________________
૨૪૦ સૂત્રથી કી પ્રત્યય વિકલ્પ થયો. અને ના યોગમાં પતિ ના અન્ય રૂનો ૬ આદેશ થયો. અને વિકલ્પપક્ષે હી ન થાય ત્યારે ફૂડપતિ: જ રહેશે. ત્યારે પણ નહીં થાય. मुख्यादित्येव - स्थूलाः पतयः यासां ताः - स्थूलपतयः, बहव्यः ધૂનપતય: યસ્યાં સી – વજુથુલપતિઃ પુ0 = સ્થૂલ સ્વામીવાળી ઘણી સ્ત્રીઓ છે જેમાં એવી નગરી. પૂનપતયઃ – અહીં આ સૂત્રથી ૩ ના વિકલ્પપક્ષમાં રહી ન થવાથી અન્ય ૬ નો પણ આદેશ ન થયો. તે પૂનપતય: શબ્દનો વધુ શબ્દની સાથે ફરીથી બહુવિધિ સમાસ કરવાથી પત્યા બહુદ્વીતિ મુખ્ય નથી પણ પૂનપત્યના મુખ્ય છે તેથી પત્યા બહુવ્રીહિ મુખ્ય ન હોવાથી આ સૂત્રથી હી પ્રત્યય ન થયો. પૌષ્યિો ... ૨-૪–૧૯ થી મુખ્યનો અધિકાર ચાલ્યો આવે છે. '
સાર–૪–૪૬ અર્થ - પૂર્વપદ સહિત હોય તેવા પતિ અન્તવાળા શબ્દોથી સ્ત્રીલિંગમાં
વિકલ્પ થાય છે અને તેના યોગમાં અન્યનો ન થાય છે. સૂત્રસમાસ – વિના સહિત – સાવિ, તા. (સહ બહુ.) વિવેચન :- પ્રારા પતિ – પ્રામની, પ્રામપતિ ગામની સ્વામિની.
અહી રામ એ પૂર્વપદમાં છે અને પતિ શબ્દ અત્તે છે તેથી પૂર્વપદ સહિત એવા પતિ અંતવાળા શબ્દને સ્ત્રીલિંગમાં આ સૂત્રથી પ્રત્યય વિકલ્પ થયો છે અને ના યોગમાં પતિ ના અન્ય ફનો ન આદેશ થયો છે. સરિતિ ફિ...? પતિઃ ચન્ - અહીં કોઈ પૂર્વપદ નથી તેથી આ સૂત્રથી કી પ્રત્યય થયો નથી. પ્રાનસ્ય પરિયિમ્ – અહીં સમાસ ન હોવાથી પૂર્વપદ નથી તેથી આ સૂત્રથી ૩ પ્રત્યય થયો નથી. પૂર્વનાં સૂત્રથી સિદ્ધ હોવા છતાં આ સૂત્ર બનાવ્યું તેથી બહુવીહિ સમાસની નિવૃત્તિ થઈ છે.
સપાતો –૪–૧૦: અર્થ:- સપત્ની વિગેરે શબ્દોમાં પતિ શબ્દથી સ્ત્રીલિંગમાં પ્રત્યય થાય છે
