________________
સંસાર જલધિ તોફાને ચા
ક = તૂટેહાલ મિસ્ત ચડે છે, મેહનાં વિલસતાં : કાના શરણે જાઉં? હાલ કિસ્તી કેવી રીતે
પાર થશે? ચડ મોજાઓની મસ્તીએ શ્રી પન્નાલાલ જ, મસાલીઆ |
સડસ સૂર્યના તેજરિમ માઝા મુકી છે, સુખ-દુઃખનાં
જેવા જિનાગમના પવિત્ર પ્રબળ જળ ચકર સાગરની
પ્રકાશને બદલે મિથ્યાત્વનો છાતી પર ઘમસાણ મચાવી
આ ઘોર તિમિરરાશિ કયાંથી રહ્યાં છે, ત્યાં ઉછળતાં જલ
ઉભરાયે? વીતરાગ ધર્મના સિકરની ગહન ઊંડાણમાં
મહામાર્ગને સ્થાને ધમવિમુખમને કેણ ખેંચી રહ્યું છે?
તાની આ ખોફનાક ભૂલ–ભૂલાયુગવાદને સમાલિયે
મણી અને અસત્યને આ વાયર વાય છે ને સંસ્કૃતિના
ભયદ ખડકે ક્યાંથી ભરાયાં? સઢની ફરફરાટી બોલે છે.
શિસ્ત, સંયમ અને ક્રિયાભાવનાઓના રસ્તાઓ ઉબળી
શીલતાના મારા નિરંતરાય ગયા છે, વહેવારનો વડે
જલ-માર્ગમાં પ્રમાદ, વહેમ ખુ ઉધે પડે છે ને ફરજનાં હલે- અને પામરતાની આ સુરંગ પાથરવાનું પાપ સાઓ ભાંગી ગયાં છે. જુઓ ! મારા અંગ- કેને સુઝયું છે. માંથી પ્રસ્વેદના સ્થાને ઈંદ્રગોપના રંગ જેવાં હં, ચોદ ચાદ બ્રબ્રાંડને અજવાળતી બુંદ ટપકી રહ્યાં છે અને મુક્તિનો કિનારે તે મારી તેજપ્તિ કમ—રાહએ ગ્રસ્ત કીધી છે.
સંસારને આંજતી મારી સમથ કાર્યશક્તિઓ હજુ એટલેજ દૂર રહે છે !
મિથ્યાભિમાનના આવર્તામાં ઠંડી-વેરાન બની કાળી દિવાલ જે રાત્રિને નિગૂઢ ગઈ છે. સુંદર કલ્પનાઓ, સાહસ અને કુળ - અંધકાર પૃથ્વી પર ઉતરી આવે છે, ત્યારે મયદાઓની એકલ દીવાદાંડીઓય હાલહવાલ તેની હવામય અસર જીવસૃષ્ટિનાં હૈયા પર તૂટી પડી છે, ત્યારે હાય ! અનેકાંતવાદની પિલી
ધ્રુવ-તારલીય કલહ અને કદાગ્રહની ઘનઘટ્ટ જામી જાય છે, તે આંખ બંધ કરાવે છે
વાદળીઓ પછવાડે બી ગઈ છે. કેટલું કમભાગ્ય! અને માનવજાતની જલતી આરઝૂ હલવી મોહ, માન અને માયા-ચીની, હબસી નંખાવે છે. દિશા-દિશાએથી આવાજ અજ્ઞાન અને જામી–જળ ચાંચિયાઓની ચપરઅંધકાર મારા અંતઃકરણ પર ઉતરી આવ્યા છે. બધી જાતિઓ એક સાથે પ્રગટ થઈ મહામારી પાંપણનાં દ્વાર સહસ્ત્ર ખાંડી ભાર નીચે સાગરની પાણીવાટો વચ્ચે ઘુમી રહી છે. મહાન દબાઈ ગયાં છે, વેદનાના ધબકાર વેરતો મારા તીર્થકરોને વંશ આજે હું દીન બની આ હૈયાનો અજંપ આજે ઉઘાડા પાડ્યા છે, મારી હાથીમથા જનાવરોનો કરપીણ ભેગ બની આર્યપ્રજાઓએ કટિબદ્ધ બનીને આધ્યાત્મિક રહ્યો છું. સાગરના અફાટ જલ થંભી જાય સંસ્કૃતિના વેગને વધુ જોરદાર બનાવવો જોઈએ. એવા એના હાકેટ અને લેગસુખરૂપી
જેનનું જીવન છે આધ્યાત્મિક સંસ્કૃતિનું સાચું શસેના જાટકારા મારા આત્માને ચલાયમાન પ્રતીક. તે જરૂર. તે સંસ્કૃતિની શાન જાળવશે અને
કરી રહ્યા છે. ભારતમાં ફેલાતી જતી ભૌતિકવાદી સંસ્કૃતિનાં
હું કેના શરણે જાઉં? મળિયાં હચમચાવી નાંખશે.
સુદેવ, સુગુરુ અને સુધમના.
એકલ દીવાદાંડીઓ અને કળ -
ચણિનાં હૈયાં પર તૂટી પડી
જામી જાય છે. તે
