________________
१४२
सम्यक् चारित्र-चिन्तामणिः
यम या नियम रूपसे अन्नका त्याग कराते है पश्चात् क्रमसे पेयका भो त्याग कराते हैं । बुद्धिमान् निर्यापकाचार्य निरन्तर क्षपकका उत्साह बढ़ाते रहते हैं ।। २५-३१ ॥
३६ ॥
आगे निर्याfपकाचार्य क्षपकको क्या उपदेश देते हैं, यह कहते हैंक्षुत्पिपासादिना जात कष्टं नानानिदर्शनैः । दूरीकुर्यात् सदा साधुनिर्यापणविधिक्षमः ॥ ३२ ॥ साधो' न विद्यते कश्चित् पुद्गलो जगतीतले । यो न मुक्तस्त्वया पूर्वं केय भुक्ते रतिस्तव ॥ ३३ ॥ नारके कियतो वाधा विसोढा क्षुत्तृषोस्त्वया । संस्मरनित्यमात्मानं ज्ञानानन्दस्वभावकम् ॥ ३४ ॥ आत्मा न म्रियते जातु पर्यायो ह्येवमुच्यते । पर्यायस्य स्वभावोऽयं न हतु ं शक्य एव ते ॥ ३५ ॥ विधिना कृत संन्यासो भव्य सान्तमवार्णवः । नियमान्निवृति याति पृथकत्वभव मध्यके ॥ बालबालोऽथवा बालो बालपण्डित एव च । मृत्यवो बहवः प्राप्ता भ्रमता भवकानने ॥ ३७ ॥ पण्डितोऽयमृतिः प्राप्ता विधेह्येतां सुनिर्मलाम् । पण्डिते मरणे प्राप्ते पण्डित पण्डित सम्मृतिः ॥ ३८ ॥ सुलभा ते भवेदेव साहस कुरु सत्वरम् । निर्यापकवचः श्रुत्वा क्षपकः शुद्धचेतसा ॥ ३९ ॥ ध्यायन् पञ्च नमस्कार मन्त्रं प्राणान् विसर्जयेत् । क्षपकस्त्रिदिव याति संन्यासस्य प्रभावतः ॥ ४० ॥ तत्र भुङ्क्ते चिरं भोगान् बन्दते च जिनालयान् । मेरु नन्दीश्वरादीनां स्थायिनोऽकृत्रिमान् सदा ।। ४१ ।। अर्थ - निर्यापण विधि करानेमे समर्थ साधु निर्यापकाचार्य, क्षुधातृषा आदिसे उत्पन्न कष्टको अनेक दृष्टान्तोके द्वारा दूर करता रहे । हे साधो ! इस पृथिवीतलपर ऐसा कोई पुरुष नही है जिसे तूने पहले भोगा न हो । अत भुक्तभोगी हुई वस्तुमे तुम्हारा यह राग क्या है ? नरकपर्यायमे तूने क्षुधा तृषाकी कितनी बाधा सही है । तूं निरन्तर ज्ञानानन्द स्वभावो आत्माका स्मरण कर । आत्मा कभी नही मरतो है, मात्र पर्याय हो छूटती है, पर्यायका यह स्वभाव तुम्हारे द्वारा हरा नही जा सकता । जिसका ससार सागर सान्त हो गया है, ऐसा भव्य