Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 03

Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan

Page 285

ર૭૪ સાર - અવ્યથા.... 3-4-23 થી વચન પ્રત્યય. સાશ્ય+– વનિ 4-3-112 થી નો છું. સાચ્છીમતિ - રૂ. 3-4-71 થી શત્ પ્રત્યય. સારથી+++તિ - સુની. ર–૧–૧૧૩ થી પૂર્વનાં ક નો લોપ. સાગતિ - સાયતિ. અહીં અપત્ય અર્થમાં નથી પણ નિવૃત્ત અર્થમાં પ્રત્યય લાગેલો છે. માટે આ સૂત્રથી 6 નો લોપ થયો નથી. વ્યનાહિત્યેવ- રૂરિયાદ અપત્યમ્ - કારિયી. સાધનિકા 2-488 સૂત્રમાં કરેલી છે. વારિથી રૂછીત - રિચીતિ = તે નટીના અપત્યને ઇચ્છે છે. અહીં અપત્ય અર્થમાં થમ્ પ્રત્યય લાગેલો છે તેમાં છે પરંતુ તે વ્યંજનથી પરમાં નથી પણ એવાં સ્વરથી પરમાં છે માટે આ સૂત્રથી 2 નો લોપ થયો નથી. तद्धितय-स्वरेऽनाति 2-4-92 અર્થ - વ્યંજનથી પર રહેલાં અપત્ય અર્થમાં થયેલાં 6 નો કારાદિ તદ્ધિત પ્રત્યય પર છતાં અને સકારાદિ વર્જીને સ્વરાદિ તદ્ધિત પ્રત્યય પર છતાં લોપ થાય છે. સૂત્રસમાસ :- અગ્ર સ્વસ્થ તો સમાહ: - સ્વરમ્ (સમા. 8) તદ્ધિતી ચસ્વરમ્ - તદ્ધિતસ્વર, તમિ. (ષ. ત.) ન માત્ - સનાત, તમિ. (નમ્. ત.) વિવેચન -જર્વે સાધુ: - Tર્થ = ગાર્ગ્યુમાં સારો. પાર્થ - તત્ર સાથી -1-15 થી પ્રત્યય. જ ન્ય - અવળે -4-68 થી 3 નો લોપ. જન્ય - આ સૂત્રથી ચૂનો લોપ. જ - ના નસ્ય અપત્યનિ - , Mામ્ સમૂદ - રમ્ = ગર્ગનાં