________________
જીવનમાં વ્યવહારશુદ્ધિની આવશ્યક્તા...શ્રી ઉજમશી જુઠાભાઈ
સંસ્કૃતિ આશ્રયી સંસ્કાર, સંસ્કાર આશ્રયી સદાચારી બનવા મથીએ અને નીતિને આપણા આચાર-વિચાર, આચાર-વિચાર આશ્રયી ધમ. જીવનમાં ગ્ય સ્થાન આપીએ તે આપણે ધી ભણી માનવ જાતને જે ખેંચે તેજ દુન્યવી વ્યવહાર શુદ્ધ બની જાય, જેથી અરસસદાચાર સદ્દવિચાર, સુસંસ્કાર ને સુસંસ્કૃતિ. પરસને અવિશ્વાસ, ઇષ, દ્વેષ આદિ બૂરાં
એ સંસ્કૃતિ આપણને સૂચવે છે, કે ધર્મ તો આપોઆપ દૂર હડસેલાઈ જાય. ભણી ઢળ્યા વિના માનવદેહની સાર્થકતા શુદ્ધ વાતાવરણ કેળવાય એટલે કુદરતી જ નથી. વળી સાધન વિના સાધ્ય શકય નથી, રીતે ભ્રાતૃભાવ ખીલે અને પછી તે અથડામણે એટલે કે ધર્મના સાધનને અસ્વીકાર કઈ સંભવે જ કયાંથી? વિશ્વમાં વ્યક્તિ-વ્યક્તિ રીતે થઈ શકે? ધમના પાયારૂપ સદાચાર વચ્ચેની અથડામણે ટળે એટલે યુદ્ધને પ્રત્યે આંખમીંચામણાં કે તે પ્રત્યે બેપરવાઈ અંત આવે. આપણને કેમ પાલવે? સદાચારનું મૂલ્ય ઓછું
માટેજ, આજે જગતને કઈ પણ વસ્તુ આંકી મનની ચંચળતાને જ માત્ર આધીન
કરતાં સૌથી પ્રથમ સદાચાર-સદ્દવિચાર અને બની જવું અને મનને ખુશ કરવામાં જ
વ્યવહાર શુદ્ધિનું સાચું દશન જરૂરનું છે. સુખ માનવું એ નરી મૂતાજ છે ને?
વ્યક્તિ, સમાજ, રાષ્ટ્ર કે ધમને આધાર સદાચારનું ખરું મૂલ્ય આંકી આપણે જે વ્યવહાર શુદ્ધિ પર છે. વ્યવહાર શુદ્ધિ વિના તીર્થકરને ચિત્તમાંથી લેશ પણ દૂર કર્યા નહિ. વ્યકિત, સમાજ, રાષ્ટ્ર કે ધમ સુંદર રીતે એમ કરતાં-કરતાં શુભતર ભાવ થવાથી, દુષ્કર્મ રૂપ કદી ખીલી નહિ શકે. જનતાને સાચા વિકાસ દાવામિને પ્રશાંત કરી નાખી, માન અને મેહરૂપી વ્યવહાર શુદ્ધિને ભાન વિના શક્ય નથી. સર્પને પ્રતિઘાત કરી, ગુણીજનોના આભૂષણ રૂપ અભયમુનિએ સાધુધર્મ પર ધ્વજારોપણ કર્યું.
વ્યવહાર શુદ્ધિની ઉપયોગિતાનું વ્યક્તિને અર્થાત એ પૂર્ણપણે દીપાવ્યો.
સાચું ભાન થાય ત્યારે, પિતાના જ્ઞાન, ધન, પ્રાતે શુધ્ધ અને શુધ્ધતર ધ્યાનમાં મૃત્યુ પામી બળ કે સત્તાને તે દુ૫યોગ ન કરે પરંતુ અભયમુનિ પ્રરિ સુખમય એવા “ સર્વાર્થસિધ્ધ' તે સરલ અને સાદે બની લઘુતા ધારણ કરે. નામના વિમાનને વિષે તેત્રીશ સાગરોપમની આયુષ્ય નીતિ-ન્યાયને સદા તે દ્રષ્ટિ સંમુખ રાખે, સ્થિતિ અને એક હસ્તની કાયવાળા દેવપણે ઉત્પન્ન કેઈને બેટી પજવણી તે કરે નહિ કે કેઈને થયા, ત્યાંથી આવી કોઈ અત્યન્ત નિર્મળ શ્રાવક- ઠગે નહિ. અન્ય વ્યક્તિની માલિકીની ચીજો કલને વિષે જન્મ લઈ, વ્રતગ્રહણ કરી, પ્રાન્ત અભય પ્રત્યે તે અદ-દાનત કરે નહિં. પોતાના ભાગે, મુનિ નિશ્ચયે મોક્ષ પામશે.
તે બીજાનું ભલું કરે પણ પોતાના સુખ-સગવડ જીવનભરની આરાધનાનો સાર અંત સમયની
માટે, બીજાનું બૂરું કરવાની તે કલ્પનાયે ન આરાધના ઉપર છે, અભયકુમારની અંતસમયની આરાધના વાંચી, સે કોઈ ભવાજીવ પિતાની અંત કરે. માતા, પિતા, ગુરૂજન અને વડિલેનું તે વખતની અવસ્થા સુધારી લેવા માટે આજથી જ વિવેકપૂર્વક બહુમાન કરે. એવેની જે તે આરાધનામાં તલ્લીન બને અને અખંડ કલ્યાણના સંપીને ચાલે. ઈષ્ટદેવનું તે સદા સ્મરણ કરે, ભાગી બને, એજ એક કામના.
