Kalyan 1959 03 04 Ank 01 02

Author(s): Somchand D Shah
Publisher: Kalyan Prakashan Mandir

Page 64

મોક્ષ અંગેની મુદ્દાની વાતો છે
શ્રી જૈન શ્રેયસ્કર મંડળ-હેસાણા તરફથી શ્રી પ્રભુદાસભાઈ પારેખ કૃત સૂત્રાર્થ છે અને સારધિની સાથે પ્રગટ થનાર શ્રી તત્વાર્થાધિગમ સૂત્રમાં ગ્રંથકારશ્રીએ
અંત્ય કારિકાઓમાં સુંદર રીતે મોક્ષનું સ્વરૂપ વર્ણવેલું છે, તે ઉપગી જણાયાથી અહિં સાભાર ઉદૂત કરવામાં આવેલ છે.
કે
..
૧ ઘાતિ કર્મોના નાશને કમઃ તેમ-મેહનીય કમ ક્ષય પામવાથી (શેષ) કમ ટ્ટ તત્ત્વ-વરિફાન, વિશ્વાસ્થાશ્મનો મામ્ ! પણ ક્ષય પામે છે. નિર્ણિત્વાદિજાયાં નવા વર્મ-સન્નતૌ શા ૩ ઘાતિકર્મોનો નાશ થવાથી શું થાય? પૂર્વાાિં ક્ષપા , ચૉઃ ક્ષ-મિઃ | તત: શીખવતુ , વાતોગથારચાત્ત–વંયમનું ! संसारबीजं कास्न्येन, मोहनीय प्रहीयते ॥२॥ बीज-बन्धन-निमुक्तः, स्नातकः परमेश्वरः ॥५॥ बतोऽन्तराय-ज्ञानघ्न - दर्शनधनान्यनन्तरम् । शेष-कर्म-फलापेक्षः, शुद्धो बुद्धो निरामयः । प्रहीयन्तेऽस्य युगपत् , त्रीणि कर्माण्यशेषतः ॥३॥ सर्वज्ञः सर्वदर्शी च, जिनो भवति केवली ॥६॥
તે વાર પછી– એ પ્રમાણે
ચાર કમ જેના નાશ પામેલા છેઃ યથાખ્યાત તત્ત્વજ્ઞાન થવાથી વેરાગી આત્મા તદન આસ
ચારિત્રને પામેલા. બીજના બંધનથી રહિત રહિત થાય એટલે— નવી કર્મોની પરંપરા (બંધાતી) અટકી
સ્નાતક: પરમેશ્વરઃ બાકીના ચાર કર્મોના વિપાકો
ભેગવતાઃ શુદ્ધઃ બુદ્ધઃ નિરગી: સર્વજ્ઞઃ સર્વદશી જાય છે?
જિનઃ અને કેવલીઃ થાય છે.
૫-૬. અને પેવે કહેલા સમ્યગ્દર્શનાદિક કમના
૪ મોક્ષ કેવી રીતે પામે છે? ક્ષયના હેતુથી પૂર્વ સંગ્રહેલા કર્મોને ક્ષય થવાથી સંસારના બીજરૂપ મેહનીય કર્મ પૂરેપૂરું
તન-સ્નેક્ષાળું, નિગમધારિ I ક્ષય પામી જાય છે.
यथा दग्धेन्धनो वह्नि-निरुपादान-सन्ततिः ।।७॥ ત્યારપછી
दग्धे बीजे यथाऽत्यन्तं, प्रादुर्भवति नाङकुरः । અંતરાય, જ્ઞાનાવરણીય, દશનાવરણીય એ વર્મ-વીને તથા , નાતિ મવારઃ પાટા ત્રણેય કર્મો પૂરેપૂરા એકી સાથે તરત જ ક્ષય પછીપામી જાય છે.
જેમ લાકડાં બળી ગયા પછી, નવા બળત૨ ઘાતિકર્મોને નાશ થવાનું કારણ
સુના સંકરણ વગરને અગ્નિ બુજાઈ જાય છે. Tર્મ-સ્કૂળ્યાં નિષ્ણાય, થા તાઢો વિનશ્યતિ || મેક્ષ પામે છે.
તેમ–સવ કર્મોને ક્ષય થઈ ગયા પછી નિર્વાણ તથા જર્મ ક્ષથે ચાતિ, મોની ક્ષણં તે ઝા બીજ તદ્દન બળી જવાથી જેમ અંકુર ફૂટી
જેમ-ગર્ભમાં રહેલી લાંબી સેય નાશ પામે શકતો નથી. તેમ કમરૂપી બીજ બળી જવાથી છે ત્યારે તાડનું ઝાડ નાશ પામી જાય છે, સંસારને અંકુર ફૂટી શકતું નથી. ૮.