________________
૨૮ : શ્રીમદ્દ અને ગાંધીજી
ભાષાંતર એક બસમાં ભુલાઈ જતાં ગુમાઈ ગયાં. જે પછીથી મળ્યા જ નહિ.૨૭
તે પછીથી દક્ષિણ આફ્રિકામાં હિંદીઓને વિજય થયે ત્યાં સુધી ગાંધીજી ત્યાં રહ્યા. અને વિ. સં. ૧૯૭૨માં હિંદ આવ્યા પછી તેમણે ત્રીશ વર્ષ સુધી અંગ્રેજ સરકાર સામે અહિંસક લડત ચલાવી, સાથે સાથે સત્યાગ્રહ, ખાદી, અસ્પૃશ્યતાનિવારણ વગેરે પ્રવૃત્તિઓ ઉપાડી, અને અન્યાય સામે જીત મેળવવા દેશને જાગ્રત કર્યો. તે અરસામાં ઉજવાતી “શ્રીમદ્ રાજચંદ્રની જયંતી” નિમિત્તે તેમણે ભાષણે પણ કરેલાં, જેમાં તેમણે પિતાના પર શ્રીમદે કરેલા ઉપકારને ઉલેખ કરી, તેમનું ઋણ જાહેરમાં સ્વીકાર્યું હતું.
ધર્મ, સમાજસેવા અને રાજકારણમાં ગાંધીજીએ દર્શાવેલા અને આચરણમાં મૂકેલાં સત્ય અને અહિંસાના - ૨૭. જુઓ. “શ્રીમદ રાજચંદ્ર અર્ધ શતાબ્દી સ્મારક ગ્રંથ”,
Jain Education InternationaFor Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org