________________
अव्ययाः (क) तथाहि, प्राक्, ततः, किञ्च, अपरम्, मुहुर्मुहुः । (ख) यथाशक्ति ।
अभ्यासः
मौखिकम् 1. पठ और अर्जु धातुओं के विधिलिङ में रूप बोलिए (Conjugate पठ् and अर्ज in
विधिलिङ्)। 2. संस्कृत में उत्तर दीजिए (Answer in Sanskrit)
(क) जनाः किम् वाञ्छन्ति ? (ख) किम् जनाः मुहुर्मुहुः खादेयुः ? (ग) किम् वृद्धाः
अपि व्यायामम् कुर्युः ? (घ) किम् बालकाः देशम् उन्नयेयुः ? लिखितम् 3. पढ़े हुए शब्दों के आधार पर 'मम शरीरम्' विषय पर संस्कृत में आठ वाक्य लिखिए
(Making use of the known vocabulary, write eight sentences in
Sanskrit on मम शरीरम्)। 4. इन शब्दों की सहायता से रिक्त स्थानों की पूर्ति कीजिए (Fill in the blanks
with the help of following words) - प्रयोगः, निर्मलम्, शुद्धम्, प्राक् . (क) त्वम् ...
- वस्त्रम् धारयेः । (ख) यूयम् सदा सूर्योदयात् " उत्तिष्ठेत । (ग) ईश-वन्दनया हृदयम् .........." भवति ।
(घ)-शोधकस्य ............. प्रतिदिनम् आवश्यकः न अस्ति । 5. संस्कृत में अनुवाद कीजिए (Translate into Sanskrit)(क) छात्र शक्ति के अनुसार पढ़ें। (Students should study according to their
capability.) (ख) लोग अपने शरीरों को स्वस्थ रखें। (People should keep their bodies
healthy.) (ग) किसान खेतों को पानी से सींचें । (Farmers should water their fields.) (घ) हम देश को ऊँचा उठाएँ । (We should uplift our country.) (ङ) तुम दोनों घर न जाओ । (Both of you do not go home.)
