________________
જેનની
જીવનપ્રભા....
...
...
.. .શ્રી મક્તલાલ સંધવી.
સ્વ-પર કલ્યાણની મંગલ ભાવનાયુક્ત જન માનવકુલનું એક અણમોલ રત્ન ગણાય. તેની તે માંગલિક ભાવના ઉપર જડતાનાં જાળાં ન બંધાય અને ઉત્તરોત્તર નિજ ભાવનાનો વિકાસ સાધી શકે તે માટે તેને નિયમિત રીતે વિવિધ જાતનાં આધ્યાત્મિક ક્રિયા-અનુષ્ઠાન કરવાનાં
રહે છે.
પરંતુ પાશ્ચાત્ય ઢબે કેળવાયેલા આજના કેટલાક જૈન યુવક- યુવતીઓ જૈનશાસનના પરંપરાગત બંધારણની વિલક્ષણતાને સમજ્યા સિવાય આત્મકલ્યાણ અને જાગૃતિને નામે તે બંધારણથી વિપરીત દિશામાં પગલાં ભરવાની મોટી ભૂલ કરી બેસે છે અને જ્યારે તેમનું તે તરફ ધ્યાન દોરવામાં આવે છે, ત્યારે તેઓ ખંડનાત્મક દલીલદારા પિતાને જ કક્કો ખરો કરવા મથે છે,
આજે, જ્યારે ભારતની પ્રજા ખરેખરી વિચારસરણી ભારતીય સંસ્કૃતિની પરંપરાને ઘાતક સાંસ્કૃતિક કટોકટીમાંથી પસાર થઈ રહી છે, ત્યારે નીવતી રહે તે ખરેખર એક શોચનીય બીન ગણાય. તેની આશાના દીપક સમાન યુવક-યુવતીઓની
ભારતની અન્ય સ્થાનિક પ્રજાઓની સાંસ્કૃતિક એની હું કયાં ના કહું છું, પણ તમારા જીવનપ્રભાની તુલનામાં આજે પણ જેની સાંસ્કૃતિક ભાઈ.ી સાથે રહી આ ઘરમાં મારે જીદગી જીવનપ્રભા વધુ નિર્મળ અને ચીરસ્થાયી રહીને
ભારતનું ગૌરવ ટકાવી રહી છે. પરંતુ જમાનાના ગાળવી છે, આજે આમ એમનું હું ઘસાતું
પવનને વેગ આજે ભારતની આર્યપ્રજાઓના સાંભળવામાં ટેવાઈ જાઉં તે પરિણામ કુટુ- માનસમાં જે સંક્રાંતિ જન્માવી રહ્યો છે, તેને ખ્યાલ બના વડિલો પ્રત્યે મારા હૃદયમાં જે સદ્ભાવ કરતાં એ અનુમાન પર આવવું પડે છે કે જેનો, જે છે, તે ટકી ન રહે પણ સદ્દભાવ નાશ પામે, હવે વધુ દૃઢતાપૂર્વક તેમના પરંપરાગત બંધારણને આ કારણે જ મેં તમને આમ કહ્યું છે. નહિ વળગી રહે તે, ભારતીય આર્યપ્રજાનું ભાવિ
ખરેખર વડિલે કે શ્રધેય પુરૂષ પ્રત્યે વધુ અચોક્કસ અને અંધકાર ઘેરું બની જશે. હૃદયમાં સદ્ભાવ જાળવી રાખવે, એ આજના જેને જ વધુ દૃઢતાપૂર્વક ધર્મપરાયણ બની કાળમાં ખુબજ જરૂરી છે. દોષ તે સહ રહેવાનું સૂચન કરવાનો ઉદ્દેશ માત્ર એટલો જ છે કે,
ભારતની અન્ય પ્રજાઓની જેમ જે જેને પણ કેઈમાં રહેલા છે, પણ એ દેને–અને તે
જમાનાને નામે જેનશાસનના તાત્ત્વિક બંધારણ અને પણ વડિલેના દેને સાંભળવામાં એમના
તેના રહસ્યને વિસરી જશે તે, ભારતીય સંસ્કૃતિને માટે ઘસાતું કઈ બોલતું હોય તો તે સાંભ
ટકાવતી રહી-સહી આશા પણ આથમી જશે. ળવામાં પરિણમે તેમના પ્રત્યે આદરભાવ
પાશ્ચાત્ય સંસ્કૃતિના અંધ અનુકરણની ધૂનમાં ઘસાતે જાય છે, છેવટે તેઓના તરફથી
ભારતીય પ્રજાએ મેળવવાની અપેક્ષાએ ગૂમાવ્યું જ આપણી જાત પર–જે ઉપકાર-લાભ થવાની
વિશેષ છે. જો કે જેનો પણ તેમાંથી સાવ બચી જવા સંભાવના હોય તે રહેતી નથી માટે જ ઉપ- નથી પામ્યા, છતાં પણ અન્ય પ્રજાઓની તુલનામાં કારીઓનું ઘસાતું કદી કઈ બોલતું હોય તો તેને ઓછું નુકસાન થયું છે અને તેનું મૂળ કારણ તે સાંભળવા માટે ઘસીને ના કહી દેજે. જૈનશાસનના બંધારણની તાત્ત્વિક વિલક્ષણતા જ છે.
