________________
અત્યંત સંવેગગ અનુષ્ઠાન છે, તેને મુનિ પુંગવે ‘અમૃત અનુષ્ઠાન’કહે છે.
સમ્યક્ પ્રકારે કષાયાદિ રહિતપણે ચિત્તની શુદ્ધિપૂર્વક જે ધર્મક્રિયા કરવામાં આવે છે તે અમૃત અનુષ્ઠાન છે,
6
સદ્ અનુષ્ઠાનના લક્ષ્ણુ. શ્રી હરિભદ્રસૂરિ મહારાજે - ચેાગસિમુય’માં સદ્ અનુષ્ઠાનનું લક્ષણ આ પ્રમાણે કહ્યું છે.
आदर करणे प्रीतिर विघ्न संपदागमः । जिज्ञासा तज्झसेवा च सद्नुष्ठानलक्षणम् ॥
ધર્મક્રિયામાં વેઠ ન હેાય, અતિ આદરપૂર્વક ધર્મક્રિયા થાય. વિશેષ યત્નથી બહુમાન પૂર્વક આપણે ધર્મક્રિયા કરવી જોઈએ,
: ક્લ્યાણ જાન્યુઆરી : ૧૯૫૭ : ૭૪૧ :
સદ્ અનુષ્ઠાનમાં વિન્ન ન આવે. આવું નિઘ્ધિપણું શુભ કર્મના સામથી અને છે. જો પુછ્યાય હાય તે વિન્નરહિતપણે ધર્મક્રિયા થાય છે.
જેમ અણુ Atom ના વિસ્ફોટ Fission થી અણુશક્તિ Atomic Energy પ્રગટે છે તેમ સદ્ અનુષ્ઠાનથી આધ્યાત્મિક શક્તિ Spiritual Energy અવશ્ય પ્રગટે છે. આત્મ
ક્રિયાને વિષે આદર, પ્રીતિ, અવિઘ્ન, સંપ-વૈજ્ઞાનિકોએ Soul scientists આ પ્રયેત્ર
સફળ કર્યો છે.
ત્તિની પ્રાપ્તિ, જિજ્ઞાસા અને તેના જ્ઞાતા-જાણુકાર પુરુષાની સેવા આ સદ્ અનુષ્ઠાનનું લક્ષણ છે.
સદ્ અનુષ્ઠાનનું લક્ષણ એ છે કે-ક્રિયા પ્રત્યે અંતરના પ્રેમ પ્રગટવા જોઈએ જ્યારે ધર્મક્રિયા કરતા હાઈએ ત્યારે સાત્ત્વિક ચિત્ત પ્રસન્નતા ઉછળતી હેાય. ઉલ્લાસ જાગવે જોઈએ. સદ્ અનુષ્ઠાનમાં પ્રીતિ હાય.
સદ્ અનુષ્ઠાનમાં બહુમાન હોય.
સદ્ અનુષ્ઠાનથી દ્રવ્યસંપત્તિ અને ભાવસંપત્તિ પ્રાપ્ત થઇ શકે છે. જ્ઞાન, વિજ્ઞાન, વિવેક, વિનય વગેરે ભાવસંપત્તિ છે, જેનુ મૂલ્ય આંકી ન શકાય.
સદ્ અનુષ્ઠાનના સાધકમાં તેનું યથાર્થ સ્વરૂપ સમજવાની તીવ્ર ઉત્કંઠા હોય છે, જાણવાની માત્ર ઇચ્છા wishing નહિ પણ અસામાન્ય ઈચ્છા Striving હાય છે.
અનુષ્ઠાનના વૈજ્ઞાનિક પ્રયોગના જે જ્ઞાતા છે, તેની સેવા સદ્ અનુષ્ઠાનમાં અનિવાર્ય અને છે. સૂક્ષ્મ માનસ વિજ્ઞાનના રહસ્યા ગ્રંથમાંથી– વાંચનમાંથી પ્રાપ્ત નહિ થાય, સંત પુરુષોની સેવાથી પ્રાપ્ત થશે.
જે સાધકે અમૃતક્રિયા આચરે છે તે આત્માનું ‘ અમૃત ’ પ્રગટાવે છે.
जेण विणा लोगस्स वि वबहारो, सव्वहा न निव्वड | तस्स भुवणेक्कगुरुणो, नमो अगंतवादस्स
॥
--શ્રી સન્મતિ સૂત્ર.
જેના વિના લેાકના વ્યવહાર પણ સર્વથા નિવડતા- ચાલી શકતા નથી તે-ભુવનના એક ગુરુ સમાન અનેકાંતવાદને નમસ્કાર !
*
