________________
: ૭ર૦ : જૈનદર્શનને કર્મવાદ: છે. તે ઉપરથી હેજે સમજી શકાય તેમ છે બુદ્ધિની ભૂરિ ભૂરિ પ્રશંસા કરે છે. પ્રથમ કે-“વિચાર” એ પણ પુદ્ગલનું પરિણમન કહેવાઈ ગયું છે કે-વર્તમાન વિજ્ઞાનની પ્રક્રિયા છે. શ્વાસોશ્વાસની પણ પુદ્ગલરૂપે પ્રતીતિ દર્પણ એ પુદ્ગલ પરિણમનને અંગે છે. જ્ઞાતિઓને ઉપર શ્વાસોશ્વાસ છેડવા દ્વારા કરી શકાય છે. તે હરેક પ્રકારનું પુદ્ગલ-પરિણમન અંજલીમાં - શરીરનાં પુદ્ગલે પરિણુમાવ્યા પછી શરીર રહેલ પાણીની પેઠે પ્રત્યક્ષ છે. પરંતુ આજના રૂપે ધારણ કરાય છે. એટલે પરિણત થયેલ ભોતિકવાદની દષ્ટિએ સુખરૂપ મનાતાં પુદ્ગલ શરીરનાં પુદ્ગલેને દેખી શકાય છે. જ્યારે પરિણમનેના પ્રયોગની દષ્ટિએ લેશમાત્ર સુખની મન, ભાષા, તથા શ્વાસોશ્વાસનાં યુગલે જીવન ઝાંખી નથી. વડે ગ્રહણ કરાય છે, પરિણમાવાય છે, પણ જિનેશ્વરએ પરમાણુ, અણુપ્રપ્રદેશ, ધારણ કરવામાં આવતાં નથી, એટલે વિસર્જન સંઘાત. વિધાત, રૂપ, રસ, ગંધ, સ્પર્શ, પયોય, કરાય છે. ત્યાં પુરંગલનું સ્થાવાપણ ને હાવાયા કમેવગણ, અન્ય વર્ગણ, શબ્દ, પ્રભા, પ્રકાશ, ચર્મચક્ષુથી તે દેખી શકાતાં નથી. બાકી છાયા, અંધકાર ઈત્યાદિ અનેક પ્રકારે પરિણામ શરીર, ભાષા, મન અને શ્વાસે શ્વાસ એ પુદ્ર- પામેલ જડ પુગલનું સ્વરૂપ સ્પષ્ટ કર્યું છે. ગલે છે તે વાત અતિ સ્પષ્ટપણે સમજી શકાય
પ્રત્યેક પુદ્ગલ પરમાણુ રંગ-રસ–ગંધ અને છે, વિક્રમની ઓગણીશમી શતાબ્દી સુધી તે
સ્પર્શવાળા છે અને તેના તે ગુણ પલટો પણ એ દ્રવ્યાનુયોગ માત્ર સિધ્ધાંત રૂપ હતા, બીજી
પામે છે એમ બતાવીને તે પુદ્ગલ પરમાણુ રીતે કહી શકાય કે તે માત્ર શ્રદ્ધાને વિષય આનો સહકાર દિવ્યશ્રોત્ર, દિવ્યદર્શન અને અંતહતા અને તર્કણની ઢાળ હતી, પરંતુ આજે થનશક્તિને કેળવી દરેક આત્મા પિતાના તે એ સિદ્ધાંત જગતની સામે વિજ્ઞાનરૂપે ગુણેને વિકસાવવામાં જ પરિણુમાવે એજ દયેયપ્રત્યક્ષ આવી ઉભે રહ્યો છે. અને પુદ્ગલ
જ્ઞાનિઓનું હોય છે. અને એ હિસાબે જ પરિણમનના આધારે જ આજના વિજ્ઞાને
પુગલ પરિણમનનું સ્વરૂપ સમજવું જરૂરી અનેક આવિષ્કાર કર્યા છે. પુદ્ગલ પરિણમન
બતાવ્યું છે. જે પુદ્ગલ પરિણમનના સંગથી અનેક પ્રકારનું છે. આત્મવિકાસને અનુરૂપ
આત્મા સંસારમાં ભૂલ્ય, રખડે, અનંત દુખે પુદ્ગલ પરિણમનના આવિષ્કારને જ જ્ઞાનિઓએ
સહન કર્યા, સ્વરવભાવથી ચૂક્યું એમાં કયું તા ઉપયોગી જણાવ્યા છે. ભૌતિકવાદને પોષક
પુદ્ગલ પરિણમન કારણભૂત છે, તે રૂપે પરિ અને આત્મવિકાસને રોધક આવિષ્કાર જ્ઞાનિ
સુમન પામેલ પુદ્ગલ વર્ગણ આત્માને કેવી એની દ્રષ્ટિએ તે માનવતાને નષ્ટપ્રાયઃ કરનારા રીતે વળગી, તેને આત્મામાંથી નષ્ટ કેવી રીતે બને છે.
કરવી આ બધાનું લક્ષ પેદા કરવા પુદ્ગલ - આજના વિજ્ઞાને એવા એવા આવિષ્કાર પરિણમનનું સ્વરૂપ જ્ઞાનિઓએ દર્શાવ્યું છે. ક્ય છે કે જે સાધારણ જનતાને તે ચમત્કાર કર્મરૂપે પરિણમેલ આઠે કર્મની પ્રકૃતિઓ એ કે જાદુજ લાગે. કેટલાક લેકે તે એવા કામણ વગણનાં પુદ્ગલેનું પરિણમન છે, આવિષ્કારથી જ જગતનું કલ્યાણ અને અહે- કામણ વર્ગણ ચૌદરાજ લેકમાં ઠાંસી ઠાંસીને ભાગ્ય માનવા લાગ્યા છે અને તે આવિષ્કારકેની વ્યાપ્ત છે. તે વ્યાપ્ત કામણવર્ગણાનાં પુદગ
