Kavya Sangraha Part 1

Author(s): Hiralal R Kapadia
Publisher: Jinshasan Aradhana Trust

Page 164

नेमिभक्तामरम् ]
નેમિભક્તામર
१२५
उद्यम-उधम.
महिमन् महिमा, गौरव. धौत (धा० धाव )-प्रक्षासन ३स, घो नामेस. सूर्यातिशायिमहिमा-भूर्पथी यतिया। महिमा छ दोषारात्रि,
ने सी. सहजोद्यमधौतदोषा-स्वाभावि उधम ५३ धोध । मुनि-योगी.
नांपा (म-मस३५ ) त्रिन) मे. इन्द्र-उत्तम. सूर्य-सूर्य, २वि.
लोक-सा. अतिशायिन्-यमातो.
मुनीन्द्रलोके योगाश्व सोईने विषे.
બ્લોકાથે (હે જિન !) જેણે શુભ ધર્મ-મન્દિરરૂપ એવા યોગીશ્વરલેકેને વિષે સ્વાભાવિક ઉદ્યમ વડે (કમલરૂપી) રાત્રિનું પ્રક્ષાલન કર્યું છે એ તેમજ સૂર્ય કરતાં અધિક મહિમાવાળો એવો તું છે, પરંતુ તારું ધ્યાન ધરનારી હોવા છતાં) પણ વાંછિત વસ્તુના બાધક તેમજ વિરતીર્ણ વિરહરૂપી અંધકારને પ્રાપ્ત થયેલી એવી હું (રાજીમતી) તેને વિષે તું તે નથી (અર્થાત્ ભલે તું ગિજની કર્મરૂપી રાત્રિને અંત લાવનાર હોવાથી તેમને સંબંધમાં તે તું સૂર્ય કરતાં વધારે પ્રભાવશાળી છે, પરંતુ મારા વિરહરૂપી અંધકારને તું નાશ નહિ કરી શક્તા હોવાથી હું તને સૂર્ય કરતાં કેવી રીતે ચડિયાત ગણું ? ઉલટ તને તેનાથી ઉતરતો ગણવો જોઈએ, કેમકે તે તે અંધरना ना ३२ छ)."-१७ .
वक्त्रं जिनात्र वसतः प्रणिधानभाजो
विश्वासतो मृगशिशुव्रजचुम्बितं सत् । संदृश्यते बहुललक्षणभावितं ते विद्योतयज्जगदपूर्वशशाङ्कबिम्बम् ॥ १८ ॥
टीका हे जिन !-हे नेमे ! ते तव वक्त्रं-मुखं अपूर्वशशाङ्कविम्ब संदृश्यते, लोकैरिति शेषः । कथंभूतस्य ते ? अत्र-नगे वसतो-वासं कुवेतः । पुनः कथंभूतस्य ते १ प्रणिधानभाजः-समाधियोगयुक्तस्य । कथंभूतं वक्त्रं ? 'मृगेति' मृगाणां-हरिणानां शिशवो-बालास्तेषां बजा-समूहस्तेन चुम्बितं सद्-वर्तमानम् । कस्मात् ? विश्वासतो-निश्चलत्वानिर्भयत्वेन विश्वासहेतुत्वात् । अत एव कथंभूतं वक्त्रं अपूर्वशशाङ्कविम्ब ? 'बहुलेति' बहुलानि लक्षणानि-लाञ्छनानि तैर्भावितं-सहितम् । चन्द्रमण्डलमध्ये तु एकं लक्ष्म वर्तते, अत्र तु बहूनि चिह्नानि सन्ति, तेन वक्त्रमपूर्वशशाङ्कबिम्बमित्युक्तम् । किं कुर्वत् वक्त्रं ? विद्योतयत्-प्रकाशयत् । 'किं ? जगद्-विश्वमिति ॥१८॥
। अन्वयः (हे ) जिन ! अत्र वसतः प्रणिधान-भाजः ते विश्वासतः मृग-शिशु-व्रज-चुम्बितं, सत्, बहुललक्षण-भावितं, जगत् विद्योतयत् वक्त्रं अपूर्व-शशाङ्क-बिम्ब ( लोकः ) संदृश्यते।।
१'किं प्रति' इति ख-पाठः ।