________________
५०
વિરભક્તામર
[श्रीधर्मवर्धनकृत
સ્પષ્ટીકરણ સાંવત્સરિક દાન–
દરેક તીર્થંકર દીક્ષા લે તે પૂર્વે એક વર્ષ પર્યત દાન દે છે. આ દાન સૂર્યોદયથી માંડીને તે ભેજનના સમય સુધી દેવામાં આવે છે. પ્રતિદિન એક કરોડ અને એંસી લાખ સુવર્ણનું દાન દેવામાં આવે છે. આ વાતના ઉપર આવશ્યક-નિયુક્તિ પ્રકાશ પાડે છે. ત્યાં કહ્યું છે કે
"एंगा हिरण्णकोडी, अडेव अणूणगा सयसहस्सा। सूरोदयमाईअं, दिज्जइ जा पायरासाओ ॥"
-गाथांर २१७.
भगवच्चरणदर्शने फलाधिक्यमाह
यादृक् सुखं भवति ते चरणेऽत्र दृष्टे ___ तादृक् पर वदनेऽपि न देहभाजाम् । प्राप्ते यथा सुरमणौ भवति प्रमोदो नैवं तु काचशकले किरणाकुलेऽपि ॥ २० ॥
टीका हे वीर! याहक सुखं ते-तव चरणे-पादे दृष्टे सति भवति ताहक पर:-अन्यो य ऋभुः-देवस्तस्य वदनेऽपि-मुखेऽपि दृष्टे सति न । “सुरनिर्जरदेवतर्भु" (अभिधान० का० २, श्लो० २) इति हैमः । केषां ? 'देहमाजां' देह-शरीरं भजन्ते-सेवन्ते इति देहभाजः-प्राणिनस्तेषां । दृष्टान्तमाहयथा सुरमणौ-चिन्तामणौ प्राप्ते सति प्रमोदो-हर्षो भवति । किरणाकुलेऽपि किरणैराकुले-व्याप्तेऽपि चाकचिक्याधिकेपि काचशकले एवं न-सुरमणाविव प्रमोदो न भवति । तव चरणश्चिन्तामणिः, परदेवमुखं (तु ) काचशकलमिति स्पष्टार्थः ॥ २०॥
अन्वयः
(हे 'सिद्धार्थ'-सुत! ) अत्र ते चरणे दृष्टे यादृक् सुखं देह-भाजां भवति, ताक पर-ऋभु-वदने अपि न ( भवति), यथा सुर-मणौ प्राप्त प्रमोदः भवति, ( तथा ) किरण-आकुले अपि काच-शकले न एवम् ।
१ मा संघमा मेस्तुति-यतुविशति (५० ८३ ). २ संत छाया
एका हिरण्यकोटिः अष्टव अनूनकानि शतसहस्राणि । सूर्योदयादारभ्य दीयते यावत् प्रातरशनम् ॥
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
