________________
ચૌદમું :
: ૪૩ :
પાપના પ્રવાહ
6
6
નથી ! મારી પાસે અખૂટ ધન છે, અઢળક સપત્તિ છે, અપૂર્વ રિદ્ધિ છે! અહા મારું ઐશ્વર્ય !' તે ભવાંતરમાં ઐશ્વર્યથી હીન થાય છે એટલે કે દીન-દુઃખી હાલતમાં જન્મે છે. જે મનુષ્ય ખલનું અભિમાન કરે છે કે મારા જેવા અળિયે બીજો કાઇ નથી ! મારા ખળની શી વાત ! હું ભલભલાને હરાવી દઉં છું !' તે ભવાંતરમાં ખલહીન એટલે માયકાંગલે થાય છે. જે મનુષ્ય રૂપનું અભિમાન કરે છે કે · મારા જેવા રૂપાળા કાઇ નથી, હું કામદેવના અવતાર છુ, મારું રૂપ જોઈને લેાકા માહ પામે છે !' તે ભવાંતરમાં રૂપહીન એટલે કાણા-કૂખડા થાય છે. જે મનુષ્ય તપને મદ કરે છે કે ‘હુક મહાન્ તપસ્વી છું, મારા જેવી તપશ્ચર્યા ખીજા કાઈ કરી શકતા નથી !! તે ભવાંતરમાં તપ કરવાની શક્તિથી રહિત થાય છે. અને જે મનુષ્ય શ્રુત કે વિદ્યાના મઢ કરે છે કે મારા જેવું શાસ્ત્રજ્ઞાન કાઈને નથી, હું મહાપડિત છું, મહાજ્ઞાની છું !' તે ભવાંતરમાં ભૂખ થાય છે.
6
"
આ સ્થળે સુજ્ઞ મનુષ્ય એવા વિચાર કરે કે હે જીવ! તેં અત્યાર સુધીમાં દરેક પ્રકારની જાતિમાં જન્મ ધારણ કર્યાં છે, તેા જાતિનું અભિમાન શું ? જાતિ કેાઈ શાશ્વત વસ્તુ નથી, માટે તેના ગર્વ ન કર. હે જીવ! તને જે કઈ લાભ થાય છે તે અતરાય કર્મના ક્ષય થવાથી થાય છે, તેમાં હ શું અને અભિમાન શું? વળી આવા લાભ તને એકલાને જ થતા નથી પણ જે કાઈ પૂર્વભવમાં દાનાદિ ક્રિયાઓ કરે છે, તે સર્વને થાય છે, માટે લાભના મદ ન કર. હે જીવ ! ફુલના ઊંચાનીચાપણાથી શું? જે તું ઉચ્ચ કુલમાં જન્મ્યા છે, છતાં
