________________
૯૭
હોવા છતાં ભેગા ન થાય. ઉપરવાળો આઠ કિ. મી. દૂર હોય. નીચેવાળો એટલે જ હોય ને. કંઈ જગ્યાએ ભેગા થાય તેનું ધ્યાન રાખવાનું. બંનેના અવાજ નજીક આવ્યા જણાય. એકાએક બંને સાઇડ ઝળહળાટ થાય. આ જીપ અને સામે લક્ઝરી તે સેકંડમાં પરખાય. પણ એ સેકંડનો જ ઝબકારો. વળી પાછી ટપકાની કીડીઓ. હવે બેયની હાર દૂર જતી હોય. લાલ ટપકાં પણ હોય. વિરલી ઉપાશ્રયનાં ધાબેથી આ રૉડલીલા ભાળી. રોજ ભાળી. ઉત્સવ હતો. સાઉન્ડ સિસ્ટમ રાતે ચાલુ રહેતી. અવાજ પકડાતો નહીં. ભાવના પૂરી થાય તે સાથે જ ટપકાં ગાયબ હોય. રાતે આબુ પર ગાડીઓની અવરજવર નથી હોતી. ભાવના ચાલુ થાય તે પહેલા ટપકાં રમતાં જ હોય. ઘેરઘુર પણ પહોંચે આપણા સુધી.
ભારજાથી પણ આબુની ગાડીઓ જોઈ છે. કેવળ પીળી રોશની. દૂરી હોવાથી ઝળકાટની ગતિ મંદ. પણ જોઈ છે જરૂર. શાંતિ આશ્રમની ગુફાથી રાતે આ ટપકાં મોટા આકારમાં જોયાં છે. કાછોલીથી આ ટપકાં નજીક લાગ્યા છે. માનપુરથી આ ટપકાં નથી દેખાતાં.
ગરમીના દિવસોમાં ઉનાળો ત્રાસ વર્તાવે છે. પસીનો સૂકાતો નથી ને લૂછાતો નથી. ગળું સૂકાયા કરે છે ને ભીંજાતું જ નથી. લૂ સવારથી વાય છે. પરંતુ રાતની વાત અલગ છે. રેગિસ્તાનની ઠંડી હવા રાતે વહેતી આવે છે. સૂરજ ડૂબે તેના બેત્રણ કલાકમાં શીતળતાની લહેરો છૂટે છે. ગામવાસીઓ પોતપોતાના ઘરનાં ધાબે પોઢે છે. ગાદલા પર સૂએ. જાડી રજાઈ ઓઢે. તબિયત સુધરી જાય તેવી ઠંડક વર્તાય. આબુના પડછાયે રહેતાં ગામડાઓની રાત વાસંતી હોય છે, નીંદર આષાઢી હોય છે.
(વિ. સં. ૨૦૬૦)
૧૧
ધોળકા અને કલિકુંડ
ચિલોડા, કાર્તિક વદ-૨
ધોળકા આજે કલિકુંડનાં નામે પ્રસિદ્ધ છે. આજનું કલિકુંડ જ્યારે કેવળ ધવલક્કપુરમ્, ધોલકા હતું ત્યારે રાજા વીરધવળને સ્વપ્ન દ્વારા બે રત્નો મળ્યાં. વીરધવળે સપનેય કલ્પના ન કરી હોય તેવાં મહાન રત્નો. નામ : વસ્તુપાળ અને તેજપાળ. આ બંધુબેલડી માટે ખૂબ લખાયું છે : વસંતવિલાસ મહાકાવ્યમ્, સંઘપતિ ચિરતમ્, સુકૃતસંકીર્તન, કીર્તિકૌમુદી, સુકૃતકીર્તિકલ્લોલિની અને બીજું તો અઢળક. આ બે રત્નોએ ધોળકાને સ્વર્ગીય વૈભવથી મઢી દીધું હતું. ધોળકાનો ડંકો ભારતમાં અને ભારત બહાર વાગતો હતો. આ બધું જ જાણીતું છે.
શ્રીસીમંધર સ્વામી ભગવાનને મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં ત્રણ રત્નોની પ્રશસ્ય આગાહી કરવી પડે તેવી અજાયબ તેજસ્વિતા આ ધોળકાએ જમાવી હતી એ જમાનામાં.
મંત્રીશ્વર વસ્તુપાળ શત્રુંજયની યાત્રા કરવા નીકળ્યા. રસ્તે જ દિવંગત બન્યા. મંત્રીશ્વર તેજપાળ શંખેશ્વરની યાત્રા કરવા નીકળ્યા. રસ્તે જ દિવંગત
બન્યા. બંને ભાઈનું જીવન તો સમાન હતું - મૃત્યુ પણ એકદમ સમાન. એક ખોળિયે બે જીવ તે આનું નામ. અનુપમાદેવી તો ગુજરાતની મા. તે પણ દિવંગત થઈ ચૂકેલા. મંત્રીશ્વર વસ્તુપાળના સ્વર્ગવાસના સમાચાર સાંભળીને શ્રીવર્ધમાન સૂરિજી મહારાજાએ અખંડ આયંબિલ દ્વારા વર્ધમાન તપ કરવા માંડ્યો. સંઘે પારણાનો અત્યંત આગ્રહ કર્યો. સૂરિજીએ શંખેશ્વરજીની યાત્રા બાદ જ પારણું કરવાની ભાવનાથી વિહાર કર્યો. શંખેશ્વરજીના રસ્તે જ અધવચાળે સૂરિજી દિવંગત થયા. દેવ બન્યા. શંખેશ્વર તીર્થના અધિષ્ઠાયક થયા. દેવ થતાવેંત
