________________
સૌં :
: ૩૯ :
પાપને પ્રવાહ પુત્ર, સ્ત્રી, સ્વામી અને નેકરની અતિ તર્જના કરવી નહિ, કારણ કે ગમે તેવું ઘટ્ટ હોવા છતાં ઘણું મથાયેલું દહીં પિતાને દેહ છોડી દે છે (છાશ થઈ જાય છે) અર્થાત અતિ તર્જનાનું પરિણામ બૂરું આવે છે.
કોધ કરવાને ટેવાયેલા મનુષ્યોએ પિતાની જાતને સુધારવા માટે એ વાત યાદ રાખવી ઘટે કેઃ
पढमं चिअ रोसभरे, जा बुद्धी होइ सा न कायवा। किंपाकफलाणमिव न सुन्दरो होइ तीह परिणामो ॥१॥
ક્રોધને ઉદય થતાં જે વિચારે પહેલા આવે છે, તે પ્રમાણે વર્તવું નહિ, કારણ કે કિપાક વૃક્ષનાં ફલેની જેમ તેનું પરિણામ સુંદર હતું નથી અર્થાત્ કિપાક વૃક્ષનાં ફલે ખાતી વખતે મધુર લાગે છે, પણ ચેડા સમયમાં જ પ્રાણુને નાશ કરે છે, તેમ ક્રોધથી કરાયેલું કામ થેલીવાર મનને સુંદર લાગે છે પણ તેનું પરિણામ અત્યંત બૂરું આવે છે.
કેધને જીતવાનું મુખ્ય સાધન ક્ષમા છે. કહ્યું છે કેઃ क्षमाखड्गः करे यस्य, दुर्जनः किं करिष्यति । अतृणे पतितो वह्निः, स्वयमेवोपशाम्यति ॥१॥
જેના હાથમાં ક્ષમારૂપી તલવાર છે, તેને દુર્જન શું કરશે ? ઘાસ વગરની જમીન પર પડેલો અગ્નિ પોતાની મેળે જ ઓલવાઈ જાય છે. સારાંશ કે-દુર્જન મનુષ્ય આપણા પર ક્રોધ કરે અને આપણે તેને ક્રોધથી પ્રતિકાર કરીએ તે મામલે
