________________
ધર્મધ-ચંથમાળા : ૩૦ :
પરિગ્રહમાં ત્રસરેણુ જેટલે પણ કેઈ ગુણ રહેલો નથી, જ્યારે દેશે તે મેટા પર્વત જેવડા ઉત્પન્ન થાય છે.
ઘણું પરિગ્રહવાળાની હાલત શું થાય છે? તે પણ સ્પષ્ટતયા જણાવ્યું છે
मुष्णन्ति विषयस्तेना, दहति स्मरपावकः । रुन्धन्ति वनितान्याधाः, सङ्गैरङ्गीकृतं नरम् ॥ १ ॥
ઘણે પરિગ્રહ એકઠો કરનાર મનુષ્યને વિષયરૂપી ચોર લૂંટી લે છે, કામરૂપ અગ્નિ બાળે છે અને વનિતા એટલે સ્ત્રીરૂપી શકારીઓ તેના માર્ગનું રુંધન કરે છે. તાત્પર્ય કે-જ્યાં ઘણે પરિગ્રહ એકઠે થાય છે ત્યાં રાજસિક અને તામસિક વાતાવરણ વ્યાપી જાય છે, તેથી વિષયની ઉત્પત્તિ વિશેષ થાય છે અને સ્પર્શનેન્દ્રિય મનેઝ સ્પર્શમાં, રસનેંદ્રિય સારું સારું ખાવામાં, ધ્રાણેન્દ્રિય સુગંધી પદાર્થોના ઉપગ કરવામાં, ચક્ષુરિન્દ્રિય રૂપ-રંગ જોવામાં અને શ્રોત્રેન્દ્રિય મધુર શબ્દોને આસ્વાદ લેવામાં તત્પર રહે છે. તે સાથે કામની ઉત્પત્તિ પણ વિશેષ હેવાથી અગ્નિવૃતન્યાયે તે સદા જલતે જ રહે છે. અને કદાચ અતિપરિગ્રહવાળે સ્વયં કામાતુર ન થાય તે લક્ષ્મીની લાલચુ સ્ત્રીઓ તેને પિતાની જાળમાં ફસાવવાની કોશીશ કરે છે અને તેમાં ઘણે ભાગે તેઓ સફલ થાય છે. વળી ઘણા પરિગ્રહની પંચાતમાં પડેલા મનુષ્ય આહાર-વિહારમાં અનિયમિત થવાથી કે ઘણા કેમલ થઈ જવાથી વિવિધ વ્યાધિઓવડે ઘેરાય છે અને તેમના પરિગ્રહને સારે એ ભાગ વૈદ્ય,
