकप्रतीत्याभिप्रायेण उत (२) नटाभिप्रायेण The third alternative refers to vastu- किंवा (३) वस्तुवृत्तविवेचकव्याख्यातृवुद्धिसमवलम्बनेन vsttavivecaka etc. and is taken up for यथाहुर्व्याख्यातारः खल्वेवं विवेचयन्ति इति । अथ consideration on p. 276 (11. 2-3). In (४) भरतमुनिवचनानुसारेण । the light of these two passages we must read the KLV text as
-A. Bh. Vol. I, p. 274, II. 1-4 "नापि वस्तु....” इति तृतीयः पक्षः । नापि वस्तुवृत्तानुसारेण तदनुकारत्वम् ।
-A. Bh. Vol. I. p. 276, 1.2 3 अस्यार्थः-पदार्थवाच्यार्थो....नन्वर्थशब्दोऽभि- तत्र च पदार्थवाक्यार्थी रसेष्वेव पर्यवस्यत...न धेयवाची ।
त्वर्थशब्दोऽभिधेयवाची । -P. 308, 11. 12-13
-A. Bh. Vol. I, p. 343, Il. 16-17 In view of the text in the A. Bh. we must correct the two words in the KLV text as vākyārthau and natvartha4 अलङ्कारः कटकादिः इष्टजनश्चैतव्यमुत्तमत्व- अलङ्कारः कटकादिः । इष्टजनः विदूषकादिः । एतसूचकम्।
दुभयमुत्तमत्वसूचकम् । -p. 313, II. 13-14
-A. Bh. Vol. I, p. 304, 1.9 We must underline the word işğajanaśca 5. The words vipriya, dehasya, āyāsanam
cf : A. Bh. Vol. I, p. 318, p. 319, abhighāta
(p. 314) p. 320. pātanam, pidanam chedanam bhedanam (p. 315 1. 1) must be underlined as
they are the Pratikas. 6 हस्त इति । हस्ताग्रयोरन्योन्यं निषेधः संघर्षणम् । . हस्ताग्रयोरन्योन्यनिष्पेषः सङ्घर्षणम् । -p.315, 11. 3-4
A. Bh. Vol. I, p. 321, 11. 3-4. We must correct the reading from nisedhah to nispesah as nispesa (mean. ing rubbing) suits the context.
In spite of a few such wrong readings, it must be admitted on all hands that the KLV is highly important, among other things, for a better understanding of the A. Bh. on the Rasādhyāya (and the Bhāyādhyāya).