Jain Shasan 2001 2002 Book 14 Ank 01 to 18

Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir

Page 213

વ
by w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w
d aણનીતિને નેવે મૂકાયકઇ રીતે? શ્રી જૈન શાસન (માનવતા કથા) વિશેષાંક વર્ષ ૧૪% અંક ૧૫ ૧૬ ૧૭/૧૮*ત ૧૮-૧૨-૨૦૦૧
ગામ ત્યારે દેવકીપટ્ટન તરીકે પ્રખ્યાત હતું. આ ગામમાં ત્યારે એક | આપવાનું કબૂલો, આમાં પણ રાજ્યભક્તિનો લા 1 તમને મળવાનો અબજોપતિ શ્રેષિ તરીકે મોતીચંદનું નામ ખૂબ ખૂબ પ્રખ્યાત હતું. | જ છે ને ? મંત્રીશ્વર ઉદયન મોતીચંદના નામકામથી પરિચિત હતા. કોઇ ઘણી હા - ના પછી અંતે વ્યાજનો દર ઉકી થયો. રોકડી રાજસેવક પાટણ જાય અને લાખેક સુવર્ણ મુદ્દાઓ લઇને પાછો એક લાખ સુવર્ણ મુદ્રાઓ મહામાત્યના હાથમાં મુ તા મોતીચંદ શેઠ આવે, એ શક્ય ન હતું. કેમ કે પાટાગ - પ્રવેશના મુહૂર્ત આડે ચારેક એક અગત્યની ચોખવટ કરતા કહ્યું : મહામાત્ય ! હું ‘ઉઘરાણી’ શું દિવસ જ બાકી હતા. એથી મહામાન્ય મોતીચંદ શેઠને બોલાવ્યા. એ સમજતો નથી.
થોડીક ઔપચારિક વાતો કર્યા બાદ, સૈન્યમાં સર્જાયેલી એટલે ? મહામાત્ય વિસ્ફારિત આંખે પૂછે છે. એમને થયું કે, આર્થિક કટોકટીની જાણકારી આપી ત્યારે મહામાત્યને શેઠે કહ્યું: વગિક અને વળી ‘ઉઘરાણી' શબ્દથી એ અ' રિચિત ? વધુમાં ઓહ ! આટલી જ વાત છે ને ? આવો લાભ મને ક્યારે ? આપ એમણે કહ્યું કે, શેઠ ! જરા વધુ ચોખવટ કરો, તે ખ્યાલ આવે. સૌએ તો ગુજરાતનું ગૌરવ વધારવામાં તન - મન - જીવનનું સમર્પણ શેઠ મોતીચંદે કહ્યું: હું જેને જેને રકમ ; છું, એની પાસે કરી દીધું છે, ત્યારે આટલી મામૂલી સંપતિનું સમર્પણ કરવાની તક | ધીરાણ પૂર્વે જ રકમ પરત કરવાની સમય મર્યાદા પગ નક્કી કરી લઉં મને આપવાની ઉદારતા નહિ
છું. એટ લું જ નહિ, એ ત્રણે દાખવો શું ?
સમય મય દાપૂરી થયા બાદ છે પ્રાણીઓને વિર્ષ થા ધર્મ રૂપ ધર્મ સર્વ ધર્મોમાં શ્રેષ્ઠ છે. અત્રે તેજ કારણ થી હૈ દયા ધર્મથી પ્રજાનો રાજ્યપ્રેમ આ
જો રકમ ર ાવે, તો કોઇ પાગ વજાણુઢયકવર્તી જેવા પુરૂષોના હાથમાં રહેલો છે. સંગમદેવ પ્રમુખના હયમાં રહેતો નથી. દાંત કહે છે કે, જવાબમાં તરવરતો હતો.
હિસાબે એને નહિ ને કલ્પવૃક્ષ મેરુ પર્વતની ચૂલિકા ઉપર હોય છે. પરંતુ મહું ભૂમિને વિષે હોતું નથી. થાયી અઢનાઢાવૈ વિષે મહામાયે આવા શ્રેષ્ઠીને રહેનારો રાવણ હૃતિ બીજા તુચ્છ રાજાને ત્યાં શું હોય ખરો ? અથન જ હોય.
સ્વીકારવાની મારી કડક ગુજરાતના ગૌરવ તરીકે
