________________
૧૪૦
પૂર્વ-પ્રવચનમાળા
પણ શ્રાવસ્તીનગરીમાં "કોષ્ટકવન" માં પધાર્યા. બંને મહાપુરુષોના સાધુઓ શ્રાવસ્તી નગરીમાં ભિક્ષા માટે જાય છે. એક બીજાને જુએ છે. પરસ્પર વાતો પણ થાય છે.
બંને પક્ષના સાધુઓના મનમાં કેટલાક પ્રશ્નો પણ પેદા થાય છે.
ભગવાન પાર્શ્વનાથ અને ભગવાન મહાવીર બંને સર્વજ્ઞ ! આપણો ધર્મ સર્વજ્ઞભાષિત... તો પછી (૧) પાર્શ્વનાથે સાધુ-સાધ્વીઓને ચાર મહાવ્રતો બતાવ્યાં જ્યારે મહાવીરે પાંચ મહાવ્રતો બતાવ્યાં,... આવું કેમ ? (૨) પાર્શ્વનાથના સાધુ સાધ્વીઓ કોઈ પણ રંગનાં કપડાં પહેરે છે, જ્યારે મહાવીર ભગવાનના સાધુ સાધ્વીઓ શ્વેત વસ્ત્ર જ કેમ પહેરે છે ?
શ્રી ગૌતમ સ્વામીએ સાધુઓના મનનું સમાધાન કરવા ઇચ્છા કરી. તેઓ સામે ચાલીને કેશીકુમાર શ્રમણ પાસે જાય છે. કેશીકુમાર શ્રમણ ગૌતમનું સમુચિત સ્વાગત કરે છે.
એ સમયે હિંદુકવનમાં અનેક અજૈન સાધુ-સંન્યાસીઓ પણ કુતૂહલવશાત્ ત્યાં આવે છે. હજારો ગૃહસ્થો આવે છે. દેવ, દાનવ, યક્ષ, રાક્ષસ, કિન્નરો પણ અદૃશ્ય બનીને ઉપસ્થિત થાય છે.
વાર્તાલાપનો પ્રારંભ પણ કેશીકુમાર શ્રમણ કરે છે, ગાથા ૨૧ થી ૮૫ સુધી બંનેનો વાર્તાલાપ બતાવ્યો છે. ખૂબ જ માર્મિક, બોધક વાર્તાલાપ છે. અંતમાં કેશીકુમાર શ્રમણ કહે છે.
साहु गोयम् ! पण्णा ते छिन्नो मे संसओ इमो । नमो ता संसयाईय सव्ववसुत्तमहोदही ।
"હે ગૌતમ, આપની બુદ્ધિ સર્વશ્રેષ્ઠ છે. આપે મારો સંશય દૂર કર્યો, હે સંશયરહિત મહાત્મા, સર્વસૂત્રમહોદધિ, મારા આપને નમસ્કાર છે !”
કેશીકુમાર શ્રમણ પંચમહાવ્રતમય ધર્મનો સ્વીકાર કરે છે અને શ્રમણ ભગવાન મહાવીરના ધર્મતીર્થમાં મળી જાય છે.
૮૯ ગાથાઓનું આ અધ્યયન છે.
૨૪. પ્રવચન માતા ઃ
આ અધ્યયનમાં ૫ સમિતિ, અને ૩ ગુપ્તિ જેને "અષ્ટ પ્રવચન માતા” કહે છે, એનું સ્વરૂપ બતાવ્યું છે. ૧. ઇયસમિતિ, ૨. ભાષા સમિતિ, ૩. એષણા સમિતિ, ૪. આદાન નિક્ષેપ સમિતિ, ૫. ઉચ્ચારાદિ-પરિષ્ઠાપનિકા-સમિતિ, આ પાંચ "સમિતિ” છે ૧. મનોગુપ્તિ, ૨. વચનગુપ્તિ, ૩. કાયગુપ્તિ-આ ત્રણ "ગુપ્તિ"ઓ છે.
Jain Education International 2010_03
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
