Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 03
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
View full book text
________________
૨૨૯
મૂવી, ધૂતી. વિકલ્પપક્ષે આ સૂત્રથી ર ન લાગે ત્યારે ભૂમિ, પૂર્તિ થશે. સત્યથતિ હિમ? વM – કૃતિ = પ્રયત્ન, વ્યાપાર. રિય... ૫૩–૯૧ થી 3 ધાતુને જીિ પ્રત્યય લાગ્યો છે. ન રd – અવર = શાપ. નગો... પ–૩–૧૧૭ થી ધાતુને નિ પ્રત્યય લાગ્યો છે. રીનં – હાનિ = નુકશાન. સત્તા–હા... ૫–૩–૧૧૮ થી ટ્રા ધાતુને નિ પ્રત્યય લાગ્યો છે. આ ત્રણે ઉદાહરણ રૂકારાન્ત હોવા છતાં તે %િ અને જૂિ નાં અર્થમાં પ્રત્યય લાગેલા હોવાથી આ સૂત્રથી 8 પ્રત્યય થયો નથી.
પદ્ધ –૪–રૂરૂ અર્થ :– પદ્ધતિ શબ્દથી સ્ત્રીલિંગમાં ડી પ્રત્યય વિકલ્પ થાય છે. વિવેચન – પલાગ્યાં તે – પદ્ધતિ અથવા હનનમ્ – તિ,
પાદરા જિ: – પદ્ધતિ માર્ગ, પંક્તિ. પાલન – વાલિઃ પ–૩–૯૨ થી છે પ્રત્યય. પહિતિ – મ–ી૪–૨-૫૫ થી 7 નો લોપ. પતિ – હિમતિ... ૩–૨–૯૬ થી ૮ નો પર્ આદેશ. પતિ - તતો.. ૧–૩–૩ થી ૬ નો ૬. પતિઃ આ સૂત્રથી વિકલ્પ પદ્ધતી. જીિ પ્રત્યયાત્ત પદ્ધતિ શબ્દ હોવાથી હતો. ર–૪–૩૨ સૂત્રથી હી પ્રત્યયનો નિષેધ થતો હતો. આ સૂત્રની રચના કરી તેથી પતિ શબ્દને કી પ્રત્યય થઈ શક્યો. "
–૪–૩૪ અર્થ – શાસ્ત્ર અર્થમાં $િ શબ્દથી સ્ત્રીલિંગમાં હી પ્રત્યય વિકલ્પ થાય છે. વિવેચન વિચરે (હિંચ) મનયા – $િ: = તે નામનું શસ્ત્ર.
શ - વિ. ૫–૩–૯૨ થી fજી પ્રત્યય. પતિ – આ સૂત્રથી વિકલ્પ રી પ્રત્યય.
