________________
वालाव
नयचक्रसार मूळ
हैबोधसहित
॥१०४॥
खद्रव्यादिचतुष्टयेन व्याप्यव्यापकादिसम्वन्धिस्थितानां खपरिणामात् परिणामान्तरागमनहेतुः । वस्तुनः सद्रूपतापरिणतिः अस्तिखभावः ॥
अर्थ ॥ तेमां १ प्रथम अस्त्विस्वभाव- लक्षण कहे छे. स्त्र के पोताना द्रव्यादिक चारधर्म तेनो जेमा व्यापकपणो दा, १ द्रव्य ते गुणपर्यायना समुदायनो आधारपणो, २ क्षेत्र ते प्रदेशरूप सर्वगुणपर्यायनी अवस्थाने राखवापणो जे
जेने राखे ते तेनु क्षेत्र जागवू, ३ काल ते उत्पादव्यय ध्रुवपणेवतना, ४ भाव ते सर्वगुणपर्यायनो कार्यधर्म तिहां जीव द्रव्यनु १ स्वद्रव्यप्रदेशगुणनो समुदाय द्रव्य छे, ते गुणपर्यायनो जनकपणो ते स्वद्रव्य अने, २ जीवना असंख्याता प्रदेश ते स्वपर्यायनो स्वक्षेत्रपर्याय ते जाणवा एटले देखवादिक जे गुणनो पर्याय तेन जे क्षेत्र ते स्वक्षेत्र, ३ पर्यायमध्य कारण कार्यादिकनो जे उत्पादव्यय वे स्वकाल तथा, ४ अतीतअनागत वर्तमानर्नु परिणमन ते स्वभाव ते कायर्यादिक धर्म जेम ज्ञानगुणनो पर्याय जाणंगपणो, वेत्तापणो, परिच्छेदकपणो, विवेचनपणो, इत्यादिक स्वभाव एम स्वद्रव्य स्वक्षेत्र | स्वकाल स्वभाव जे परिणामिकपणे परिणमता तेनी अस्तिता कहेवी ए सर्वनी छति छे ते अस्ति स्वभाव छे. ए अस्ति स्वभावें द्रश्य छे, ते पोतानो मूल धर्म मूकी अन्य धर्मपणे परिणमतो नबी, परिणामांतरें आगमन छे ए अस्ति स्वभाव ते सर्व द्रव्यमा पोताना गुणपर्यायनो जाणवो. जे अस्ति ते सद्रुपता छता रूपपणानी परिणति लेवी, सर्व द्रव्यमा पोताने धर्मेज परिणमे पण जे जीवद्रव्य ते अजीवद्रव्यपणे न परिणम. तथा एकजीव ते अन्यजीवपणे न परिणमे. वली
१०४॥
