Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 03
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan

Previous | Next

Page 292
________________ ૨૮૧ માટે મુખ્ય એવા છે અને મારી નામનો અન્ય સ્વર આ સૂત્રથી સ્વ થયો નથી. મપિ ફ્લેવ - પ્રિય = પ્રિય છે ગાયને ઇચ્છનાર જેને તે. गावम् इच्छति – गव्यति, गव्यति इति क्विप् – गौः પ્રિયા : યસ્ય સઃ – પ્રિયઃ સાધનિકા ૨-૪-૯૫ માં બતાવેલ પકુમારી પ્રમાણે થશે. પ્રિયકુમાર વૈa = પ્રિય છે કુમારીને ઇચ્છનાર એવો તે ચૈત્ર. कुमारीम् इच्छति – कुमारीयति, कुमारीयति इति क्विप् - कुमारी. fપ્રવેશાણી મારી ૨ – પ્રિય મારી. અહીં બંને ઉદાહરણમાં વિવર્ પ્રત્યયાત્ત નામો છે તેથી આ સૂત્રથી અન્તસ્વર હૃવ થયો નથી. જોતિ શિક્? તત્રીમ્ અતિન્તિઃ - અતિતી = વિણાને જીતનાર. અહીં તત્રી શબ્દ કી પ્રત્યયાન્ત નથી પણ મૂળથી જ દીર્ઘ કારાન્ત છે તેથી આ સૂત્રથી અન્ય સ્વર હ્રસ્વ થયો નથી. મત તિ હિમ? જવાં નમ્ - જો તમ્ = ગોકુળ. ૩માર્યાપ્રિયા – કુમારપ્રિય = કુમારીનો પ્રિય. ન્યાયા: પુરમ્ – વજાપુર = કન્યાનું નગર. અહીં જો, કુમારી અને ત્યા આ ત્રણે શબ્દો અન્ત નથી પણ આદિમાં છે તેથી અન્ય સ્વર ગો, ડી કે મા નથી માટે આ સૂત્રથી હ્રસ્વ થયો નથી. अंशिसमासादिवर्जनं किम् ? पिप्पल्याः अर्द्धम् - अर्द्धपिप्पली = પીપળાનો અડધો ભાગ. અહીં સર્વેશે.. ૩–૧–૫૪ થી અંતિપુરુષ સમાસ થયેલો છે તેથી આ સૂત્રથી અન્ય સ્વર હ્રસ્વ થયો નથી. વડ્ય: શ્રેયસ્થ: યસ્ય લ: – વહુશેયસી = ઘણી કલ્યાણકારી જેને છે તે. અહીં સુ પ્રત્યયાન્ત બહુવ્રીહિ સમાસ છે તેથી આ સૂત્રથી અત્યસ્વર હ્રસ્વ થયો નથી. વિકારથી “ચલેગાવવા” એ પ્રમાણે પૂર્વનાં સૂત્રાશનું અનુકર્ષણ આ સૂત્રમાં થયું છે.

Loading...

Page Navigation
1 ... 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310