Book Title: Jain Shwetambar Conference Herald 1919 Book 15
Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference
View full book text
________________
૨૨
જૈન શ્વેતાંબર કોન્ફરન્સ હેડ
કરવાથી જણાશે. મારવાડમાં, મેવાડમાં, માલવામાં ઘણાં પ્રાચીન જૈન મંદિર મરામત વગર, દરકાર વગર અગેાચર પડયાં છે તે સર્વને સમ્રુધ્ધાર કરવા, તે પર કાળજી રખાવવા, તેમેના ઇતિહાસ જાળવનારા શિલાલેખા વગેરેને સરક્ષિત રખાવવા માટે સાધુઓએ ૫રિશ્રમ સેવવાની જરૂર છે. ગૂજરાતનાં અને કાઠિયાવાડનાં મનમાન્યાં શહેરામાં ચાતુર્માસ રહેવાથી તેમજ તે પ્રદેશેામાંજ વિહરવાથી ધર્મ વિસ્તારનું તા દૂર રહ્યું પણ ધર્મ રક્ષણનું પણ કાર્યં જોઈએ તેવું પૂરતું થઇ શકે તેમ નથી. દક્ષિણમાં-સિંધમાં-ઉત્તર હિન્દમાં રાજપુ તાનામાં ઉપદેશકા વગર જૈન ધર્મી એમાં અનેક અનાચારા, ધર્મ પ્રત્યે અશ્રદ્ધા, અનિષ્ટ રિવાજો ધર કરતા જાય છે તે પર લક્ષ રાખી ત્યાં વિચરવાની તા એકદમ હાથ ધરવાની છે.
જૂદા જૂદા ગામા ને શહેરમાં શ્રાવકામાં પડેલાં તડાંએ અમુક એક નાના કારણને લીધે પડેલાં જોવામાં આવે છે અને તે માટે એવી કદ આવે છે કે સીધી કે આડકતરી રીતે તેવા કારણુ કાઇ અમુક સાદ્રારા ઉપસ્થિત થયેલુ હાય છે. આમાં કેટલું સત્ય છે તે તેના અનુભવી કહી શકે, પણ ઐતે સત્યજ છે કે સાધુનુ કાર્ય તડા ઉત્પન્ન કરવામાં નહિ, પણ સાંધવામાં છે. અમુકને ખાસ પેાતાના શ્રાવક્રા કરવામાં નહિં, પણ સર્વ વીર સત્તાન તરીકે સ્વીકારી સર્વમાં અરસ્પરસ પ્રેમ ને અક્યભાવ પ્રસારવામાં છે, અને કઢાગ્રહ, ક્લેશ, વિરાધ, ગચ્છમમત્વ વગેરે દૂર કરી સૈાને એક ધર્મના–એક દેશનાં બાળકો ગણાવી તેમાં ધર્મભાવ દેશપ્રેમ પ્રેરી તેમાં ચેતના જગાવવામાં છે.
દેશ, જ્ઞાતિ, કુટુંબ કે વ્યકિતના સમ્રુધ્ધાર કરવામાં આત્મભાગની જરૂર છે. આઅભાગી વીરે। જ્યાં નથી ત્યાં ઉડ્ડયની આશા બ્ય છે. પ્રાચીન સમયમાં જ્ઞાન, આત્મભેગી ઋષિએ–સતા પાસેથી મફત મેળવવામાં આવતું, ધર્મના એધ પણ વિના ખર્ચે પ્રાપ્ત થતા અને તેથીજ પ્રાચીનકાળમાં દેશના ઉય જાજવલ્યમાન હતા. જે સમાજમાં વિના દ્રવ્યે સરલતાથી અનેક આત્મભાગી વીરા–સાધુએ મળી શકે તે સમાજ શારીરિક-માનસિક આ ધ્યાત્મિક અવનતિ ભાગવતી હાવી ન જોઈએ એ નિઃસશય છે. એક એક સાધુ દેશના એક એક ભાગને પેાતાના ઉપદેશના પ્રદેશ સ્વીકારી અખંડ ધારાએ ઉંચા તત્વવાળાં વ્યાખ્યાનાથી આધ આપવા અને તેથી ધર્મ અને સમાજમાં સુધારા કરવા કરાવવા કટિબદ્ધ થાય, એક એક સાધુ સતત્ અભ્યાસ કરી તેના પરિપાકે એક એક પ્રાચીન પુસ્તક સ શાધન કરવામાં યા એક એક સ્વતંત્ર અને હાલના દેશકાળને અનુસરતું પુસ્તક રચવામાં ગાળે, એકે એક જ્યાં જ્યાં વિહરવાનુ થાય ત્યાં ત્યાંના શ્રાવકેાની, તીની, મંદિરની શું સ્થિતિ છે તેનું સત્ય અને યે!ગ્ય ટાંચણ કરવાનું રાખે–મળતા શિલા લેખા ઉતારી લે, પ્રા ચીન ઇતિહાસ તે તે ગામ કે શહેરના લગતા જૂદા જૂદા વૃદ્ધ અને અનુભવી પાસેથી સાં ભળી તેનું ટિપ્પણુ કરી લે, તેા કેટલા સુધારા થઇ શકે, કેટલું બધું સાહિત્ય ઉત્પન્ન થાય અને કેટલા બધા પ્રાચીન અર્વાચીન ઈતિહાસ ડાઇરેકટરી રૂપમાં એકઠા કરી મેળવી શકાય તે સહેજે કલ્પનામાં ઉતરી શકે તેમ છે.
સમાજમાં ખૂદાં જૂદાં ક્ષેત્રા પડયાં છે-તે દરેક ક્ષેત્રમાં કાર્ય કરતુ ઘણું છે. એક એક દાખલા તરીકે લઇએ તાં:-ધ શિક્ષણમાં—ધાર્મિક વાંચનમાળા ધારજીવાર શિક્ષણ પતિ પર રચવાની, ધર્મ વિધિ-ત-ત્વજ્ઞાન-ખાદ્ય અને આંતરિક રહસ્ય સહિત સર્વાં હડ્ડીકત આવી શકે તેવું પુસ્તક લખી બહાર પાડવાની જરૂર છે; સામાજિક બ’ધના–કુરિવાજો દૂર કરાવવાની, દુઃખી નિરાશ્રિતોને માટે-સાધનહીન વિદ્યાર્થીઓ માટે આથિક મદદ મળી
