Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 03
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
View full book text
________________
૨૩૩ गुदा मने बाला में क्रोडादि छ तथा तेनुं वर्जन छ. . स्वादिति किम् ? बहवः शोफा यस्याः सा - बहुशोफा = Uni
સોજાવાળી. સોજા એ શરીરનો વિકાર છે સ્વાંગવાચક નથી. • बहु ज्ञानं यस्याः सा - बहुज्ञाना = usi शानवाणी. शान मे भभूत छ. • बहवः यवाः यस्याः सा - बहुयवा = Usi xqanी. ४५ मे प्रास्थि
નથી. આ ત્રણેમાં સ્વાંગવાચક શબ્દો નથી તેથી આ સૂત્રથી તે પ્રત્યય न eundi आत् २-४-१८ थी. आप् प्रत्यय लाग्यो छे.
"अविकारोऽद्रवं मूर्त, प्राणिस्थं स्वाङ्गमुच्यते ।
च्युतं च प्राणिनस्तद्, तन्निभं च प्रतिमादिषु ॥" જે વિકારરૂપે નથી, કવરુપે નથી, મૂર્તરૂપે નથી, પ્રાણીમાં રહેલું છે તે સ્વાંગ કહેવાય છે. તે સ્વાંગ પ્રાણીમાંથી છૂટું પડેલું હોય તો તેને અને તેના સમાન પ્રતિમા વિગેરેમાં પણ સ્વાંગ કહેવાય છે. नासिकोदरोष्ठ-जड्या-दन्त-कर्ण-शृङ्गाऽङ्ग
. -गात्र-कण्ठात् .२-४-३९ मर्थ :- सह - नञ् भने विद्यमान शहने वळने 25. पूर्वपथी. ५२ २३i
नासिका, उदर, ओष्ठ, जया, दन्त, कर्ण, शृङ्ग, अङ्ग, गात्र भने कण्ठ
એવા સ્વાંગ વાચક શબ્દોથી સ્ત્રીલિંગમાં હું પ્રત્યય વિકલ્પ થાય છે. सूत्रसमास :- नासिका च उदरं च ओष्ठच जङ्या च दन्तश्च कर्णश्च शृङ्गं च
अगं च गात्रं च कण्ठच एतेषां समाहारः - नासिकोदरोष्ठजवादन्त
कर्णशृङ्गाङ्गगात्रकण्ठम्, तस्मात्. (समu. ६.) विवेयन :- तुगा नासिका यस्याः सा - तुङ्गनासिकी, तुङ्गनासिका = थी
. नासिवाणी. • कृशम् उदरं यस्याः सा – कृशोदरी, कृशोदरा = श. ४२वाणी
बिम्ब इव ओष्ठौ यस्याः सा – बिम्बोष्ठी, बिम्बोष्ठा = विंबना ३ qu डोवाणी...
दीर्घ जले यस्याः सा – दीर्घजङ्घी, दीर्घजङ्घा = civी सायवाणी. • समाः दन्ताः यस्याः सा – समदन्ती, समदन्ता = समान तपाणी.
