Jain Dharm Darshan Ek Jankari

Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain

Page 95

ਸਨ ਅਤੇ ਫੇਰ ਵਾਪਿਸ ਆਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਤਾੜਪਤਰ ਤੇ ਇਕ ਇਕ ਸੰਤ ਨੇ ਇਕ ਇਕ ਪੱਦ ਲਿਖਿਆ। ਇਨਾਂ ਪਦਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਨਾਲਡਿਆਰ ਦੇ ਨਾਉਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਨੀਤੀ ਦਾ ਉੱਚਕੋਟੀ ਦਾ ਗਰੰਥ ਹੈ। ਨਾਲਡਿਆਰ ਗਰੰਥ ਦੇ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਚੌਥੀ ਸਦੀ ਦੀ ਰਚਨਾ ਹੈ। ਚੇਰਨ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਬਜਰਦੰਤ ਮੁਨੀ ਹੋਏ ਜੋ ਵਿਦਵਾਨ ਸਨ। ਉਨਾਂ ਚਾਰ ਚਾਰ ਲਾਈਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ। ਚਾਰ ਨੂੰ ਤਾਮਿਲ ਵਿਚ ‘ਨਾਲ’ ਆਖਦੇ ਹਨ। ਸ਼ੇਵ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਬਜਰਦੰਤ ਮੁਨੀ ਦੇ ਨਾਉਂ ਨੂੰ ਛਿਪਾਉਣ ਲਈ ਇਸ ਗਰੰਥ ਨੂੰ ‘ਨਾਲਡਿਆਰ ਦੇ ਨਾਉਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ।
| ਪੁਰਾਤਨ ਤਾਮਿਲ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਹਨ। ਸ਼ਿਲਪਦਿਕਾਰਮ, ਬਲਯਾਪਤਿ, ਜੀਵਕ ਚਿੰਤਾਮਣੀ, ਕੁੰਡਲ ਕੇਸ਼ੀ ਤੇ ਮਣਿਮੇਲਾ। ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਵਿਚੋਂ ਤਿੰਨ ਦੇ ਲੇਖਕ ਜੈਨ ਹਨ ਅਤੇ ਦੋ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਬੁੱਧ ਲੇਖਕਾਂ ਦੇ ਹਨ। ਬਲਯਾਪਤਿ ਅਤੇ ਕੁੰਡਲਕੇਸ਼ੀ ਇਹ ਦੋ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਅੱਜ ਕਲ੍ਹ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੇ। ਇਹ ਕਾਵਿ ਈ. ਦੀ ਦੂਸਰੀ ਸਦੀ ਤੋਂ ਅੱਠਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਲਿਖੇ ਗਏ। ਸ਼ਿਲਪਦਿਕਾਰਮ ਦੇ ਲੇਖਕ ਚੇਰ ਨੇ ਯੁਵਰਾਜ ਕੁਮਾਰ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਇਲੰਗੋ ਅੜਿਗੜ ਸਨ, ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜੈਨ ਸਾਧੂ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ‘ਜੀਵਕ ਚਿੰਤਾਮਣੀ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ‘ਤਿਰੁਡੋਕਦੇਵਰ ਜੋ ਜੈਨ ਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਮਹਾਨ ਵਿਦਮਾਨ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਉਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਵੀ ਨੇ ਸਿੰਗਾਰ ਅਤੇ ਵੈਰਾਗ ਦਾ ਸੁੰਦਰ ਚਿੱਤਰ ਖਿਚਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਵਿ ਦਾ ਤਾਮਿਲ ਦੇ ਲੋਕ ਵਿਆਹ ਸਮੇਂ ਪਾਠ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਤਾਮਿਲ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਦਾ ਇਹ ਵਿਆਹ ਗਰੰਥ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੈਨੀਆਂ ਦਾ ਧਰਮ ਗਰੰਥ। ‘ਵਲਯਾਪਤਿ ਗਰੰਥ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ : ਹੁੰਦਾ! ਫੇਰ ਵੀ ਹੋਰ ਜੈਨ ਕਾਵਿ ਗਰੰਥਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਅਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਸਦਭਾਵਨਾ ਰੱਖਣ ਦਾ ਸੁੰਦਰ ਵਰਨਣ ਹੈ। ਮਣਿਮਖੈਲੇ ਤੇ ਕੁੰਡਲਕੇਸ਼ੀ ਬੁੱਧ ਮਤ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਰਚੇ ਗਏ ਹਨ।
ਤਾਮਿਲ ਦੇ ਪੰਜ ਛੋਟੇ ਕਾਵਿ ਵਿੱਚ ਯਸ਼ੋਧਰ ਕਾਵਿ ਚੂੜਾਮਣਿ,
99