Jain Dharm Darshan Ek Jankari

Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain

Page 42

ਵਕ ਪਾਲਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਣੂਵਰਤ ਅਤੇ ਗੁਣ ਵਰਤ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਹਿਣ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਸਿੱਖਿਆ ਵਰਤ ਵਾਰ ਵਾਰ ਹਿਣ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ : 1. ਸਾਮਾਇਕ ਵਰਤ - ਜਿਸ ਸਾਧਨਾ ਨਾਲ ਸਮਭਾਵ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇ। ਸਾਦਵਯ (ਪਾਪਕਾਰੀ) ਯੋਗ (ਵਿਰਤੀ) ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾ ਕੇ ਨਿਰਵਦਯ (ਪਾਪ ਰਹਿਤ) ਯੋਗ (ਵਿਰਤੀ) ਵਿਚ ਲੱਗਿਆ ਜਾਵੇ। 2. ਦੇਸ਼ਅਵਕਾਸਿਕ ਵਰਤ : ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਦੇ ਲਈ ਅਹਿੰਸਾ ਆਦਿ ਵਰਤਾਂ ਦੀ ਖਾਸ ਸਾਧਨਾ ਕਰਨਾ। 3. ਪੋਸਧੋ ਉਪਵਾਸ ਵਰਤ : ਇਕ ਦਿਨ ਇਕ ਰਾਤ ਤੱਕ ਧਰਮ ਸਥਾਨ ਤੇ ਨਿਵਾਸ ਕਰਕੇ ਵਰਤ (ਉਪਵਾਸ) ਕਰਨਾ। 4. ਅਤਿਥੀ ਸੰਵਿਭਾਗ ਵਰਤ : ਅਤਿਥਿ (ਸਦਾਚਾਰੀ ਮਨੁੱਖ) ਦੇ ਲਈ, ਆਪਣੇ ਲਈ ਬਣਾਏ ਹੋਏ ਹੋਏ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦੀ ਵਸਤੂ ਦਾ ਉਚਿਤ ਹਿੱਸਾ ਕਰਕੇ ਦੇਣਾ। ਪ੍ਰਾਪਤ ਵਸਤੂਆਂ ਦਾ ਸਵਾਰਥ ਬੁੱਧੀ ਤੋਂ ਇੱਕਲੇ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨਾ ਗਲਤ ਹੈ। ਉਸ ਪਾਪ ਨੂੰ ਧੋਣ ਲਈ ਇਹ ਵਰਤ ਦਾ ਵਿਧਾਨ ਹੈ। | ਸ਼ਾਵਕ ਦਾ ਘਰ ਦਰਵਾਜਾ ਲੋਕ ਸੇਵਾ ਲਈ ਸਦਾ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਾਰਗ ਵਰਤ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸਾਦਗੀ, ਸੰਜਮ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੁੱਖ-ਉਦੇਸ਼ ਹੈ ਮਨੁੱਖ ਘਰ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਰਹਿ ਕੇ ਵੀ ਪਵਿੱਤਰ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਤਿਆਗੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਗੁਜ਼ਾਰ ਸਕੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਰਤਾਂ ਦਾ ਪਾਲਨ ਹਰ ਆਦਮੀ ਲਈ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਰਤਾਂ ਦਾ ਧਾਰਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਮਾਜਿਕ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸੁਖੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਬਾਰਾਂ ਵਰਤਾਂ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ (ਅਤਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿੰਤਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਹ ਗੱਲ ਸਪਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਵਰਤ ਸਮਾਜਿਕ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਉੱਚਤਾ ਤੇ ਪਵਿੱਤਰਤਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਅਧਾਰ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਰਤਾਂ ਤੋਂ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਜੀਵਨ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਮਾਜਿਕ ਜੀਵਨ ਸੁਧਰਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਵਰਤ ਹਿਣ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸ਼ਾਵਕ ਕਿਸੇ ਦੇ ਨਾਲ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਅਧੀਨ ਵਿਅਕਤੀ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਉਨਾ ਹੀ ਕੰਮ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਸ਼ਟ ਮਹਿਸੂਸ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਨੌਕਰਾਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਮੱਨੁਖਾਂ ਦੇ ਖਾਨ-ਪਾਨ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ। ਕਿਸੇ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਰੀ ਦਾ ਨਜਾਇਜ਼ ਫ਼ਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਉਠਾਉਂਦਾ। ਕਿਸੇ ਦਾ ਭੇਦ ਪ੍ਰਗਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਜਾਅਲੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