________________
ચૌદમું :
૯ ×
પાપના પ્રવાહ
વિચારીને હ કરવા નહિ અને આપત્તિ આવે તે એને પૂર્વ પાપેાના ઉદય સમજીને વિષાદ કરવા નહિ. તાત્પર્ય કે અને અવસ્થામાં પ્રસન્ન રહીને પાતાનાં વર્તમાન કર્તવ્યાને જ સુધારવાં.
જ્યાં ઈચ્છા બળવાન હાય છે, વાસનાએ જોરદાર હાય છે અને પૌદ્દગલિક પદાર્થોં પ્રત્યે પરમ પ્રીતિ હોય છે, ત્યાં હર્ષ અને શાકનુ સામ્રાજ્ય જામી પડે છે, તેથી ઈચ્છાઓનુ દમન કરવું, વાસનાઓને કાબૂમાં રાખવી અને પૌદ્ગલિક પદાર્થીની નિઃસારતા ચિંતવવી એ સાચું ડહાપણ છે.
મારી અમુક ઇચ્છા પૂરી ન થઇ, મારું' અમુક કામ પાર ન પડ્યું વગેરે વિચારા કરીને આત્માને શાકસ તપ્ત કરવા નહિ. કહ્યું છે કેઃ
गते शोको न कर्तव्यो, भविष्यं नैव चिन्तयेत् । વર્તમાનેન યોગેન,વર્ત્તત્તે ૢિવિપક્ષળાઃ ॥ ? ||
જે વાત બની ગઇ તેના શાક ન કરવા, તેમજ ભવિષ્યની ચિંતાઓ પણ કરવી નહિ, કારણ કે ભવિષ્ય એ વર્તમાન કાળનુ` જ પરિણામ છે. તેથી વિચક્ષણ પુરુષ વર્તમાન ચાગને જ સભાળે છે.
હુષ અને શાક અને મનની કલ્પનાઓ છે અને તેને સમજણથી જીતી શકાય છે, માટે સુજ્ઞજનાએ ઉચ્ચ પ્રકારની સમજ કેળવીને હષ શાક પર કાબૂ રાખવા.
( ૧૬ ) પરપરિવાદ.
કાઇની નિ ́દા કરવી, કૈાઇની કુથલી કરવી, કાઇનુ ઘસાતું ખેલવુ` કે કોઈનુ કપાતુ' ખેલવું, તેને પરપરિવાદ કહેવામાં
