Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 03

Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan

Page 278

267 કરવા માટે જ આ સૂત્રની રચના કરી છે. એટલે પ્રાણ પ્રાપ્ત વિષs" થશે. પુત્રપત્યો: વોરીલ્ તપુરુષે –૪–૮રૂ અર્થ - કેવલ પુત્ર અને પતિ શબ્દ પર છતાં પૂર્વે રહેલાં મુખ્ય મા પ્રત્યયાન્તનાં ણ આદેશનો તપુરુષ સમાસમાં દ્ થાય છે. સૂત્રસમાસ - પુત્રઢ પતિશ - પુત્રપતી, તયો (ઈત. .) વિવેચન - વરીષી અન્ય રૂવ અન્ય વસ્થા: સા - વરીષશ્વિ, વોપમનાર્ - 3-147 થી રૂત્ સમાસાન્ત પ્રત્યય થવાથી રીપબ્ધિ થયું છે. વરીષા જે પત્ય સ્ત્રી - તારીષ Hi, સોડપત્યે 6-1-28 થી 3 પ્રત્યય, અનાર્યું. 2-4-78 થી અન્યનો ણ આદેશ અને માત્ર 4-18 થી 6 પ્રત્યય થવાથી વીષા થયું. તારી યાદ પુત્રઃ પતિ વ - શારીષ થીપુત્ર અને વરીષ થી પતિઃ. અહીં પુત્ર અને પતિ શબ્દ અખ્ત હોવાથી આ સૂત્રથી પ્ય નો આદેશ થયો છે. ધ્યેતિ વિમ્ ? રૂાયા પુત્ર: - રૂાપુત્ર = શેઠાણીનો પુત્ર. રૂપમ્ ગતિ - ગ્યઃ માં ઢષ્ણ 6-4-178 થી ય પ્રત્યય લાગ્યો છે. પણ પ્ય સંબંધી ય નથી માટે આ સૂત્રથી 6 આદેશ થયો નથી. केवलयोरिति किम् ? पुत्रस्य कुलम् - पुत्रकुलम्, कारीषगन्ध्यायाः પુત્રવુતમ્ - તારીષ ધ્યાપુત્રjનમ્. અહીં માત્ર પુત્ર શબ્દ અને નથી પણ પુત્રવૃત્ત શબ્દ અત્તે છે. તેથી આ સૂત્રથી આદેશ થયો નથી. અહીં ક્વ માં પ્રકાર છે તેથી વેડૂતો.... ર-૪-૯૮ વિગેરે સૂત્રોમાં નો નિષેધ કરેલો છે તેથી સ્વાદિ કાર્ય નહીં થાય. વન્ય વહુવારી 2-4-84 અર્થ - કેવલ વન્યુ શબ્દ પર છતાં પૂર્વે રહેલાં મુખ્ય મા પ્રત્યયાન્તનાં ખ્ય આદેશનો બહુવ્રીહિ સમાસમાં ડું થાય છે. વિવેચન :- વરીષી વન્યુ યી : - વરીષ સ્થિીવન્યુ = કારીષગન્ધી વૃદ્ધાપત્ય સ્ત્રી છે બધુ જેને તે. અહીં બહુવ્રીહિ સમાસમાં વન્યુ શબ્દ પરમાં છે તેથી પૂર્વે રહેલાં મા પ્રત્યય સંબંધી આદેશનો આ સૂત્રથી .