Kavya Sangraha Part 1

Author(s): Hiralal R Kapadia
Publisher: Jinshasan Aradhana Trust

Page 162

नेमिभक्तामरम्] નેમિભક્તામર
૧૨૩ બીજો ઉત્તર એ છે કે પુત્રવિયરનિતિ અર્થાતુ પૂર્વ તીર્થંકરે નિર્દેશ કર્યો હોય કે વીર પ્રભુ મેરૂ પર્વત કંપાવશે એ વાત જનસમાજમાં સુપ્રસિદ્ધ હેય અને એથી કરીને રાજીમતી તે વાત જાણતી હતી એમ કહી શકાય.
तत्रोषितं निधुवनाय समागतास्त्वां
देव्यः समं सहचरैः सुतर्नु समीक्ष्य । वक्ष्यन्ति मोहिततरा इति कामरूपो दीपोऽपरस्त्वमसि नाथ ! जगत्प्रकाशः॥ १६ ॥
टीका हे नेमे ! देव्यो-देवनार्य इति वक्ष्यन्ति-कथयिष्यन्ति । किं कृत्वा ? त्वां समीक्ष्यविलोक्य । कथंभूतं त्वां ? तत्र रैवतके उषित-स्थितम् । पुनः कथंभूतं त्वां ? सुतर्नु-शोभनदेहम् । कथंभूता देव्यः ? सहचरैः-निजमित्रः सम-साध समागता-आयाताः । कस्मै ? निधुवनायसम्भोगाय । पुनः कथंभूता देव्यः ? मोहिततरा-अतिशयमोहं प्राप्ताः । इति वक्ष्यन्ति, इतीति कि ? हे नाथ ! त्वमपरः-अपूर्वो दीपोऽसि । कथंभूतस्त्वं ? 'जगत्प्रकाशः' जगति-विष्टपे प्रकाशो यस्येति । तैलमयदीपस्तु गृहमात्रमेव प्रकाशयति, अतोऽपर इति । कथंभूतस्त्वं ? कामरूपःकन्दर्पसमानः । अथवा तपः-सिद्धत्वादिच्छास्वरूपः ॥ १६ ॥
अन्वयः सहचरैः सह निधुवनाय समागताः, मोहित-तराः देव्यः तत्र उषितं सु-तनुं त्वां समीक्ष्य ( हे ) नाथ ! कामरूपः त्वं जगत्-प्रकाशः अपरः दीपः असि इति वक्ष्यन्ति ।।
શબ્દાર્થો तत्रया.
इतिभेम. उषितं (मू. उषित) रहेसा.
काम=(१) , अमहे; ( २ ) २७ . निधुवनाय ( मू. निधुवन ) समागने माटे.
रूप-३५. समागताः ( मू० समागता )-माती. त्वां (मू० युष्मद् )-तने.
कामरूपा=(१) ना समान ३५ छ रेनु सेवा; देव्यः ( मू० देवी )-पी-मो.
(२) २७ भुरण ३५ था२९ ३२नारा. समं सहित.
दीपः (मू० दीप )=ही, हवा. सहचरैः (मू० सहवर )-भित्री.
अपरः ( मू० अपर )=पूर्व. सु-श्रेतायाय अ०५५.
त्वं ( मू० युष्मद् )-तुं. तनुशरीर.
असि (धा० अस् ). सुतनुं सु२ छे शरीर में पाने. समीक्ष्य (धा० ईक्ष)-नधने.
नाथ! (मू० नाथ ) हे नाथ! वक्ष्यन्ति (धा. वच् शे.
जगत्-दुनिया. मोहिततराः (मू. मोहित-तरा ) अतिशय मोड प्रकाश- श, ते. पामेली.
| जगत्प्रकाशात विरे ॥छे । मे।. १ अयमर्थः समीचीनो यतो मेघदूते (स० १, श्लो. ६) अपि 'जानामि त्वां प्रकृतिपुरुषं कामरूपं मघोनः' इत्युल्लेखः ।