________________
ઉપદેશ-નમંજૂષા.
: भावानुवाद सहित : પૂ. મુનિરાજ શ્રી સુબુદ્ધિવિજયજી મહારાજ
–મહાપુરૂષોની વાણી એ સ્વર્ગીય પ્રકાશ છે. અજ્ઞાન આત્માઓના માહ તિમીરના નાશ કરવામાં તે સાધનરૂપ છે. પૂ`કાલમાં અનેક મહાપુરૂષોએ આ રીતે પેાતાના સòધ પ્રવાહથી સાહિત્યને પણ સમૃધ્ધ કર્યું છે. આવા જ એક ઉપદેશસારની સંક્લનાારા પન્યાસ શ્રી કુશલસાર ગણિએ આપણા પર મહાન ઉપકાર કર્યાં છે, એ ગ્રંથમાંથી ઉપયાગી પોતે ચૂંટીને ભાવાનુવાદપૂર્વક ક્રમશઃ અહિ" રજૂ થતા રહેશે .
आयुर्वृद्धिर्यशोवृद्धिर्वृद्धिः प्रज्ञा - सुख - श्रियाम् । धर्मसंतानवृद्धिश्व धर्मात्सप्तापि वृद्धयः । ॥ १ ॥
આયુષની વૃદ્ધિ, યશની વૃદ્ધિ, બુદ્ધિ, સુખ તથા સૌંપત્તિની વૃદ્ધિ તથા ધર્મ અને સંતાન, કુલ પરંપરાની વૃદ્ધિ- આ પ્રકારે સાત વસ્તુની વૃદ્ધિ ધમ થી થાય છે. ૧ યુધ્ધે જ તત્ત્વવિજ્ઞાાન, વેદ્દશ્ય સારું વ્રતધારળ શ્વ वित्तस्य सारं किल पात्रदानं, वाचांफलं प्रीतिરે નરાનામ્ ॥૨॥
બુદ્ધિનું ફૂલ તત્ત્વવિચારણા છે, શરીરના સાર વ્રતની આચરણા છે, લક્ષ્મીના સદુપયેાગસુપાત્રદાન છે, અને વાણીનું ફળ સ્કામા આત્માને પ્રીતિ ઉપજે તેવુ: ખેલવુ તે છે. ર शिष्टे सङ्गः श्रुतौ रङ्गः सध्याने धीधृतौ मतिः । दाने शक्तिर्गुरौ भक्ति: षडेते सुकृताकराः ॥३॥
ચિત્તની શાંતિ પ્રાપ્ત કરવાની કલા આયસસ્કૃતિની ગાથાએમાં સુંદર રીતે ગવાયેલી છે અને તેથીજ તેની મહત્તા છે. આનિ આયત્વ વહાલું હોય તે આર્યોએ આય સંસ્કૃતિને ભૂલવી ન જોઇએ એટલે કે આર્યએ આય સંસ્કૃતિ વિરૂદ્ધ ગમન ન કરવું જોઇએ.
શિષ્ટ જનાના સંસ, શાસ્રશ્રવણમાં રાગ, શુભધ્યાનમાં ચિત્તની સ્થિરતા; ધીરતાવાળી બુધ્ધિ, દાનની યથાશકિત આચરણા, ગુરુમહારાજની ભક્તિ-આ છ વસ્તુઓ સુકૃતની ખાણ છે. ૩
दानं वित्ताद्वृतं वाचः कीर्ति-धर्मैी तथायुषः, परोपकरणं कायादसारात्सारमुद्धरेत्
લક્ષ્મીથી દાન, વાણીથી સત્ય, આયુષથી કીતિ તથા ધર્મ, અને શરીરદ્વારા પરોપકારઃઆ રીતે અસાર વસ્તુએમાંથી સારને ગ્રહણ કરવા. ૪
118 11
सुकुलजन्म विभूतिरनेकधा, प्रियसमागमः सौख्यपरम्परा । नृपकुले गुरुता विमलं यशो, भवति પુષ્યતરો: મિટ્ટામ્ ॥૧॥
સત્કુલમાં જન્મ, અનેક પ્રકારની વિભૂતિ, પ્રિયજનાના સમાગમ, સુખની પરપરા, રાજકુલમાં મહત્તા, નિળ યશ- આ બધુ પુણ્યધર્મરૂપ વૃક્ષના લસ્વરૂપ છે. પ