પ્રતિજ્ઞા પાગ હું સામી પણ બિરદાવતા કહ્યું: ગુજરાત તમારા જેવી રાજ્ય પ્રેમી પ્રજા બદલ ગૌરવ | વ્યક્તિને વાકેફ કરી દઉં છું. આ કારણે ‘ઉઘરા !' કોને કહેવાય, અનુભવે છે. આપની આ ઉદારતા આવકાર્ય છે. પણ મહારાજા | એની મને ગતાગમ ન હોવા છતાં ધીરેલી નાનીમ કી કોઇ પાગ રકમ . જયસિંહદેવની નીતિને નેવે મૂકીને તો મારાથી આ ઉદારતાને વાયદા પૂર્વે જ પાછી આવી ગઇ ન હોય, એવું આટલાં વર્ષો માં આવકારાય નહિ ને ?
એકવાર બન્યું નથી. માટે આપ પાગ આ એક લા1 સુવાર્ગમુદ્રાઓની મોતીચંદ શેઠે સાશ્ચર્ય પૂછયું : કઈ નીતિ ? પ્રજાને રાજ્યનિતી | ચૂકવણીની સમય મર્યાદા નકકી કરી નાખો. કરતા રોકનારી વળી કઇ નીતિ મહારાજાએ ઘડી છે ?
અજબગજબની આ વાત સાંભળીને ૫ હોમાત્યે આશ્ચર્ય મહાત્માયે કહ્યું : નીતિ તો સામાન્ય છે. સૈન્યને જરૂરી નાની અનુભવતા કહ્યું : શેઠ ! આવી વાત તો આજે આ ગામમાં જ થઈ મોટી કોઇ પણ ચીજ ઉધાર ખરીદવી નહિ, જેથી પ્રજાને કોઇ મુશ્કેલી | પહેલવહેલી સાંભળી. આ એક લાખ સુવાર્ગ ાઓ તમને ૧૫ પડે નહિ, આ મહારાજાની નીતિ છે. તો પછી લાખેક સુવર્ણ મુદ્રાઓનું | દિવસમાં પાછી મળી જશે. સમર્પગ તો મહારાજા કંઇ રીતે માન્ય રાખે ?
શેઠને થયું કે, આ મર્યાદા ઓછી ગાગાય કેમ કે મહારાજા મોતીચંદ શેઠની પેઢીએથી રોજની લાખોની લેવડદેવડ જયસિંહદેવ માળવા પર વિજય મેળવીને ૧૨ ૨ વર્ષ બાદ પુન: Hથા થતી હતી. એથી એમનામાં લાખો મુદાઓને રાજ્યસમર્પિત કરી પાટણ પધારે છે, એથી વિજયોત્સવની ઉજવણી !ાં ખારો સમય દેવાની ભક્તિશક્તિ બંને હતી. પાગ મહારાજીનનીતિની વાત આગળ પસાર થઇ જવાનો. એ દિવસો માં પાટાંગ છોડીને લાખ એમને મૌન થઇ જવું પડ્યું. એથી એમણે કહ્યું :
સુવર્ણમુદ્રાઓ આપવા માટે અહીં આવવા કઇ હાજી નહિ થાય. | ‘મહામાન્ય ! તો લાખ સુવર્ણમુદાઓ વિના વ્યાજે લઇ જઇ | એથી એમણે કહ્યું: શકો છો. આટલો લાભ તો મને આપો, આપો ને આપો જ.'
‘મહામાત્ય ! વાયદામાં વધઘટ - કરવાની જી આપને છૂટ GHU મોતીચંદશેઠનું આટલું વચન પાંગ માન્ય રખાય, એમ ન હતું. | છે. પણ વાયદો નકકી થયા બાદ એક દિવસનો વધારો નહિ થઇ કેમ કે મહામાત્યને સિંહદેવના કડક નીતિ - નિયમનનો પૂરો ખ્યાલ | શકે. માટે મારું માનો ને આ મુદત મહિનાની રાખો. આજથી બરાબર હતો. એથી એમણે કહ્યું : મોતીચંદ શેઠ ! આ વાત પાગ જયસિંહદેવ | ત્રીસમાં દિવસે આ મુદ્રાઓ મને મળી જશે તો જ હું એને રવીકારીશ. માન્ય રાખે, એ સંભવિત જ નથી. માટે તમે વ્યાજ સાથે રકમ એકત્રીસમાં દિવસના સૂર્યોદય પૂર્વે પણ આ મુદ્રા નો આવશે તો હું શું
A પ્રવૃ9999999થથ૭૯૭૭થથી જ
૨૦૨ B રકાર
|
Wodo lo laro do do do do do ALOQ9999999999999999999999999999919 919 919 0009
W bo bodo do
Jo To Go To 999999999ce