________________
પિતાના જીવનમાં સદાચાર આચરે, પણ એમ કર્યા છતાં તે તેનું જીવન દુઃખી હોય તે તેના સદાચારથી તેને કશે લાભ થયો હોય એમ દેખાતું નથી. આપણે માનીએ છીએ કે જેમાં બદલે મળશે એવી એક બીજી દુનિયાને આપણને અનુભવ થશે, પરંતુ જડવાદી એવી આશા રાખી શકતો નથી. તેના સિદ્ધાંત પ્રમાણે તે આ એકજ દુનિયા છે, અને તે વિના બીજી દુનિયા થવાની જ નથી. માણસના મરણ પછી તેનાં વખાણ કરવામાં શું અર્થ છે? એ સ્થિતિમાં તે આપણું વખાણથી કઈ લાકડાના ઢીમચા પર અસર થાય છે તેના પર અસર થાય. માણસ ગમે તેટલું ભૂંડું જીવન ગાળે તો પણ તેનું મરણ થયા પછી તેની વડ કરવાથી અહીં તેને જે આનંદ થયો હતો તે કંઈ થડે
એ થવાનો છે? કીતિ આભાસરૂપ છે અને સદાચાર માયારૂપ છે. સુખભોગ વગર કંઈ વાસ્તવિક નથી, તેથી આ ચીની જડવાદી પિતાના સમકાલીનને એવી સલાહ આપતો હતો કે તમે થોડી વારમાં મરી જવાના છે એ સમજીને સુખ શોધ અને લેકમતની અવગણના કરીને ખાઈપી લે. ખરા જડવાદને મત આ છે. અપવાદ તરીકે અમુક જણ જડવાદને માની શકે અને નીતિમાન જીવન પણ ગાળી શકે, પરંતુ તમામ જમાનાના સાધારણ માણસોને એ અનુભવ થએલો છે કે જે જડવાદી માણસ ઈશ્વર તથા આવનાર જીવનને ઈનકાર કરે છે તેને સ્વાર્થ તથા ભોગવિલાસનું બાનું સહેજે મળી શકે છે.
(૨) હિંદી જડવાદક જડવાદનું છેવટનું રૂપ ઉપર પ્રમાણે છે. એ જાવાદ જે હિંદુસ્તાનમાં ઊભે થશે હેય તે તે ચાર્વાક વાદરૂપે ઊભો થયો છે. પરંતુ જડવાદ જુદા જુદા દરજજાનો હેય છે, અને વિશ્વ જાણે એક સંચે હેય એવી રીતે જે વિચારચારણીમાં તેનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું હોય, અને તેની ઉત્પતિ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
